این فتوا‌های کارساز!
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، مهدی مولایی در مطلبی نوشت: فتوای اخیر مراجع عظام تقلید، از فقهای قم نظیر آیات عظام مکارم شیرازی و نوری همدانی تا مراجع و علمای نجف در حمایت از رهبری معظم انقلاب و نهاد مرجعیت در برابر تهدیدات ایالات‌متحده، نقطه عطفی در تاریخ معاصر فقه شیعه و کنش سیاسی- دینی به شمار می‌رود. این فتوا، که در بستر تحولات پرشتاب منطقه‌ای و جهانی صادر شده، نه‌تنها بازتاب‌دهنده عمق پیوند مرجعیت دینی با مقوله ولایت و مقاومت در برابر استکبار جهانی است، که یادآور سلسله احکام فقهی تاریخی است که در بزنگاه‌های حساس، مسیر حرکت امت اسلامی را ترسیم کرده‌اند.
فتوای اخیر، که از سوی مراجع عظام در آستانه عاشورای حسینی صادر شده، با تأکید بر حرمت هرگونه تهدید و تعرض به جایگاه رهبری و مرجعیت، فصل نوینی در دفاع از کیان دینی و سیاسی امت اسلامی گشوده است. این فتوا، از منظر فقهی ریشه در اصل «دفاع از مقدسات و حفظ نظام اسلامی» دارد. مراجع تقلید، به‌عنوان حافظان شریعت و وارثان سنت نبوی و متولیان ایتام آل‌الله، با این فتوا وظیفه‌ای خطیر را بر عهده امت نهاده‌اند: ایستادگی در برابر توطئه‌های استکباری که به دنبال تضعیف ارکان اقتدار اسلامی‌اند. این اقدام، در امتداد سنت فقهی شیعه، نشان‌دهنده پویایی فقه در پاسخ به مقتضیات زمان و مکان است و از منظر جامعه‌شناختی، بیانگر نقش مرجعیت به‌عنوان نهادی اجتماعی در بسیج توده‌ها و تقویت همبستگی ملی است.
برای فهم بهتر این فتوا، نگاهی به پیشینه فتاوای تاریخی ضروری است. فتوای تحریم تنباکو، صادره از سوی مرحوم میرزای شیرازی در سال 1309 قمری، نمونه‌ای برجسته از دخالت مرجعیت در امور سیاسی-اجتماعی است. این فتوا، که در واکنش به انحصار تجارت تنباکو توسط کمپانی رژی انگلیسی صادر شد، نه تنها قرارداد استعماری را ملغی کرد، بلکه قدرت بسیج‌گری مرجعیت را در برابر نفوذ بیگانه به نمایش گذاشت. فتوای تحریم تنباکو نمونه‌ای از فقه حکومتی است که با تکیه بر اصل امر به معروف و نهی از منکر، شریان اقتصادی استعمار را هدف قرار داد. این اقدام، از منظر سیاسی، نقطه عطفی در شکل‌گیری خودآگاهی ملی ایرانیان بود و از منظر دینی، نشان‌دهنده ظرفیت فقه شیعه در مواجهه با چالش‌های نوپدید بود.
فتوای جهاد محمدتقی شیرازی در سال 1338 قمری علیه اشغالگری انگلیس در عراق، نمونه دیگری از نقش‌آفرینی مرجعیت در میدان مبارزه با استعمار است.
این فتوا، که به قیام مردم عراق و رهایی این کشور از سلطه بیگانه انجامید، نشان داد که مرجعیت شیعه نه تنها نگهبان احکام شرعی، بلکه راهبر امت در برابر تهدیدات خارجی است. این فتوا، با تأکید بر وجوب جهاد، به‌عنوان یک تکلیف شرعی، همبستگی دینی و ملی را در برابر اشغالگر تقویت کرد و از منظر جامعه‌شناختی، به مثابه عاملی برای انسجام اجتماعی و مقاومت جمعی عمل کرد.
