به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، انتخاب چوب مناسب برای ساخت سونا خشک، فراتر از یک جنبه زیبایی‌شناختی، ضرورتی فنی و ایمنی تلقی می‌شود. محیط داخلی سونا با ویژگی‌هایی چون دمای بالا (گاهاً تا ۹۳ درجه سانتی‌گراد)، رطوبت متغیر ناشی از تعریق و نظافت، و تماس مستقیم با بدن، شرایطی متمایز را ایجاب می‌کند که هر نوع چوبی قادر به تحمل آن نیست.
درک معیارهای اساسی انتخاب و همچنین اطلاع از قیمت‌های روز بازار، سنگ بنای یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه برای احداث سونایی ایمن، بادوام و مطلوب است. این گزارش تحلیلی، ضمن بررسی ویژگی‌های فنی چوب‌های مناسب سونا، به کالبدشکافی انواع رایج در بازار ایران و ارائه بازه قیمتی آنها بر اساس داده‌های خرداد ۱۴۰۴ می‌پردازد.
اصول انتخاب چوب برای سونا خشک
مقاومت در برابر حرارت و عدم جذب گرما: مقاومت در برابر حرارت و عدم جذب گرما از ویژگی‌های محوری چوب سونا به شمار می‌رود. در دماهای بالا، چوب نباید گرما را به شدت جذب و در خود ذخیره کند که این امر می‌تواند منجر به حس ناخوشایند لمس و حتی سوختگی پوست شود.
پایداری ابعادی و مقاومت در برابر رطوبت: اتاق سونا پیوسته در معرض چرخه‌های گرما و رطوبت قرار می‌گیرد. چوب انتخابی باید در برابر این شرایط مقاوم بوده و دچار تغییرات ابعادی مانند تابیدگی یا ترک خوردن نشود.
ملاحظات ایمنی و بهداشتی: عدم وجود صمغ و مواد شیمیایی اولویت اصلی در انتخاب چوب سونا، ایمنی کاربران است. چوب‌هایی که حاوی مقادیر زیادی صمغ (رزین) هستند، مانند برخی گونه‌های فرآوری‌نشده کاج، برای سونا مناسب نیستند.
زیبایی‌شناسی و ویژگی‌های حسی: رنگ، بافت و عطر عوامل زیبایی‌شناختی نیز در انتخاب چوب ایفای نقش می‌کنند. رنگ چوب بر اتمسفر کلی فضا تأثیرگذار است؛ چوب‌های روشن مانند صنوبر، فضایی دلباز ایجاد کرده و چوب‌های تیره‌تر حسی گرم و صمیمی می‌بخشند.
معرفی انواع چوب‌های مناسب سونا در بازار ایران و قیمت روز
بازار چوب ایران برای ساخت سونا، طیف متنوعی از گونه‌های داخلی و وارداتی را شامل می‌شود. شناخت ویژگی‌های هر یک از این گزینه‌ها، به خریدار در انتخابی متناسب با بودجه و اولویت‌های فنی یاری می‌رساند. در این بخش، مهمترین چوب‌های موجود در بازار ایران به همراه لمبه (Lambe) به عنوان یک پروفیل پرکاربرد، معرفی و بررسی می‌شوند.
۱. گونه‌های بین‌المللی (ویژگی‌های خاص و کاربری محدودتر در ایران)
این چوب‌ها اغلب در سوناهای لوکس در سطح جهانی کاربرد دارند و در بازار ایران کمیاب‌تر و با قیمت بالاتری عرضه می‌شوند:
چوب سدر: این چوب، انتخابی کلاسیک و پرطرفدار است که به دلیل مقاومت طبیعی بالا در برابر پوسیدگی و حشرات، پایداری ابعادی مناسب، وزن سبک و عطر دلنشین شهرت دارد. قیمت (خرداد ۱۴۰۴): هر متر مربع چوب سدر مناسب سونا در بازه ۲ تا ۳.۵ میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شود. این چوب از نظر قیمت در رده بالایی قرار دارد.
چوب شوکران: چوب شوکران با رنگ کرم یکنواخت و بافت صاف، ظاهری مدرن ارائه می‌دهد. از ویژگی‌های برجسته آن، عدم وجود صمغ و قابلیت پخش یکنواخت حرارت در محیط است. قیمت (خرداد ۱۴۰۴): به دلیل وارداتی و کمیاب بودن، معمولاً قیمت هر متر مربع همیالک در بازه‌ای بیش از یک میلیون تومان قرار می‌گیرد.
چوب صنوبر: با رنگ سفید مایل به زرد، این چوب فضایی روشن و دلباز ایجاد می‌کند. چوب صنوبر انعطاف‌پذیری قابل توجهی در طراحی دارد، کار با آن آسان است و در مقایسه با سایر گزینه‌های وارداتی، قیمت مناسبی را ارائه می‌دهد.
