به گزارش روز دوشنبه ایرنا از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، فناوری جدید آن‌ها با ترکیب تخریب مکانیکی تومور به‌وسیله فراصوت و شیمی‌درمانی موضعی، بدون آسیب به بافت‌های سالم عمل می‌کند. این روش می‌تواند نیاز به انرژی درمانی را به‌شدت کاهش دهد و درمان را دقیق‌تر و ایمن‌تر کند. هدف اصلی این پروژه، ارائه جایگزینی مؤثر و هوشمند برای جراحی‌های تهاجمی و درمان‌های ناکارآمد فعلی است.
پژوهشگران دانشگاه علوم سلامت اورگن (OHSU) موفق به توسعه فناوری نوآورانه‌ای شده‌اند که می‌تواند تحولی در درمان تومورهای سرطانی سخت‌درمان ایجاد کند. آنان با معرفی «نانوماده دومنظوره» که ترکیبی از تخریب مکانیکی با فراصوت و شیمی‌درمانی هدفمند است، مسیر جدیدی برای مقابله با سلول‌های سرطانی گشوده‌اند.
این دستاورد در مقاله‌ای با عنوان “Peptide Amphiphile – Nanoparticle Assemblies for Mechano-Chemo Combination Therapy” که در شماره ۵ مه ۲۰۲۵ نشریه‌ی Nano Letters منتشر شد، به تفصیل توضیح داده شده است.
لی شیانگ، پژوهشگر فوق‌دکتری در مرکز تحقیقات پیشرفته تشخیص زودهنگام سرطان (CEDAR) وابسته به مرکز سرطان نایت (Knight Cancer Center)، به همراه مایکل هندرسون، دانشجوی دکترای مهندسی زیست‌پزشکی، هدایت این پروژه را برعهده داشته‌اند.
این نانوذرات جدید دارای ساختاری پوشیده از پپتید و حباب‌های میکروسکوپی هستند که به پزشکان این امکان را می‌دهند تا با دقت بسیار بالا و در سطح سلولی تومورها را هدف‌گیری کنند. در مرحله نخست، امواج فراصوت باعث تخریب مکانیکی بافت تومور می‌شوند و در مرحله دوم، داروی شیمی‌درمانی به‌صورت هدفمند به ناحیه آسیب‌دیده منتقل می‌شود.
شیانگ در گفت‌وگویی با نویسنده OHSU عنوان کرد: «امواج فراصوت تومور را فیزیکی تخریب می‌کنند و دارو به پاکسازی سلول‌های سرطانی باقی‌مانده کمک می‌کند تا از بازگشت تومور جلوگیری شود.»
به گفته مایکل هندرسون، این نانوذرات نوآورانه می‌توانند انرژی مورد نیاز برای درمان با فراصوت را تا ۱۰۰ برابر کاهش دهند، امری که باعث می‌شود پالس‌های کوتاه فراصوت بدون گرم‌کردن بافت‌های اطراف، تنها تومور را هدف بگیرند.
وی افزود: «این رویکرد به ما اجازه می‌دهد تا تومورها را به‌طور مکانیکی از بین ببریم، بدون اینکه به بافت‌های سالم آسیب وارد شود.»
گرچه نانوذرات سال‌هاست در حوزه درمان‌های غیرتهاجمی سرطان مورد مطالعه قرار گرفته‌اند و کتابخانه ملی پزشکی آمریکا هم‌اکنون بیش از ۱۱۸ کارآزمایی بالینی فعال با موضوع نانوذره و سرطان را ثبت کرده است، اما رویکرد جدید CEDAR با ترکیب تخریب مکانیکی و داروی شیمی‌درمانی، تحولی تازه به شمار می‌رود.
در این روش، حباب‌های سطح نانوذره به‌طور هدفمند ترکیده و حرارتی موضعی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی ایجاد می‌کنند. پس از آن، پوشش پپتیدی نانوذره داروی شیمی‌درمانی را به‌صورت موضعی آزاد می‌کند تا سلول‌های باقی‌مانده را هدف قرار دهد. چنین ترکیبی از روش‌های درمانی می‌تواند به عنوان یک ابزار جراحی هوشمند در درمان تومورهای مقاوم استفاده شود.
هرچند این نانوذرات هنوز در مراحل ابتدایی توسعه هستند، اما هندرسون تأکید کرده است که این پژوهش پایه‌گذار نوع جدیدی از درمان‌های مبتنی بر نانوذرات است که می‌تواند شیوه برخورد با تومورهای سخت‌درمان را بهبود بخشد.
در عین حال که دانشگاه OHSU این یافته‌های امیدوارکننده را معرفی می‌کند، این مؤسسه پژوهشی نسبت به کاهش شدید بودجه‌های فدرال هشدار داده است. هیات کنگره ایالت اورگن نسبت به تأثیر منفی کاهش ۸۰ میلیون دلاری بودجه بر فعالیت‌های تحقیقاتی دانشگاه هشدار داده‌اند.
پیتر بار-گیلسپی، مدیر ارشد تحقیقات OHSU، در نشست هیات مدیره در ماه آوریل اظهار داشت که اگر این کاهش بودجه تداوم یابد، تحقیقات در این دانشگاه قادر به ادامه در وضعیت فعلی نخواهد بود. با این حال، توسعه نانوذرات دومنظوره توسط تیم تحقیقاتی CEDAR، نویدبخش آینده‌ای روشن برای درمان‌های غیرتهاجمی، دقیق و هوشمند در مقابله با سرطان است.