فتوای ارتداد سلمان رشدی، صادره از سوی حضرت امام خمینی (ره) در سال 1367 شمسی، نیز نمونه‌ای دیگر از واکنش قاطع مرجعیت به هتک حرمت مقدسات اسلامی است. این فتوا، که در پاسخ به انتشار کتاب موهن «آیات شیطانی» صادر شد، نه‌تنها دفاع از ساحت پیامبر اعظم (ص) را به نمایش گذاشت، بلکه پیام روشنی به قدرت‌های استکباری ارسال کرد: اهانت به مقدسات اسلامی خط قرمزی است که امت اسلامی از آن کوتاه نخواهد آمد. این فتوا، که از منظر فقهی بر اصل ارتداد و مهدورالدم بودن فرد هتاک استوار بود، باعث قریب به 40 سال زندگی ذلت‌بار و مخفیانه رشدی و کاهش اهانت‌ها و جسارات به ساحت نبی‌اکرم در سطح جهانی شد.
فتوای جهاد کفایی آیت‌الله سیستانی در سال 1393 شمسی علیه گروه تکفیری داعش، نمونه‌ای معاصر از نقش مرجعیت در حفظ کیان اسلامی است. این فتوا، که به تشکیل حشدالشعبی و بسیج مردمی علیه تروریسم تکفیری منجر شد، نه‌تنها عراق را از خطر فروپاشی نجات داد، بلکه الگویی برای مقاومت در برابر گروه‌های افراطی ارائه کرد. حمایت آیت‌الله سیستانی از دولت عراق و تأکید بر وحدت شیعه و سنی در برابر داعش، از منظر جامعه‌شناختی، به تقویت سرمایه اجتماعی و انسجام ملی در عراق انجامید.
اکنون فتوای اخیر مراجع عظام تقلید، در این سلسله تاریخی، نه‌تنها ادامه‌دهنده این سنت فقهی است، بلکه در بستر تهدیدات پیچیده‌تر کنونی، از جمله فشار‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی ایالات متحده، نقش مرجعیت را به‌عنوان محور مقاومت بازتعریف می‌کند. این فتوا، که با تأکید فقهای متعدد شیعه و حتی تأیید برخی علمای اهل سنت همراه شده، نشان‌دهنده وحدت نظر علما در دفاع از ارکان نظام اسلامی است.
از منظر سیاسی، این فتوا پاسخی قاطع به تهدیدات اخیر، از جمله اظهارات سران امریکا علیه رهبری انقلاب، است و از منظر دینی، بر اصل وجوب دفاع از ولایت و مرجعیت تأکید دارد. با صدور این فتوا، دیگر نه‌تنها مردم ایران یا شاخه‌های مختلف محور مقاومت، بلکه خیل عظیمی از صد‌ها میلیون مسلمان در سراسر جهان مأمور و مکلف به اقدامات مقتضی خواهند شد و یک گارد دینی حفاظتی در حمایت از رهبری و مراجع تشکیل خواهد شد. جنگ 12 روزه اخیر اگر باعث ایجاد انسجام و اتحاد در سطح ملی خود شد، صدور این فتوای تاریخی در این بزنگاه، اتحادی بین‌المللی و امی را در سراسر جهان ایجاد می‌کند.
حالا ادامه گستاخی امریکا و صهیونیسم در تهدید ساحت مرجعیت و رهبری می‌تواند تمام جهان اسلام را در برابر استکبار به انسجامی و یکپارچگی تاریخی رسانده و دو قطبی حق و باطل را به اوج بروز و ظهور خود برساند. این بهترین و قوی‌ترین واکنشی بود که می‌توانست در برابر تهدیدات اخیر شکل گیرد که از یمن وجود علما و مراجع بصیر شیعه به لطف الهی انجام شد.
منبع: جوان
انتهای پیام/
