همشهری آنلاین - سیدسروش طباطبایی‌پور: ایران نیز پهنه‌ای است ارزشمند از تاریخ، فرهنگ و تمدن که به هر کجای آن نظر افکنی، نشانی از خرد و حکمت آدمی را در قرون و اعصار گذشته می‌بینی و به‌خود می‌بالی که در این سرزمین، نفس می‌کشی. برخورداری بیش از ۴۰هزار اثر فرهنگی و طبیعی ثبت‌شده ملی و ۵۴ اثر ثبت جهانی ملموس و ناملموس، ایران را به یکی از غنی‌ترین کشورهای صاحب گنجینه‌های ارزشمند انسانی بدل کرده که باید در حفظ و نگهداری این میراث ارزشمند، کوشا بود.
در کشور ما نیز از امروز، ۲۸ اردیبهشت تا سوم خرداد ۱۴۰۴ را هفته میراث فرهنگی می‌نامند و برای گرامیداشت یادگاران گذشته برای رسیدن به آینده‌ای روشن، برنامه‌های گوناگونی را تدارک دیده‌اند. معاونت میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور براساس شعار جهانی امسال، شعار «میراث فرهنگی و آینده» را انتخاب کرده و ایرانیان را به تأمل در نقش پویای میراث فرهنگی در توسعه پایدار، ارتقای تاب‌آوری اجتماعی، ترویج نوآوری و مشارکت فعالانه جوامع محلی فراخوانده است.
به مناسبت آغاز هفته موزه، سری به موزه ملی ایران می‌زنیم؛ موزه‌ای که به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و کهن‌ترین موزه‌های کشور شناخته می‌شود و بیشترین یافته‌های باستان‌شناسی ایران را از دوره پارینه‌سنگی تا اسلامی در دل خود جای داده است.
بخش‌های اصلی موزه ملی
برای بازدید از موزه ملی ایران، آداب نانوشته‌ای وجود دارد که بهتر است آن را رعایت کنید. بد نیست ابتدا سری به طبقه اول ساختمان «موزه ایران باستان» بزنید و آثار دوره پارینه‌سنگی را در ایران از نظر بگذرانید. آنگاه در طبقه همکف همان ساختمان، آثاری را از اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد تا دوران ساسانی ببینید. سپس به ساختمان مجاور موزه ایران باستان بروید و از موزه باستان‌شناسی و هنر اسلامی ایران بازدید کنید. خوب است بدانید برای بازدید از هر طبقه، گاهی ساعت‌ها زمان نیاز دارید؛ به‌خصوص اگر کارشناسان کاربلد این موزه حضور داشته باشند و شما را هم علاقه‌مند به آثار باستانی ایران ببینند!
بخش اول: پیش از ابداع نگارش
در بخش پیش از تاریخ ایران در طبقه اول ساختمان موزه ایران باستان، شما با آثاری از انسان‌هایی مواجه خواهید شد که از دوران پارینه‌سنگی قدیم تا دوره پیش از ابداع نگارش در این پهنه زندگی می‌کردند. این آثار به‌ترتیبی در موزه قرار گرفته‌اند که شما می‌توانید سیر تکامل را در انسان خردمند دیروز ببینید. این بخش شامل ابزارهای سنگی، سفالینه‌های اولیه و روزمره‌ای است که انسان‌های اولیه در مناطق گوناگون ایران استفاده می‌کردند؛ آثاری از دوران پارینه‌سنگی، نوسنگی و مس.
بخش دوم: پس از ابداع نگارش
در طبقه همکف موزه ایران باستان، گاهی تصور می‌کنید در شیراز و تخت‌جمشید به‌سر می‌برید. در این بخش، آثاری از انسان‌هایی که با نگارش آشنا شدند تا دوره ساسانی را می‌بیبنید. انسان‌هایی که در عصر مفرغ و آهن زندگی می‌کردند و یا آثارشان از دوران هخامنشی، سلوکی، پارتی و ساسانی باقی مانده است.
بخش سوم: ساختمان هنر اسلامی
در این ساختمان شما با آثاری از ایرانیانی مواجهید که از صدر اسلام به بعد در این سرزمین زندگی می‌کردند. در طبقه اول ساختمان، آثار صدر اسلام، دوران سلجوقی و ایلخانی وجود دارد و اگر به طبقه همکف بیایید، با آثاری از دوران تیموری، صفویه، افشاری، زندیه و قاجار مواجه خواهید شد. در طبقه همکف، تالار قرآن هم پیش روی شماست.
ساختمان‌های موزه
بنای موزه ایران باستان، ساختمانی قدیمی است که در سال ۱۳۱۶خورشیدی ساخته شد. این بنا، نخستین بنای موزه‌ای ایران است که آندره گدار، معماری فرانسوی آن را براساس الهام از طاق کسری طراحی و دو معمار تبریزی آن را اجرا کردند. اما دومین ساختمان که مربوط به آثار دوره اسلامی است که با الهام از کاخ ساسانی بیشاپور طراحی و ساخته و در سال ۱۳۷۵ افتتاح شد.
