به گزارش ایرنا، فوک خزری تنها پستاندار دریای خزر و گونه‌ای در معرض خطر انقراض (بر اساس فهرست قرمز IUCN) محسوب می‌شود که به‌دلیل صید بی‌رویه، تغییرات زیست‌محیطی و کاهش شدید جمعیت، نیازمند حمایت بین‌المللی است و در فصول تابستان، بهار و پائیز بیشتر در آب‌های نیمه‌جنوبی خزر از جمله ایران زیست می‌کنند و برای زایمان به مناطق یخی در شمال دریای کاسپین مهاجرت می‌کنند.
تلف شدن و کشف لاشه‌های فوک‌های خزری با وضعیت متلاشی و فاسد شده، نشان از گذشت زمانی از مرگ فوک‌ها دارد؛ بطوریکه کار تحقیق در این خصوص را بی‌سرانجام گذاشته است.
رویت لاشه فوک خزری در شرق و غرب گیلان
هشتم خردادماه امسال احسان باقری‌پور رئیس اداره پارک ملی بوجاق کیاشهر از پیدا شدن لاشه یک قلاده فوک خزری در ساحل زیباکنار خبرداد که به دلیل فاسد شدن بخش اعظم لاشه، امکان بررسی دقیق علت تلف شدن آن وجود نداشت؛ در خبری دیگر روز چهارشنبه بیست و یکم خرداد ماه نیز روابط عمومی اداره‌کل حفاظت محیط زیست گیلان اعلام کرد: نیروهای یگان حفاظت محیط زیست رضوانشهر لاشه یک فوک خزری را در ساحل روستای «نوکنده بزرگ» کشف کردند.
اکبر میغی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان رضوانشهر، از کشف لاشه یک قلاده فوک خزری (Pusa caspica) در ساحل دریای خزر خبر داد و گفت: این لاشه توسط مأموران یگان حفاظت محیط زیست این شهرستان در محدوده ساحلی روستای «نوکنده بزرگ» شناسایی و مستندسازی شد. اکبر میغی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان رضوانشهر از کشف لاشه یک قلاده فوک خزری (Pusa caspica) در ساحل دریای خزر خبر داد و گفت: این لاشه توسط مأموران یگان حفاظت محیط زیست در محدوده ساحلی روستای «نوکنده بزرگ» شناسایی و مستندسازی شد.
وی در این‌باره اظهار کرد: لاشه این فوک در وضعیت پیشرفته فساد قرار داشت به همین دلیل امکان کالبدگشایی و تعیین دقیق علت مرگ آن فراهم نبود.
پیدا شدن لاشه یک فوک خزری در سواحل گیلان
روی موجِ انقراض؛ رازِ سر به مُهرِ مرگ فوک‌ها در خزر + فیلم
رویت هفت لاشه فوک خزری در سواحل گیلان
با توجه به انتشار خبر رویت لاشه فوک خزری در سواحل رضوانشهر، رئیس اداره محیط زیست دریایی اداره‌کل حفاظت محیط زیست گیلان در بازگشت از ماموریت تالش مبنی بر بررسی این موضوع اظهار کرد: متاسفانه باز هم لاشه فوک به ساحل رسیده، قابل بررسی نیست.
عباس عاشوری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: از ابتدای امسال تاکنون هفت لاشه غیر قابل بررسی فوک خزری در سواحل گیلان رویت شده که نسبت به دور مشابه سال قبل بیش از ۲ برابر شده است.
وی تصریح کرد: متاسفانه با وجود عزمی که برای بررسی این موضوع در کشور و استان وجود دارد و تاکید به دامپزشکی مبنی بر نمونه‌برداری متاسفانه همه نمونه‌های به ساحل رسیده فاسد بوده و در شرایط نمونه‌برداری نیستند.
عاشوری ادامه داد: نمونه اخیر در نوکنده هم همین وضعیت را داشت و این نشان می‌دهد این پستاندار خزری جایی دورتر از سواحل گیلان در دریا می‌میرد و لاشه آنها تا به ساحل می‌رسد فاسد و غیرقابل بررسی می شود.
علت مرگ فوک‌ها هنوز ناشناخته مانده امااز نظریه‌های احتمالی که در خصوص تلف شدن این پستاندار خزری وجود دارد می‌توان به آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان و یا بیماری‌های عفونی اشاره کرد؛ اما واقعیت اینست علی‌رغم تلاش‌های بسیار هنوز کشف علت مرگ بی‌نتیجه مانده است.
