به گزارش روز پنجشنبه گروه علمی ایرنا از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، حسین افشین، در حاشیه چهاردهمین نمایشگاه بین‌المللی فناوری و نوآوری اینوتکس ۲۰۲۵ در جمع خبرنگاران با ابراز خرسندی از گسترش اکوسیستم نوآوری کشور، گفت: مایه مباهات است که امروز خانواده دانش‌بنیان را در فضایی ۱۲ هزار متر مربعی گردهم آورده‌ایم. از این میزان، هفت تا هشت هزار مترمربع به غرفه‌های نمایشگاهی اختصاص یافته و بیش از ۴۵۰ شرکت دانش‌بنیان در آن حضور یافته‌اند.
وی با اشاره به انعقاد تفاهم‌نامه‌هایی به ارزش حدود یک همت در روزهای ابتدایی نمایشگاه، اظهار کرد: ممکن است این رقم تا پایان نمایشگاه افزایش یابد. حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در چنین رویدادهایی، ضمن آشنایی متقابل، آنها را از توانمندی‌های یکدیگر آگاه و مسیر شکل‌گیری زنجیره‌های ارزش میان این شرکت‌ها را هموار می‌سازد.
رییس بنیاد ملی نخبگان، در ادامه افزود: تمرکز ما تنها بر محصول‌محوری نیست، بلکه باید به زنجیره‌سازی در تولید برسیم تا بخش‌های مختلف یک محصول، توسط شرکت‌های داخلی تأمین و تکمیل شود. این نمایشگاه بستری برای تحقق همین هدف است.
معاون علمی رئیس‌جمهور با اشاره به ضرورت ایجاد زیرساخت‌های پایدار برای چنین رویدادهایی گفت: ما به دنبال ایجاد یک نمایشگاه دائمی در فاز توسعه پارک فناوری پردیس هستیم تا این رویداد، در فضایی استاندارد و پایدار برگزار شود.
افشین، همچنین با تأکید بر اهمیت بازدید عمومی، به ویژه حضور دانش‌آموزان از نمایشگاه اینوتکس، گفت: حضور دانش‌آموزان در این نمایشگاه می‌تواند نقشی مهم در تقویت اعتمادبه‌نفس، انگیزه و انتخاب مسیر آینده آنان ایفا کند. از خانواده‌ها دعوت می‌کنم در روزهای پایانی نمایشگاه، فرزندان خود را برای بازدید همراهی کنند.
رییس بنیاد ملی نخبگان، در بخش دیگری از سخنانش، به موضوع صادرات پرداخت و بیان کرد: در حال حاضر، مجموع صادرات شرکت‌های دانش‌بنیان حدود ۲.۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود که از این میزان، ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون دلار مربوط به محصولات دانش‌بنیان است البته نقش این شرکت‌ها در صادرات غیرمستقیم نیز قابل توجه است؛ برای نمونه، تولید کاتالیست داخلی برای صنایع پتروشیمی، صادرات این بخش را ممکن ساخته، در حالی که آمار آن در سرفصل صادرات دانش‌بنیان منظور نمی‌شود.
افشین، خاطرنشان کرد: ما در حال توسعه روابط صادراتی با کشورهای همسایه در حوزه‌های دریای خزر و خلیج‌فارس هستیم و تفاهم‌نامه‌هایی با کشورهای قاره آفریقا نیز منعقد شده است. برای شرایط مختلف از جمله تداوم تحریم‌ها یا لغو آنها، برنامه‌ریزی‌های مستقلی در دستور کار داریم.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور، در بخش دیگری از صحبت‌های خود به تحولات فناورانه سال جاری اشاره کرد و گفت: در سال ۱۴۰۴ دو حوزه کلیدی «هوش مصنوعی» و «فناوری کوانتومی» در مرکز توجه ما قرار گرفتند. تلاش ما هدایت ماموریت‌محور شرکت‌های دانش‌بنیان این حوزه‌ها است تا بتوانیم فاصله فناورانه خود را با جهان به‌طور معناداری کاهش دهیم. البته این روند زمان‌بر است، اما به پشتوانه نیروی انسانی توانمند کشور، امیدواریم شتاب قابل‌توجهی در این مسیر داشته باشیم.
وی همچنین با اشاره به آخرین وضعیت خرید و نصب GPU farm در کشور گفت: در ۲۶ اسفند سال گذشته سرورهای هوش مصنوعی به کشور وارد و در ایام تعطیلی نوروز ۱۴۰۴ کار نصب آنها آغاز شد اما در مرحله اول نصب، به دلیل ایجاد زیرساخت‌های آن اعم از سیستم‌های تهویه و کولینگ و موضوعات مربوط به انرژی، اجرای آن با تاخیر مواجه شده است.
افشین با ابراز خرسندی از خرید GPU farm و وارد شدن آنها به کشور، اظهار کرد: این خرید در سه مرحله انجام شد ولی نمی‌توان به طور دقیق اعلام کرد کدام بخش‌ها در چه زمانی به کشور وارد می‌شود اما دست‌کم می‌توان گفت قسمت اول و اصلی آن ۲۶ اسفندماه به کشورمان وارد شده‌است.
