گزارش رویترز از شروط پوتین برای پایان جنگ اوکراین؛ توقف گسترش ناتو و لغو بخشی از تحریم‌ها
خبرگزاری رویترز در گزارشی به نقل از منابع آگاه می‌گوید ولادمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه برای پایان دادن به جنگ اوکراین خواستار تعهد کتبی رهبران غربی در خصوص توقف گسترش ناتو به سمت شرق شده است. بر أساس این گزارش و به نقل از سه منبع آگاه در مذاکرات، پوتین همچنین خواستار لغو بخشی از تحریم‌ها علیه مسکو شده است.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
یورونیوز: خبرگزاری رویترز در گزارشی به نقل از منابع آگاه می‌گوید ولادمیر پوتین، رئيس جمهور روسیه برای پایان دادن به جنگ اوکراین خواستار تعهد کتبی رهبران غربی در خصوص توقف گسترش ناتو به سمت شرق شده است.
بر أساس این گزارش و به نقل از سه منبع آگاه در مذاکرات، پوتین همچنین خواستار لغو بخشی از تحریم‌ها علیه مسکو شده است.
در حالی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، بارها بر تمایل خود برای پایان دادن به این جنگ که مرگبارترین در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون است تأکید کرده، تلاش‌ها و وعده‌های او بی‌ثمر باقی مانده است.
استمرار این روند باعث شده تا پوتین اخیرا با لحن تندتری علیه پوتین سخن گفته و هشدار داده که رئیس‌جمهور روسیه با امتناع از ورود به مذاکرات آتش‌بس «با آتش بازی می‌کند.»
پوتین پس از گفت‌وگوی بیش از دو ساعته با ترامپ در هفته گذشته اعلام کرد که موافقت کرده با اوکراین بر سر تدوین یادداشتی برای ترسیم چارچوب یک توافق صلح شامل زمان‌بندی آتش‌بس همکاری کند. روسیه می‌گوید در حال آماده‌سازی نسخه خود از این یادداشت است اما زمانی برای تکمیل آن مشخص نکرده است.
در مقابل، کی‌یف و کشورهای اروپایی مسکو را متهم می‌کنند که در حال خریدن زمان برای پیشروی بیشتر نیروهایش در شرق اوکراین است. اتفاقی که در میدان در حال رخ دادن است و نیروهای ارتش روسیه در حال پیشروی در خاک اوکراین هستند.
یکی از منابع روسی مطلع از رویکردهای سطح بالای کرملین در این خصوص به رویترز می‌گوید: «پوتین آماده صلح است، اما نه به هر قیمتی.»
به گفته این سه منبع، پوتین خواهان تعهد کتبی قدرت‌های بزرگ غربی برای توقف گسترش ناتو به شرق است؛ به عبارتی، عضویت اوکراین، گرجستان، مولداوی و سایر جمهوری‌های شوروی سابق در ناتو باید رسماً منتفی شود. همچنین روسیه خواستار بی‌طرفی اوکراین، لغو بخشی از تحریم‌ها، حل‌وفصل وضعیت دارایی‌های مسدودشده روسیه در غرب و تأمین حقوق روس‌زبان‌ها در اوکراین است.
یکی از منابع هشدار داده که اگر پوتین نتواند به توافق صلح طبق شرایط خود برسد، تلاش خواهد کرد از طریق پیروزی‌های نظامی این پیام را به اوکراینی‌ها و اروپایی‌ها منتقل کند که صلح در آینده به‌مراتب دردناک‌تر خواهد بود.
کرملین در پاسخ به درخواست اظهار نظر رویترز سکوت کرده اما بارها گفته که هر توافق صلحی باید به «علل ریشه‌ای» جنگ بپردازد؛ عبارتی که اشاره به گسترش ناتو و حمایت غرب از اوکراین دارد.
اوکراین نیز مکرراً اعلام کرده که روسیه نباید حق وتو در قبال عضویت این کشور در ناتو داشته باشد و خواهان تضمین امنیتی مؤثر از سوی غرب برای جلوگیری از تهاجم‌های احتمالی آینده است.
دفتر ریاست‌جمهوری اوکراین و همچنین سخنگوی ناتو در واکنش به این گزارش اظهار نظری نکرده‌اند.
پوتین در فوریه ۲۰۲۲ دستور حمله نظامی به اوکراین را صادر کرد؛ حمله‌ای که پس از ۸ سال درگیری میان نیروهای اوکراینی و جدایی‌طلبان مورد حمایت روسیه در شرق این کشور صورت گرفت. در حال حاضر، روسیه حدود یک‌پنجم خاک اوکراین را تحت کنترل دارد و گرچه پیشروی‌های روسیه در یک سال گذشته شدت گرفته، جنگ برای هر دو کشور هزینه انسانی و مالی سنگینی در پی داشته است.
پوتین در ماه ژانویه نسبت به اختلالات اقتصادی ناشی از اقتصاد جنگی روسیه ابراز نگرانی کرده بود؛ از جمله کمبود نیروی کار و نرخ بهره بالا برای مهار تورم. قیمت نفت، پایه اقتصاد روسیه، نیز از ابتدای سال رو به کاهش گذاشته است.
