به گزارش ایرنا، شهر همدان به عنوان دوستدار سالمند برنامه هایی را با هدف ارتقا کیفیت زندگی سالمندان، فراهم کردن امکانات و خدمات لازم برای سالمندان به منظور بهبود کیفیت زندگی آنان، افزایش مشارکت اجتماعی، تشویق سالمندان به مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی و ورزشی، توجه به نیازهای خاص سالمندان، از جمله خدمات بهداشتی، درمانی و مشاوره‌ای در حال اجرا دارد.
آموزش و فرهنگ‌سازی، ارتقای آگاهی جامعه نسبت به حقوق و نیازهای سالمندان و فرهنگ‌سازی برای احترام به آنان، ایجاد ناوگان حمل و نقل مناسب، فراهم کردن وسایل نقلیه عمومی مناسب و دسترسی برای سالمندان، راه‌اندازی مراکز روزانه، تاسیس مراکز به عنوان محل تجمع سالمندان برای فعالیت‌های اجتماعی و تفریحی از دیگر اقدامات انجام شده در راستای کیفیت زندگی مطلوب تر برای سالمندان همدانی است که در قالب همدان آزمونه(پایلوت) دوستدار سالمند اجرا شده است.
برگزاری دوره‌های آموزشی در زمینه‌های مختلف به سالمندان برای ارتقا مهارت‌های زندگی و فناوری، توسعه خدمات بهداشتی و درمانی، بهبود دسترسی سالمندان به خدمات پزشکی و ایجاد کلینیک‌های ویژه برای آنان، ترویج فعالیت‌های ورزشی، سازماندهی برنامه‌های ورزشی و تفریحی مناسب برای سالمندان به منظور حفظ سلامت جسمی و روحی آنان در دستور کار مسوولان استانی قرار دارد اما در اجرای دستورالعمل ها با چالش‌هایی از جمله کمبود منابع مالی، آموزش ناکافی کادر پزشکی و عدم آگاهی کافی مردم درباره نیازهای سالمندان مواجه است.
توسعه فضای شهری مناسب سالمندان، ایجاد پیاده‌روهای عریض و بدون موانع برای تردد راحت سالمندان و افراد کم‌توان، نصب نیمکت‌های بیشتر در معابر و پارک‌ها برای استراحت سالمندان، مناسب‌سازی معابر برای ویلچر و افراد با محدودیت حرکتی، حمل‌ونقل عمومی سازگار با سالمندان، تجهیز اتوبوس‌های شهری به رمپ و فضای مخصوص ویلچر، آموزش رانندگان برای کمک به سالمندان در سوار و پیاده شدن، ایجاد تخفیف ویژه برای سالمندان در استفاده از حمل‌ونقل عمومی از مهمترین اقدامات انجام شده در همدان به عنوان شهر دوستدار سالمند است.
۱۴.۲ درصد جمعیت همدان سالمند هستند
مسوول دبیرخانه سالمندی در استان همدان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه موضوع زنانه شدن سالمندی از یک دهه گذشته آغاز شده و در حال افزایش است، عنوان کرد: همدان هم اینک، هفتمین استان سالمند کشور محسوب می شود.
شکیبا کولیوند ادامه داد: ۱۳۸ هزار و ۱۴۵ نفر از جمعیت زنان استان همدان بالای ۶۰ سال هستند که این آمار در مردان ۱۲۴ هزار و ۴۵۸ نفر است و روند زنانه شدن سالمندی را در استان شاهد هستیم.
مسوول دبیرخانه سالمندی در استان همدان با اشاره به اینکه بر اساس آخرین آمارها، ۱۴.۲ درصد از جمعیت همدان، سالمند هستند خاطرنشان کرد: از این میزان ۵۲.۶ درصد را زنان تشکیل داده اند.
کولیوند با تاکید بر اینکه زنانه شدن سالمندی، چالش هایی متفاوت را به همراه دارد که نیازمند برنامه ریزی و توجه به زیرساخت ها است ادامه داد: زنان سالمند به‌دلیل سبک زندگی، شرایط جسمی و روحی متفاوت از مردان، احساس نارضایتی، بهزیستی و سلامت جسمی و روانی متفاوت تری نسبت به مردان دارند.
