حکایت‌های سعدی در گلستان / باب اول در سیرت پادشاهان؛ حکایت شماره 34 + فایل صوتی و نگاهی به نسخه‌های قدیمی

معنی حکایت شماره 34، باب اول گلستان سعدی

هارون الرشید، زمانی که پسرش از دشنام یک سرهنگ زاده به مادرش شکایت کرد، به مشاوران خود درباره جزای او پرسید. برخی پیشنهاد کشتن، بریدن زبان و تبعید او را دادند، اما هارون بر این باور بود که بهترین کار بخشش است. او به پسرش گفت اگر نمی‌تواند عفو کند، بهتر است خود نیز دشنامی به مادر آن فرد دهد تا حد انتقام از مرز بگذرد و این ظلم از طرف آنها نباشد. او تأکید کرد که مردان واقعی کسانی هستند که در زمان خشم، به اقدام های ناپسند تن نمی‌دهند.

برگردان به زبان ساده

# یکی از پسرانِ هارون‌الرَّشید پیش پدر آمد خشم‌آلود که فلان سرهنگ‌زاده مرا دشنامِ مادر داد.

هوش مصنوعی: یکی از پسران هارون الرشید با عصبانیت به پدرش مراجعه کرد و گفت که یکی از سرهنگ‌زاده‌ها به او توهین کرده و به مادرش دشنام داده است.

# هارون ارکان دولت را گفت: جَزایِ چنین کس چه باشد؟

هوش مصنوعی: هارون به ارکان دولت گفت: «مجازات چنین فردی چه خواهد بود؟»

# یکی اشاره به کشتن کرد و دیگری به زبان بریدن و دیگری به مصادره و نفی.

هوش مصنوعی: یکی به کشتن اشاره کرد، دیگری به بریدن زبان، و سومی به مصادره و نفی.

# هارون گفت: ای پسر! کَرَم آن است که عفو کنی و گر نتوانی تو نیزش دشنامِ مادر ده، نه چندانکه انتقام از حد درگذرد آنگاه ظلم از طرفِ ما باشد و دعوی از قِبَلِ خصم.

هوش مصنوعی: هارون گفت: ای پسر! صفات خوب این است که عفو کنی و اگر نمی‌توانی، حداقل به او دشنامی به مادرش بده. اما نباید انتقام‌گیری به قدری شدید باشد که ظلم ما به حساب آید و دعوا از طرف دشمن آغاز شود.

# نه مرد است آن به نزدیکِ خردمند

که با پیلِ دمان پیکار جوید

مرد تمام آن کس نیست که با فیل خشمگین جنگ آورد،

# بلی مرد آن کس است از رویِ تحقیق

که چون خشم آیدش، باطل نگوید

آری مردِ کامل کسی است که چون غضب بر وی چیره آید زبان به ناسزا و یاوه نگشاید.