ترامپ، که خود را دوست پوتین می‌داند و باور دارد رئیس‌جمهور روسیه به دنبال صلح است، هشدار داده که در صورت تأخیر در توافق، تحریم‌های بیشتری علیه مسکو اعمال خواهد شد. او در پی حمله گسترده هوایی روسیه به اوکراین در هفته گذشته، در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «پوتین کاملاً دیوانه شده است.»
منبع اول روسی گفته که اگر پوتین فرصت تاکتیکی در میدان جنگ ببیند، پیشروی در اوکراین را ادامه خواهد داد و کرملین معتقد است روسیه، صرف‌نظر از فشارهای اقتصادی، توان ادامه جنگ برای سال‌ها را دارد.
منبع دوم نیز گفته که پوتین اکنون تمایل کمتری به سازش دارد و همچنان بر موضع رسمی خود مبنی بر الحاق کامل چهار منطقه در شرق اوکراین پافشاری می‌کند. این منبع که نامش فاش نشده در ادامه می‌گوید: «پوتین موضع خود را درباره مناطقی که در جنگ فتح شده‌اند، سخت‌تر کرده است.»
گسترش ناتو و جدال روسیه با غرب
اگرچه روشن نیست که مواضع تند کنونی نشانه‌ای از جدیت برای دستیابی به توافق است یا مقدمه‌ای بر شکست کامل مذاکرات اما در ژوئن سال گذشته، پوتین شرایط ابتدایی خود برای پایان فوری جنگ را این‌گونه اعلام کرد: اوکراین باید از تلاش برای پیوستن به ناتو صرف‌نظر کند و نیروهایش را از تمام چهار منطقه‌ای که روسیه آن‌ها را بخشی از خاک خود می‌داند، خارج کند.
روسیه علاوه بر کریمه، که در سال ۲۰۱۴ آن را ضمیمه کرد، هم‌اکنون کنترل کامل استان لوهانسک، بیش از ۷۰ درصد دونتسک، زاپوریژیا و خرسون را در اختیار دارد. همچنین بخش‌هایی از خارکیف و سومی را اشغال کرده و استان دنیپروپتروفسک را تهدید می‌کند.
رهبران غربی و اوکراین، حمله روسیه را یک تجاوزگری امپریالیستی می‌دانند و بر لزوم شکست نظامی روسیه تأکید کرده‌اند. پوتین اما این جنگ را نقطه عطفی در روابط روسیه با غرب توصیف می‌کند؛ روابطی که به گفته او پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ با تحقیر مسکو و گسترش ناتو به شرق شکل گرفت.
در اجلاس بخارست ۲۰۰۸، رهبران ناتو اعلام کردند که اوکراین و گرجستان روزی به عضویت ناتو درخواهند آمد. اوکراین نیز در سال ۲۰۱۹ با اصلاح قانون اساسی، عضویت در ناتو و اتحادیه اروپا را به‌عنوان هدف ملی تثبیت کرد.
ترامپ پیش‌تر گفته بود که حمایت دولت‌های قبلی آمریکا از عضویت اوکراین در ناتو عامل اصلی جنگ بوده و نشان داده که تمایلی به پذیرش اوکراین در ناتو ندارد. وزارت خارجه آمریکا به درخواست رویترز برای اظهار نظر پاسخی نداده است.
پوتین از زمان آغاز ریاست جمهوری‌اش در ۱۹۹۹ بارها به موضوع گسترش ناتو پرداخته است. در سال ۲۰۲۱، تنها دو ماه پیش از تهاجم به اوکراین، مسکو پیش‌نویس توافقی به ناتو ارائه داد که طبق بند ۶ آن، ناتو موظف به توقف گسترش خود، از جمله پذیرش اوکراین و سایر کشورها، می‌شد. در آن زمان، آمریکا و ناتو اعلام کردند روسیه حق وتو در خصوص گسترش ائتلاف ندارد.
دو منبع روسی گفته‌اند که پوتین خواهان تعهد کتبی است زیرا معتقد است در جریان مذاکرات دهه ۱۹۹۰ درباره اتحاد آلمان، ایالات متحده به اتحاد شوروی قول داده بود که ناتو به شرق گسترش نخواهد یافت. گرچه ویلیام برنز، رئیس پیشین سیا، در خاطرات خود به چنین قولی به صورت شفاهی اشاره کرده، اما هرگز به صورت رسمی مکتوب نشده و در زمانی مطرح شده بود که هنوز فروپاشی شوروی رخ نداده بود.
تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، فنلاند را در سال ۲۰۲۳ و سوئد را در ۲۰۲۴ به عضویت ناتو درآورد.
رهبران اروپا هشدار داده‌اند که اگر روسیه در جنگ اوکراین پیروز شود، ممکن است در آینده به خود ناتو حمله کند؛ حمله‌ای که می‌تواند منجر به جنگ جهانی سوم شود. روسیه این اظهارات را بی‌اساس دانسته اما هشدار داده که جنگ در اوکراین ممکن است به یک درگیری گسترده‌تر تبدیل شود.