دبیر کمیته های تخصصی ساماندهی امور سالمندان اظهار کرد: در این راستا، ذیل اجرای طرح دوستدار سالمند، طرح توانمندسازی زنان سالمند با شناسایی سه هزار زن سالمند در نقاط شهری همدان در حال اجرا است.
وی ادامه داد: با توجه به پایلوت شدن نقاطی مثل محدوده صدف و شهرک فرهنگیان در طرح شهر دوستدار سالمند، نیازسنجی از "زنان سالمند تنها" در این مناطق نیز در دستور کار قرار گرفته است.
کولیوند یادآور شد: بسیاری از زنان سالمند نه تنها بدون مستمری و حقوق دوران بازنشستگی هستند، بلکه به سبب تنها بودن درگیر مسائل اجتماعی بوده که سعی شده با پیشبرد طرح توانمندسازی زنان سالمند در شهر همدان، اقداماتی در راستای بهبود کیفیت زندگی و بهزیستن آنها نیز در دستور کار قرار گیرد.
استمرار پویش «بهار تجربه» در استان همدان
مسوول دبیرخانه شورای ساماندهی سالمندان استان همدان با تاکید بر لزوم تکریم مدیران بازنشسته استان و سالمندان به عنوان شهروندان ارشد، از پیشبرد طرح "بهار تجربه" از ابتدای سال جاری در استان همدان خبر داد و گفت: این طرح تا پایان خردادماه ادامه دارد.
وی با بیان اینکه در این پویش، دیدار مدیران ارشد نهادها و سازمان ها از مدیران ارشد بازنشسته آن سازمان در فصل بهار، در دستور کار است، خواستار همراهی ادارات و فرمانداری ها در این زمینه شد.
وی در تشریح اهداف این طرح به مواردی چون بازگرداندن حس ارزشمندی به بازنشستگان، فرصت انتقال تجربه و افزایش تعامل بین نسلی اشاره کرد.
دبیر کمیته های تخصصی حوزه سالمندان استان همدان یادآور شد: تشویق بخش خصوصی و غیردولتی برای پیوستن به این پویش یکی از برنامه هایی است که در ادامه باید مدنظر قرار گیرد.
همدان در مسیر مهربانتر شدن با سالمندان
پژوهشگر طرح تدوین سند راهبردی شهر دوستدار سالمند همدان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: همدان شهری با هویت تاریخی و تمدنی ریشه دار است که امروز در آستانه یک گذار جمعیتی مهم قرار دارد.
فرنوش ابوطالبی افزود: بر اساس آمارهای رسمی، جمعیت سالمندی شهر همدان در حال حاضر ۵۶ هزار و ۴۸۶ نفر است، رقمی که با نرخ رشد سالانه ۳.۸۲ درصد در سال ۱۴۲۰ به ۱۴۴ هزار و ۲۲۰ نفر خواهد رسید، این یعنی در کمتر از ۲ دهه، سهم سالمندان از جمعیت کل شهر از ۱۴ درصد کنونی به ۳۰ درصد خواهد رسید.
وی ادامه داد: همدان هم اکنون چهارمین شهر سالمند کشور است، اما آیا زیرساخت ها و سیاست های ما نیز در جایگاه چهارم قرار دارند؟ پدیده سالمندی، برخلاف آنچه گاهی تصور می شود، تنها یک بحران نیست بلکه فرصتی است برای باز اندیشی در سیاستگذاری شهری، طراحی خدمات اجتماعی و ارتقای تاب آوری اجتماعی که در همین راستا، سازمان بهداشت جهانی با راه اندازی "شبکه جهانی شهرهای دوستدار سالمند" کمک کرده تا شهرها از تجارب یکدیگر بهره بگیرند و به سمت طراحی شهری برای تمام سنین حرکت کنند.
پژوهشگر طرح تدوین سند راهبردی شهر دوستدار سالمند همدان گفت: بر اساس چارچوب سازمان جهانی بهداشت، یک شهر دوستدار سالمند باید در حوزه های محیط فیزیکی، حمل و نقل، مسکن، مشارکت اجتماعی، احترام و تعامل اجتماعی، مشارکت مدنی و اشتغال، ارتباطات و اطلاعات، خدمات بهداشتی-اجتماعی، تامین زیرساخت شهری (پیاده روهای ایمن، آسانسورهای عمومی، فضای سبز مناسب سالمندان) و حمل و نقل عمومی در دسترس و ارزان اقدام کند.
