بانک شیر مادر، حلقه نجات نوزادان نارس/وجود ۱۱ بانک شیر رسمی در کشور
به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، با افزایش زایمان‌های زودرس و رشد نیاز به مراقبت‌های ویژه نوزادان، موضوع ایجاد بانک شیر مادر در استان‌ها بیش از پیش اهمیت یافته است. این بار در گفت‌وگویی تفصیلی با دکتر محمدمهدی سپهری، استاد تمام مهندسی سیستم‌های سلامت، به بررسی این ضرورت و زیرساخت‌های موردنیاز آن در استان همدان پرداختیم؛ استانی که با وجود ظرفیت بالا، هنوز از داشتن بانک شیر محروم است.
تسنیم: توضیح بدهید بانک شیر مادر چیست و چه کاربردی دارد؟
سپهری: بانک شیر مادر نهادی است برای جمع‌آوری، استریلیزاسیون، ذخیره‌سازی و توزیع شیر مازاد مادران به نوزادانی که به هر دلیلی از نعمت شیر مادر محروم هستند، به‌ویژه نوزادان نارس یا با وزن کم هنگام تولد. این شیر با رعایت استانداردهای بهداشتی، پس از غربالگری مادر، جمع‌آوری می‌شود و برای سلامت نوزاد حیاتی است.
تسنیم: چه مادرانی می‌توانند در این فرآیند اهدا شرکت کنند؟
سپهری: هر مادری که شیر مازاد دارد و در ابتدا تغذیه نوزاد خود را تأمین کرده و دوم طبق تأیید پزشک شرایط سلامت را دارد، می‌تواند داوطلب شود. این شیرها پس از آزمایش و تأیید سلامت مادر، در بانک شیر ذخیره‌سازی می‌شود. به طور دقیق مثل اهدای خون است اما برای نوزادان بسیار حساس‌تر و حیاتی‌تر.
تسنیم: جمع‌آوری شیر توسط مادر انجام می‌شود یا مراکز درمانی؟
سپهری: جمع‌آوری شیر بر عهده خود مرکز بانک شیر است تا زحمتی برای مادر یا خانواده نداشته باشد. این مراکز مجهز به یخچال، سیستم حمل استریل و تجهیزات پردازش شیر هستند.
تسنیم: الان در کشور چند بانک شیر داریم؟
سپهری: تا این لحظه حدود 11 بانک شیر رسمی داریم. اولین بانک شیر در تبریز سال 1395 راه‌اندازی شد. درحالی‌که کشورهایی مثل برزیل، بیش از 220 بانک شیر دارند و اتحادیه اروپا بیش از 200 بانک فعال. ما باید به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت یک بانک شیر مادر داشته باشیم، اما فقط یک هشتم آن تأمین شده است.
تسنیم: وضعیت استان همدان از این نظر چگونه است؟
سپهری: متأسفانه همدان با تمام ظرفیتش هنوز بانک شیر ندارد. بیمارستان فاطمیه با 67 تخت نوزاد و موارد متعدد نوزادان نارس، ظرفیت بسیار بالایی برای ایجاد بانک شیر دارد. زیرساخت فیزیکی آماده است و فقط به حدود دو میلیارد تومان تجهیز نیاز داریم، که مبلغ زیادی هم نیست.
تسنیم: آیا مشکل شرعی در استفاده از شیر اهدایی وجود دارد؟
سپهری: خیر. طبق فقه شیعه، محرمیت تنها زمانی ایجاد می‌شود که نوزاد 15 مرتبه متوالی و مستقیم از پستان یک زن شیر بخورد. در بانک شیر، این شیرها ترکیب‌شده‌اند و از طریق شیشه یا قاشق داده می‌شود، بنابراین محرمیتی ایجاد نمی‌شود.
تسنیم: چه نوزادانی بیشترین نیاز را دارند؟
سپهری: طبق آمار، 13 درصد نوزادان متولدشده در کشور نیاز به NICU (بخش مراقبت ویژه نوزادان) دارند. نوزاد نارس ضعیف‌ترین بیمار است؛ نه حرف می‌زند، نه اشاره دارد. فقط ما باید صدای او را بشنویم و شیر مادر بهترین داروی اوست.
تسنیم: پیشنهاد شما برای تأمین مالی این پروژه چیست؟
سپهری: ورود خیرین. واقعاً به‌جای هزینه‌کرد برای برخی کارهای نمادین، می‌توانند کمک کنند تا همدان صاحب بانک شیری شود که الگویی برای کل کشور باشد. این اقدامی عام‌المنفعه، شرعی، انسانی و علمی است.
تسنیم: آیا تاکنون اقدامی رسمی هم شده؟
سپهری: بله، با دکتر کارخانه ای، رئیس دانشگاه علوم پزشکی همدان، صحبت کرده‌ام و ایشان استقبال کردند و قول پیگیری دادند. به‌زودی طرح مکتوب هم ارائه خواهد شد. در وزارتخانه نیز دکتر عباس حبیب الهی متخصص نوزادان، کمک شایانی به این موضوع داشتند.
تسنیم: سخن پایانی؟
سپهری: بانک شیر مادر، تنها یک پروژه پزشکی نیست؛ ضرورتی انسانی، علمی و اجتماعی است برای حفظ جان نوزادانی که کوچک‌ترین و بی‌دفاع‌ترین بیماران کشورند. همدان با پیشینه پرافتخار در علم پزشکی و نام بلندآوازه بوعلی سینا، شایسته آن است که در مسیر توسعه سلامت نوزادان پیشتاز باشد.
با توجه به ظرفیت‌های موجود در بیمارستان فاطمیه و توان علمی و اجرایی استان، معتقدم همدان می‌تواند صاحب یکی از الگوهای موفق بانک شیر کشور شود. حیف است شهری که بوعلی سینا را در حافظه جهانی دارد، در چنین حوزه مهم و حیاتی‌ای عقب بماند.
امروز زمان آن رسیده که با هم‌افزایی دانشگاه، خیرین، رسانه‌ها و مسئولان، همدان به جایگاهی درخور در حوزه سلامت نوزادان دست یابد؛ چراکه سرمایه‌گذاری برای نجات نوزاد نارس، سرمایه‌گذاری برای آینده‌ای سالم و توانمند است.
به گزارش تسنیم، شیر مادر دارویی بی‌جایگزین است و جان بسیاری از نوزادان به آن وابسته. همدان با توجه به ظرفیت بیمارستان فاطمیه و اقلیم جمعیتی متراکم، به‌شدت نیازمند راه‌اندازی بانک شیر مادر است. این صدا، صدای نوزادانی است که حتی گریه‌شان شنیده نمی‌شود، اما با اندکی همت می‌توان آن‌ها را نجات داد.
گفت وگو از فائزه محمدی
انتهای پیام/