وی با اشاره به مرگ و میر دسته جمعی فوک‌های خزری در قزاقستان گفت: علت مرگ فوک‌ها هنوز ناشناخته مانده اما از نظریه‌های احتمالی که در خصوص تلف‌شدن این پستاندار خزری وجود دارد می‌توان به آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان و یا بیماری‌های عفونی اشاره کرد اما واقعیت این است با وجود تلاش‌های بسیار هنوز کشف علت مرگ بی‌نتیجه مانده است.
عاشوری با بیان اینکه زنده‌بینی فوک‌ها سال گذشته در پارک ملی بوجاق گیلان دیده شد و امسال نیز گزارش‌هایی در این خصوص به ما رسیده است، افزود: متاسفانه امسال یک مورد در ساحل کلاچای فوک به ساحل نشسته ناخوش احوال توسط نیروهای مرزبانی رویت شد که به محض رسیدن نیروهای محیط زیست و دامپزشکی گیلان فوک به دریا بازگشته بود و باز هم بررسی‌ها بی‌نتیجه ماند.
وی گفت: بزرگترین تهدیدی که می‌تواند در حوزه ما برای فوک‌ها وجود داشته باشد، تورهای سرگردان صیادان متخلف برای ماهیان خاویاری است که الان فصلش نیست؛ بنابراین تهدید جدی از حیث شکار نداریم از طرفی بر روی لاشه فوک‌های به ساحل رسیده اثری از تور یا کوفتگی بر اثر شی سخت هم مشاهده نشده است.
رئیس اداره محیط زیست دریایی اداره‌کل حفاظت محیط زیست گیلان گفت: در آینده نزدیک اجلاس کاپ هفت در ایران برگزار می‌شود و قرار است موضوع فوک‌های خزری در آن مطرح شود.
اجلاس بین‌المللی تغییرات اقلیمی یا COP (کاپ) مهم‌ترین نشست جهانی در حوزه محیط زیست است که هر سال به میزبانی یک کشور و با حضور برخی از سران یا نمایندگان ارشد کشورهای عضو سازمان ملل متحد برگزار می‌شود.
فوک خزری اولویت کاپ هفت
اهمیت موضوع مرگ مرموز فوک‌های خزری به حدی رسید که در اوایل خردادماه امسال نشست هماهنگی اقدام ملی برای حفاظت از گونه فوک خزری با حضور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد و طی آن مدیرکل دفتر زیست بوم‌ها و مدیران کل حفاظت محیط زیست استان‌های مازندران و گیلان و معاون اداره کل استان گلستان به صورت جداگانه گزارش‌هایی درباره تلفات اخیر و اقدامات انجام شده برای حفاظت از فوک خزری ارائه کردند.
شینا انصاری معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در این نشست با تاکید بر اهمیت توجه به حفاظت از فوک خزری گفت: با توجه به تلفات اخیر باید حساسیت‌های حفاظتی درباره این موضوع به طور ویژه مد نظر قرار گیرد.
وی با تاکید بر اینکه ما نیازمند همکاری منطقه‌ای برای حفاظت از تنوع زیستی اکوسیستم خزر هستیم، گفت: در موضوع دیپلماسی منطقه‌ای باید نگاه ویژه به محیط زیست دریای خزر ایجاد شود و اقدامات مشترک برای حفاظت از گونه‌های در معرض خطر در این پهنه آبی بخصوص برای حفاظت از فوک خزری اجرایی شود.
انصاری تصریح کرد: با توجه به آنکه اجلاس کاپ هفت قرار است در سال جاری به میزبانی تهران برگزار شود، موضوع حفاظت از فوک خزری به عنوان یکی از موضوعات اولویت‌دار حتما در دستور کار این اجلاس قرار خواهد گرفت؛ همچنین در این فرایند، برنامه اقدام که با همکاری مراجع علمی و متخصصین این حوزه تهیه شده مبنای عمل قرار می‌گیرد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن تاکید بر اهمیت همکاری بین بخشی با سازمان‌ها و دستگاه‌های ذیربط از جمله سازمان شیلات و دامپزشکی گفت: تقویت همکاری‌ها در سطح ملی می‌تواند موجب کاهش تعارضات برای حفظ این گونه‌آبزی شود.
انصاری گفت: برگزاری نشست کارشناسی قبل از اجلاس کاپ هفت در زمینه حفاظت از فوک خزری می‌تواند کمک‌کننده باشد و دولت جمهوری اسلامی ایران تلاش می‌کند اهمیت این موضوع برای سایر کشورهای حوزه دریای خزر درک شود و در این مسیر ما نیازمند کمک و همراهی دستگاه‌ها، دانشگاه‌ها، سمن‌ها و مراکز ذیربط هستیم.