ابوطالبی افزود: در حوزه مشارکت اجتماعی باید امکان حضور سالمندان در برنامه ها، شوراها یا فعالیت های داوطلبانه در شهر و دسترسی به خدمات سلامت نزدیک محل زندگی وجود داشته باشد.
وی اظهار کرد: دانشگاه بوعلی سینا، به عنوان یکی از دانشگاه های بزرگ و معتبر کشور، می تواند نقشی کلیدی در هدایت علمی، طراحی برنامه های آموزشی و تسهیل تعامل بین نسلی ایفا کند و حضور گروه های تخصصی در حوزه علوم اجتماعی، روان شناسی، آموزش و برنامه ریزی شهری، این دانشگاه را به شریکی ارزشمند برای سیاستگذاری و اجرای پایلوت های محلی تبدیل می کند.
پژوهشگر طرح تدوین سند راهبردی شهر دوستدار سالمند همدان گفت: به طور قطع با مشارکت دانشگاه های محلی، نهادهای اجتماعی و حمایت شهرداری، ایجاد فضاهای کوچک برای یادگیری مادام العمر در فرهنگسراها، مساجد یا خانه های محله می تواند نقطه آغاز باشد، حتی برگزاری کلاس های داوطلبانه با حضور جوانان مانند آموزش کار با گوشی هوشمند یا اینترنت می تواند هسته یک آکادمی محلی سالمندان باشد.
ابوطالبی افزود: سرمایه گذاری در آموزش و مشارکت اجتماعی سالمندان نه تنها هزینه نیست، بلکه یک اقدام توسعه ای برای شهر دوستدار سالمند است.
بهره مندی بیش از چهار هزار سالمند همدانی از خدمات مستمر بهزیستی
معاون امور توانبخشی بهزیستی استان همدان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: چهار هزار و ۵۵۰ سالمند این استان از خدمات مستمر و غیرمستمر این سازمان بهره مند هستند.
محمد قادری احسانپور اظهار کرد: در استان همدان هم اکنون ۲۳۰ سالمند در سه مرکز شبانه‌روزی سالمندان در همدان، ملایر و سامن نگهداری می‌شوند.
وی افزود: در مراکز شبانه روزی سالمندان مراقبت‌های پرستاری، پزشکی، روانپزشکی، مراقبت‌های تخصصی دوره ای، خدمات توانبخشی، فیزیوتراپی برحسب نیاز هر سالمند، کاردرمانی، گفتار درمانی، تربیت بدنی، ورزش، کلاسهای روانشناسی و دریافت داروهای مورد نیاز ارایه می شود.
معاون امور توانبخشی بهزیستی استان همدان گفت: پرداخت هزینه های درمان، لوازم توانبخشی، خدمات مستمر در مراکز شبانه روزی و برنامه های آموزشی، تفریحی، فرهنگی و ورزشی از خدمات ارایه شده به سالمندان است.
قادری احسانپور ادامه داد: کارشناس تغذیه در مراکز شبانه روزی براساس وضعیت جسمی هر سالمند و مشکلات خاص وی رژیم غذایی خاص تعریف می‌کند و برحسب نیاز یا هفته ای ۲ بار استحمام دارند و یک مراقب از هر ۶ سالمند نگهداری می کند.
وی با بیان اینکه ۲ خانه کوچک حمایتی سالمندان زن با ظرفیت ۱۰ نفر در همدان فعال است یادآور شد: خانه حمایتی توانبخشی مراقبتی سالمندان نوعی محل اقامت است که برای افراد سالمند (حداکثر ۱۰ نفر)، امکاناتی مانند اتاق، وعده های غذایی، خدمات لباسشویی، نظافت و رسیدگی منزل را فراهم می آورد و اینگونه تسهیلات اقامتی دارای شرایطی مشابه محیط خانه بوده و به ساکنان آن امکان برخورداری از تعاملات اجتماعی را می دهد.
معاون امور توانبخشی بهزیستی استان همدان گفت: ۵۰ نفر سالمند از خدمات ویزیت در منزل و ۶۰ نفر سالمند نیز از خدمات مراقبت در منزل استفاده می کنند.
قادری احسانپور همچنین با اشاره به طرح خدمت در منزل یا ویزیت در منزل برای سالمندان بسترگرا افزود: تیمی شامل پزشک، روانشناس و مددکار اجتماعی، هر ماه برای ارائه خدمات توانبخشی به منزل سالمندان خاص زیر پوشش می‌روند.