وی با تاکید بر اینکه به قولی که برای خرید و تامین زیرساخت پردازشی هوش مصنوعی داده بودیم، عمل کردیم، یادآور شد: با این اقدام زیرساخت خوبی حداقل تا یکی دو سال آینده در این زمینه ایجاد می‌شود و محققان و شرکت‌های دانش‌بنیان قادر خواهند بود از این ظرفیت استفاده کنند. بخش پردازشی داده‌ها هزینه‌های بالایی را می‌طلبد و نبود زیرساخت‌های آن مانع توسعه هوش مصنوعی خواهد شد.
توسعه سکوهای هوش مصنوعی
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور همچنین بر اقدامات انجام شده در توسعه سکوهای هوش مصنوعی متمرکز شد و گفت: اتفاقات خوبی در این حوزه رخ داده است از آنجایی که قرار بود به سکوهای هوش مصنوعی دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان اضافه شوند، فراخوانی را برای این منظور منتشر کردیم.
وی اضافه کرد: تا دو هفته آینده قرارداد شرکت‌هایی که به دنبال این فراخوان، در ارزیابی‌ها پذیرفته شده‌اند، برای اضافه شدن به سکو نهایی می‌کنیم. علاوه بر اضافه شدن شرکت‌های دانش‌بنیان، ۱۳ دانشگاه نیز در بحث دستیار هوشمند به صورت کامل فعال می‌شوند. در این زمینه طی سلسله جلساتی، هماهنگی‌های لازم را انجام داده‌ایم.
این مقام مسئول تاکید کرد: ما آمادگی داریم تا با شرکت‌های دانش‌بنیانی که مایل به توسعه بازارگاه‌ها هستند، همکاری کنیم و این شرکت‌ها می‌توانند در فراخوان‌های بعدی معاونت مشارکت کنند.
افشین همچنین از آمادگی این معاونت برای همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان و محققین چه به صورت فردی و چه به صورت شرکتی که قادر به توسعه این زیر ساخت هستند، خبرداد.
معاون علمی با بیان اینکه در این مسیر انتقاداتی صورت گرفته است گفت: نظر اکثر این منتقدان با حضور در جلسات و بازدید از مجموعه مثبت شده است ولی باید هم افراد تحمل داشته باشند و هم ما در این مسیر انتقادپذیر باشیم و خود را اصلاح کنیم.
تحریک بازار گام سوم معاونت در توسعه هوش مصنوعی
افشین گام دیگر معاونت برای توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی را تحریک بازار دانست و گفت: برای کاربردی‌کردن محصولات مبتنی بر هوش مصنوعی مانند توسعه نرم‌افزارها، نیازمند توسعه بازار و شکل‌گیری عرضه و تقاضا هستیم چراکه یکی از راه‌های موفقیت ما در توسعه هوش مصنوعی، توسعه بازار است .
افشین با اشاره به شکل‌گیری شرکت‌هایی در حوزه هوش مصنوعی اضافه کرد: وقتی بازار برای این شرکت‌ها ایجاد نشود، عملا نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد. از این رو، افراد باید متوجه مزایای این فناوری و میزان صرفه‌جویی‌های مالی آن باشند تا کالای باکیفیت تولید شود. براین اساس، یکی از کارهایی که در حوزه هوش مصنوعی در دستور کار داریم، توسعه و تقویت بازار آن است.
معاون علمی افزود: در این راستا، شرکت‌های مختلف و بزرگی داریم که مذاکره با آنها انجام شده‌است تا در قالب اعتبار مالیاتی، قراردادهایی با شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشگاه‌ها و یا شرکت‌های صاحب صلاحیت منعقد کنند و از این طریق در این مجموعه‌ها سرمایه‌گذاری کنند.
توسعه Farmهای پردازشی در کشور
افشین در پاسخ به این سوال که آیا مزرعه پردازشی به طور همزمان در کشور تجهیز می‌شود و یا اینکه اولویت‌بندی‌ای در این زمینه وجود دارد، توضیح داد: یکی از این مزارع در پارک پردیس راه‌اندازی می شود و مراکز دیگری در کشور داریم که به تدریج به صورت تک تک تجهیز می‌شوند.
وی دلیل پراکندگی مزارع پردازشی را جنبه‌های پدافند غیرعامل عنوان کرد و یادآور شد: در نهایت به صورت ابری خدمات آن ارایه می شود تا همه بتوانند به آن دسترسی داشته باشند.
این مقام مسئول، فاصله سرورها نسبت به هم را یکی از چالش ها دانست و با تاکید بر اینکه فاصله بهینه سرورها ۵۰ کیلومتر است، گفت: فاصله بهینه سرورها از یکدیگر بین ۵۰ تا ۱۰۰ کیلومتر است و نقاطی که درحال ایجاد سرور هستیم این فاصله باید رعایت شود و در حال حاضر تمرکز ما در شهر تهران است.
