پروازهای فعلی ایران: کدام مسیرها برقرارند، کدام ها لغو شده اند؟
لغو کلیه پروازهای داخلی و خارجی
طبق اطلاعیه شماره ۶ سازمان هواپیمایی کشوری کلیه پروازهای داخلی و خارجی تا ساعت ۱۴ امروز روز دوشنبه ۲۶ خرداد ماه (۱۶ ژوئن ۲۰۲۵) به دلایل امنیتی لغو شده‌اند و این وضعیت تا اطلاع ثانوی ادامه دارد. پیشتر، تمدید لغو فعالیت فضای پروازی کشور، تا ساعت ۲ بامداد روز دوشنبه اعلام شده بود.
به گفته روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری با توجه به شرایط فعلی خاص کشور و حفظ آرامش و امنیت جان مسافران و ایمنی پروازهای تجاری و مسافری و پیشگیری از خطرات احتمالی ناشی از وضعیت غیرقابل پیش‌بینی امنیتی در فضای کشور، این تصمیم اتخاذ شده و از مردم خواسته شده از هر گونه مراجعه به فرودگاه‌ها و اطراف آنها امتناع کنند.
به دنبال ایجاد این تنش‌ها در منطقه، برخی از کشورهای اطراف از جمله عراق، اردن، سوریه نیز محدودیت‌هایی برای استفاده از حریم هوایی خود وضع نموده‌اند.
تعطیلی سراسری پروازهای داخلی
در حال حاضر کلیه پروازهای داخلی به شهرهای مختلف کشور از مقصدها و مبداهای پرتردد اعم از: تهران، تبریز، مشهد، اصفهان، شیراز، اهواز، کیش و بندرعباس کنسل می‌باشد. فرودگاه‌های بزرگی مانند مهرآباد تهران، امام خمینی تهران، شهید هاشمی‌نژاد مشهد، شهید مدنی تبریز، شهید بهشتی اصفهان، شهید قاسم سلیمانی اهواز و فرودگاه بین‌المللی شیراز و کیش در وضعیت تعطیلی کامل به سر می‌برند.
لغو گسترده پروازهای خارجی
باتوجه به شرایط امنیتی و جنگی کنونی، انجام هر گونه فعالیت پروازی چه از داخل ایران به مقصد سایر کشورها و چه از کشورهای خارجی به ایران تا ساعت ۱۴ روز دوشنبه ۲۶ خرداد ۱۴۰۴ امکانپذیر نمی‌باشد و احتمال تمدید این تعطیلی، تا زمان بهبود شرایط و آرام شدن منطقه و بازگشایی رسمی خطوط هوایی وجود دارد. این تعطیلی شامل پروازهایی به مقصدهای محبوبی همچون استانبول، دبی، دوحه، نجف، بغداد، کوالالامپور، مسقط، دهلی، مسکو و... می‌باشد.
با در نظر گرفتن خطرات و تحولات خاورمیانه، شرکت‌های هوایی بین‌المللی نیز به شکل داوطلبانه یا به دلیل دستورات امنیتی دولت‌های متبوع خود، مسیرهای پرواز را تا اطلاع ثانویه تغییر داده یا به حالت تعلیق درآورده‌اند.
ایرلاین‌های خاورمیانه‌ای از قبیل: امارات، قطر ایرویز، الاتحاد، فلای‌دوبای، ترکیش ایرلاینز، ایرلاین‌های اروپایی مانند لوفت‌هانزا، سوئیس، ایرفرانس، کی‌ال‌ام، رایان‌ایر، ایرلاین‌های آسیایی مانند ایرایندیا، ایندیگو و خطوط چینی مانند سیگاپور، ایوا ایر، چاینا ایرلاین و دیگر خطوط مانند ایرفلوت (روسیه)، Aegean، دلتا، یونايتد از جمله شرکت‌های هواپیمایی بین‌المللی هستند که روند تغییر یا لغو مسیرهای عبوری یا پرواز به ایران و اسرائیل را در دستور کار خود قرار داده‌اند.
چه کسی مسئول لغو پروازها است؟
طبق ماده ۱۰ قانون هواپیمایی کشوری، سازمان هواپیمایی كشوری که سازمانی دولتی و وابسته به وزارت راه و شهرسازی است، اختیار آن را دارد که در شرایطی كه امنیت عمومی یا دلایل نظامی ایجاب می‌کند ضمن تصویب هیئت وزیران پرواز هواپیمای ایرانی یا خارجی را بر فراز قسمتی یا کل خاك كشور ممنوع یا محدود یا مقید به شرایط خاصی نماید. در نظر داشته باشید که این قانون مربوط به هواپیماهای كشوری است و شامل هواپیما های نظامی نمی‌باشد.