وی اظهار کرد: طرح توانمندسازی سالمندان سال گذشته در ۲ شهرستان و با ظرفیت ۷۵ نفر انجام شد که امسال اجرای این طرح در سه شهرستان با ظرفیت ۱۰۰ نفر در دستور کار قرار دارد.
معاون امور توانبخشی بهزیستی استان همدان گفت: حق پرستاری در سال گذشته پنج میلیون ریال بود و امسال نیز ۴۳ درصد افزایش دارد که از ماه جاری پرداخت با نرخ جدید می شود.
قادری احسانپور ادامه داد: مستمری سالمندان در سال گذشته ۱۴ میلیون ریال بود و امسال نیز افزایش ۴۳ درصدی از اول فروردین اجرایی شد.
وی، مهمترین رویکرد سازمان بهزیستی را تکریم سالمندان در خانواده ها برشمرد و اظهار کرد: طی برنامه ای آموزشی فراگیر باید تا آنجایی که در توان داریم مسائل پیشگیری از معلولیت و ناتوانی سالمندان را به عقب بندازیم و آنها را از سرای سالمندان که برای آنها خیلی حس ناخوشایندی دارد، دور کنیم.
معاون امور توانبخشی بهزیستی استان همدان سن سالمندی را به سه گروه تقسیم کرد و گفت: سالمندان میانسال ۶۰ تا ۷۵ سال که بهزیستی بیشتر بر ارتقا توانبخشی آنها برای پیشگیری از معلولیت و کار افتادگی تمرکز دارد، سالمندان میانه ۷۵ به بالا و سالمندان پیر ۹۰ سال به بالا که بیشترین مراقبت ها را نیاز دارند، تقسیم بندی شده که برحسب سن خدمات به آنها ارایه می شود.
قادری احسانپور با تاکید بر ضرورت مناسب سازی اماکن عمومی، دولتی، اداره ها، سازمان ها، بوستان ها و مکان های تفریحی اظهار کرد: علاوه بر گروه معلولان گروه سالمندان نیاز به مناسب سازی دارند که متاسفانه در این خصوص در برخی از اماکن غفلت می شود.
وی افزود: اینک جامعه به سمت سالمندی می رود باید مناسب سازی را در همه اماکن حتی بخش خصوصی رعایت کنیم چرا که سالمندان با کوچک ترین مشکل در مناسب سازی با چالش جدی مواجه خواهند شد.
معاون امور توانبخشی بهزیستی استان همدان گفت: علاوه بر مراکز دولتی و سازمان ها باید مطب های پزشکان، آزمایشگاه ها، داروخانه ها، فروشگاه های بزرگ، سایر مراکز بهداشتی و درمانی و هر گونه مراکز دریافت خدمت حتی رفاهی باید مناسب سازی شود تا حضور سالمند در جامعه به راحتی امکان پذیر باشد.
قادری احسانپور از شهرداری ها، دستگاه های مسوول و بخش خصوصی خواست با توجه به اینک گروه زیادی از جمعیت را سالمندان، معلولان، جانبازان، مادران باردار و مادران دارای کودک تشکیل می دهند نیازمند مناسب سازی معابر هستند که باید به این مهم توجه جدی کنند.
وی ادامه داد: سیاست های سازمان بهزیستی نگهداری سالمندان در مراکز کوچک با ظرفیت محدود است و تلاش می شود که نگهداری این افراد در مراکز کوچک در اولویت قرار گیرد زیرا شرایط روحی و روانی در چنین خانه هایی، از مراکز پرجمعیت مطلوب تر است.
رهاورد:
همدان با اجرای برنامه‌های متنوع در حوزه شهر دوستدار سالمند، گام‌های مثبتی برداشته اما برای رسیدن به استانداردهای جهانی نیاز به توسعه زیرساخت‌ها و افزایش مشارکت عمومی دارد، در صورت تداوم این روند، همدان می‌تواند به الگویی مناسب برای دیگر شهرهای ایران تبدیل شود.
انتخاب همدان به عنوان آزمونه(پایلوت) شهر دوستدار سالمند نشان‌دهنده تعهد به ایجاد فضایی مناسب برای سالمندان است و تلاش‌های صورت گرفته در این راستا به ارتقا کیفیت زندگی سالمندان کمک می کند.