چوب توسکا: چوبی نرم و سبک با مقاومت خوب در برابر حرارت و رطوبت است. رنگ آن روشن و جذاب بوده و به خصوص نوع فرآوری‌شده آن (ترمو-توسکا) یکی از گزینه‌های قابل توجه برای ساخت سونا محسوب می‌شود. قیمت (خرداد ۱۴۰۴): هر متر مکعب چوب توسکا (خشک‌شده) در حدود ۲۷ تا ۳۵ میلیون تومان قیمت دارد. این قیمت برای ابعاد معمول، تقریباً معادل ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان در هر متر مربع پوشش خواهد بود.
چوب نمدار: این چوب تقریباً فاقد گره بوده و رنگی روشن با بافتی یکنواخت دارد. به دلیل خواص ضد حساسیت، یک گزینه مطلوب به شمار می‌رود.
چوب زبان گنجشک: این چوب که به چوب ون یا اَش نیز معروف است، از گونه‌های سخت و محکم محسوب می‌شود. رنگ روشن و بافت زیبایی دارد و مقاومت خوبی در برابر ضربه ارائه می‌کند. به دلیل گره‌های کم و جذب حرارت پایین‌تر در سونا کاربرد می‌یابد. قیمت (خرداد ۱۴۰۴): هر متر مربع این چوب حدود ۱.۸ تا ۲.۸ میلیون تومان قیمت دارد.
۲. گونه‌های رایج در بازار ایران
دو گزینه زیر، بازیگران اصلی بازار چوب سونا در ایران محسوب می‌شوند که به دلیل در دسترس بودن و طیف قیمتی گسترده، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. بخش قابل توجهی از چوب‌های مورد استفاده در سونا به صورت لمبه عرضه می‌شوند.
۱- لمبه : استاندارد در پوشش داخلی سونا در صنعت چوب ایران، "لمبه" به پروفیل‌های چوبی گفته می‌شود که در دو طرف طولی خود دارای شیار و زبانه (فاق و زبانه) هستند. این طراحی هوشمندانه امکان قفل شدن قطعات چوب را در یکدیگر فراهم کرده و سطحی یکپارچه، صاف و بدون درز ایجاد می‌کند. استفاده از لمبه، روشی استاندارد برای پوشش دیوارها و سقف اتاق سونا است. مزیت اصلی این سیستم، امکان انقباض و انبساط طبیعی چوب بدون ایجاد شکاف یا آسیب به ساختار کلی است. لمبه‌های چوبی در ابعاد و ضخامت‌های متنوعی تولید می‌شوند. برای پوشش دیوار و سقف سونا، ضخامت‌های بین ۱۲ تا ۱۶ میلی‌متر استاندارد محسوب می‌شوند. برای اطلاع از قیمت لمبه چوبی و انواع آن می‌توانید به منابع معتبر مراجعه نمایید. برای ساخت لمبه سونایی، مواد اولیه عمدتاً به دو دسته اصلی محدود می‌شوند: لمبه چوب روسی و لمبه ترمووود.
ترمووود: ترموود چوبی طبیعی است که خواص آن از طریق فرآیند اصلاح حرارتیبه شکل چشمگیری بهبود یافته است. در این فرآیند، چوب در دمای بالا و در محیطی با بخار آب حرارت می‌بیند. این شوک حرارتی، ساختار چوب را تغییر داده و رزین‌ها و صمغ‌ها از بین می‌روند. مزایای ترمووود شامل مقاومت بالا در برابر پوسیدگی و حشرات، پایداری ابعادی قابل توجه، عایق حرارتی بهتر و طول عمر بالا (به خصوص نوع فنلاندی تا ۳۰ سال) می‌شود. تفاوت قابل توجهی میان ترمووود فنلاندی (وارداتی) و ترمووود ایرانی (تولید داخل) وجود دارد. ترمووود فنلاندی از درختان کاج اسکاندیناوی با بافت متراکم تولید می‌شود و فرآیند تولید آن تحت استانداردهای دقیق انجام می‌گیرد. این امر منجر به دوام بالاتر، رنگ تیره‌تر و یکنواخت‌تر و مقاومت بیشتر در محصول فنلاندی می‌شود.
چوب روسی: چوب روسی اصطلاحی بازاری برای انواع چوب‌های نرم وارداتی از روسیه است و به یک گونه درختی خاص اشاره ندارد. این چوب‌ها عمدتاً از درختان خانواده کاج مانند نراد، یولکا و ساسنا تهیه می‌شوند. چوب روسی به دلیل قیمت مناسب‌تر و در دسترس بودن، به گزینه‌ای پرکاربرد در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی ایران، از جمله سونا، تبدیل شده است. مزیت اصلی چوب روسی، قیمت اولیه پایین‌تر آن در مقایسه با ترمووود است. این چوب همچنین ظاهری طبیعی با رنگ روشن و کرم دارد و کار با آن به دلیل بافت نرم برای نجاران آسان است. معایب و ملاحظات آن شامل مقاومت کمتر در برابر رطوبت و پوسیدگی نسبت به ترمووود، نیاز به نگهداری و پوشش‌دهی دوره‌ای با رنگ‌های مخصوص و پایداری ابعادی کمتر (احتمال تابیدگی و تغییر شکل در بلندمدت) می‌شود.
این مطلب، یک خبر آگهی بوده و خبرگزاری مهر در محتوای آن هیچ نظری ندارد.