دلایل لغو پروازها در فضای هوایی کشور
با توجه به تهدیدات نظامی و امنیتی علیه حریم هوایی کشور که در پی حملات موشکی، پهپادی، ریزپرنده‌ها، پرتابه‌ها و دوش پرتاب‌های طرف مقابل وجود دارد، فضای آسمان ایران ناامن تلقی شده‌است. این تهدیدات ضمن احتمال ایجاد آسیب جانی به مسافران و خدمه، امکان خطرات مالی برای ایرلاین‌ها را نیز به همراه دارد بنابراین بسیاری از ایرلاین‌ها ترجیح داده‌اند پروازهای خود را از مسیرهای جایگزین عبور دهند.
جلوگیری از بروز حوادث ناگوار قبلی مانند هدف قرار گرفتن هواپیمای مسافربری اوکراینی در تهران (پرواز PS752 در سال ۲۰۲۰) و ساقط شدن پرواز MH17 مالزی در اوکراین نیز از جمله دلایلی است که دولتها را به بستن فضای هوایی خود ترغیب می‌کند.
همچنین ممکن است امکانات برخی از فرودگاه‌ها که در شرایط عادی بستر پروازهای تجاری و مسافری هستند، در شرایط بحران به منظورپیشبرد اهداف نظامی مورد استفاده قرار گیرند.
حمله به فرودگاه‌های ایران
تاکنون فرودگاه‌هایی مانند فرودگاه شهید مدنی تبریز، فرودگاه مهرآباد تهران و فرودگاه بین‌المللی مشهد مورد حمله تروریستی اسرائیل قرار گرفته است. شایان ذکر است، براساس شواهد عینی فرودگاه تبریز بر اثر حملات اخیر دچار آسیب جدی شده و ارائه خدمات آن به طور کامل متوقف شده‌است و باند پرواز و تأسیسات جانبی آن نیازمند تعمیرات می‌باشد.
تعطیلی پروازها تا کی ادامه دارد؟
تا لحظه نگارش این مطلب، هیچ زمانبندی مشخصی برای بازگشایی رسمی پروازها اعلام نشده‌است. بازگشت به وضعیت عادی و شروع پروازها بستگی به روند تحولات امنیتی و ناآرامی‌ها در روزهای آتی دارد. در صورتی که شرایط به ثبات نسبی و ایمن برسد، احتمال ازسرگیری پروازهای داخلی و خارجی وجود دارد.
توصیه‌هایی برای مسافران
باتوجه به لغو پروازها و بسته شدن فضای هوایی کشور، بسیاری از مسافران که قصد سفر هوایی را داشتند، اکنون با سردرگمی مواجه شده‌اند. طبق اعلام سازمان هواپیمایی کشوری، تا بازگشت به شرایط عادی و بازگشایی مجدد فعالیت پروازها، مردم بایستی از خرید بلیط هواپیما یا مراجعه به فرودگاه‌ها خودداری کنند. مسافران می‌توانند به منظور پیگیری اطلاعیه‌ها از سایت خود سازمان هواپیمایی کشوری (CAA) به عنوان مرجع قابل اعتماد بازدید داشته باشند و یا می‌توانند ضمن تماس با ایرلاین‌ها و وب‌سایت‌های رسمی و سایت شرکت هواپیمایی یا آژانس‌های مسافرتی اطلاعات لازم را کسب کنند.
برای آن دسته از مسافرانی که سفر ضروری دارند، استفاده از وسایل حمل ونقل جایگزین مانند قطار و اتوبوس پیشنهاد شده‌است. همچنین شرکت‌های هواپیمایی موظف اند وجه بلیت‌های لغو شده را استرداد کنند.
سخن پایانی
لغو پروازها در شرایط پرتنش و نابه سامان، نه تنها یک اقدام احتیاطی تلقی می‌شود بلکه نشانگر عمق و شدت شرایط بحرانی و امنیتی که یک کشور با آن مواجه است، نیز می‌باشد. وضعیت فعلی پروازهای ایران، ضمن آنکه پروازهای داخلی و خارجی را تا اطلاع ثانوی به‌طور کامل متوقف کرده، تأثیرات دامنه‌داری بر اقتصاد، گردشگری و زندگی روزمره میلیون‌ها نفر برجای گذاشته است و آسیب‌پذیری صنعت هوانوردی در برابر بحران‌های سیاسی و امنیتی را نمایان می‌کند.
