بحران در دل بافت‌های تاریخی/ خطر آتش‌سوزی در بازارها
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بندرعباس، شامگاه گذشته، آتش‌سوزی گسترده‌ای در بازار قدیم بندرعباس رخ داد که علاوه بر خسارات مالی قابل توجه، بار دیگر ضعف‌های اساسی زیرساخت‌های ایمنی در بازارهای سنتی کشور را به‌نمایش گذاشت. این حادثه، در شرایطی اتفاق افتاد که گرمای شدید و مصرف برق بالا، خطر بروز حوادث مشابه را افزایش داده است. هرچند نیروهای آتش‌نشانی با سرعت عمل قابل تحسین، شعله‌ها را مهار کردند، اما پرسش‌های جدی درباره آمادگی و استانداردهای ایمنی در فضاهای تجاری قدیمی، همچنان بی‌پاسخ مانده است.
در شرایطی که افزایش زودهنگام دمای هوا، مصرف برق را به مرز هشدار رسانده و سیم‌کشی‌های قدیمی بر بار اضافی تاب نمی‌آورند، وقوع چنین حادثه‌ای نه یک اتفاق غیرمنتظره، بلکه نتیجه‌ای محتوم از یک روند فرسایشی در زیرساخت‌های شهری است.
از شعله تا دود؛ جزئیات حادثه چه بود؟
براساس اعلام مهرداد حسن‌زاده، مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان، منشأ آتش‌سوزی یک انبار پر از مواد قابل اشتعال در طبقه دوم بازار بود که به‌سرعت شعله‌ور شد و دود غلیظ آن در کمترین زمان، فضاهای اطراف را فرا گرفت. در پی این حادثه، سه ایستگاه آتش‌نشانی با بیش از 10 خودروی عملیاتی به همراه نیروهای انتظامی، عملیات مهار و تأمین امنیت محیط را آغاز کردند.
در کمتر از سه ساعت، شعله‌ها مهار شدند و عملیات لکه‌گیری و خنک‌سازی با موفقیت انجام گرفت. طبق اعلام رسمی، خوشبختانه این حادثه تلفات جانی نداشت اما خسارات مالی به بخشی از بازار وارد شده که میزان دقیق آن در دست بررسی کارشناسان است. احتمال اتصال برق یا نقص در تجهیزات الکتریکی، از گزینه‌های اصلی مطرح‌شده برای علت بروز حریق است.
بازاری در دل تاریخ، اما جامانده از استانداردهای ایمنی
بازار قدیم بندرعباس، یکی از کانون‌های تجاری و تاریخی شهر است که همچون بسیاری از بازارهای سنتی کشور، ترکیبی از کاربری مسکونی، انبار، مغازه و فعالیت‌های غیررسمی را در دل خود جای داده است. با این حال، آنچه این فضا را به یک "بمب ساعتی خاموش" تبدیل کرده، فقدان حداقل‌های ایمنی نظیر سیستم‌های هشداردهنده، اطفای حریق، تهویه مناسب، مدیریت انبار و حتی آموزش بحران به کسبه است.
ترکیب خطرناکِ سیم‌کشی‌های قدیمی، مصرف بی‌رویه برق در فصل گرما، کالاهای آتش‌زا، انبارش غیراصولی و نبود نظارت دوره‌ای، فرمولی است که اگر امروز در بندرعباس خود را نشان داده، ممکن است فردا در تبریز، اصفهان یا شیراز، حادثه‌ای به‌مراتب گسترده‌تر بیافریند.
چاره چیست؟
کارشناسان معتقدند که رویکرد مدیریت بحران باید از حالت واکنشی صرف خارج شده و به سوی برنامه‌ریزی پیشگیرانه و بازآفرینی ایمن فضاهای سنتی تغییر جهت دهد.
برخی راهکارهای فوری و مؤثر در این زمینه مانند بازنگری کامل در سیستم‌های برق و کابل‌کشی بازارها، نصب تجهیزات هشداردهنده و اطفای حریق در تمام اماکن عمومی سنتی، برگزاری آموزش‌های دوره‌ای برای اصناف و کسبه درباره مدیریت بحران و مقابله با آتش‌سوزی، ممنوعیت قانونی و نظارت دقیق بر انبارش کالاهای پرخطر و قابل اشتعال در بافت‌های متراکم تجاری و تدوین طرح جامع ایمن‌سازی بازارهای قدیمی با مشارکت شهرداری، سازمان آتش‌نشانی و اتحادیه‌های صنفی باید در این راستا اجرایی شود.
بندرعباس تنها نیست
آتش‌سوزی بازار قدیم بندرعباس باید به‌عنوان یک هشدار سراسری تلقی شود. این حادثه نه‌تنها ساختار فرسوده یک بازار، بلکه ساختار سستی‌گرفته سیاست‌های شهری ما در حوزه ایمنی را آشکار می‌کند. به گفته حسن‌زاده، این حادثه یک تلنگر است؛ اگر امروز فقط به مهار شعله بسنده کنیم، فردا ممکن است شعله‌های مشابه، جان و سرمایه صدها شهروند را به آتش بکشند.
بازارهای سنتی بخشی از هویت شهری و اقتصادی کشورند، اما حفظ این میراث گرانبها بدون توجه به الزامات ایمنی و استانداردهای روز، چیزی جز بازی با جان مردم و تخریب سرمایه ملی نخواهد بود.
انتهای پیام/864/.
