همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: دکتر سوراب ستی، متخصص گوارش آموزش‌دیده در دانشگاه هاروارد، در ویدئویی که در شبکه‌های اجتماعی انتشار یافته، شش ماده غذایی روزمره را که علم آن‌ها را با ایجاد و پیشرفت سرطان مرتبط می‌داند، معرفی کرده است. نکته جالب در این بین اینکه کاهش یا حذف این مواد غذایی از بشقاب می‌تواند تاثیر مثبت جدی بر سلامت در درازمدت داشته باشد. در این مطلب به ۶ غذای خطرناک و جایگزین‌های سالم‌تری که می‌توانند به جای آن‌ها بدن را تغذیه کنند، اشاره شده است.
گوشت‌های فرآوری‌شده به عنوان گزینه‌های غنی از پروتئین دیده می‌شوند. برخی حتی آن‌ها را به عنوان گزینه‌های غذایی آسان‌تر می‌بینند. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، گوشت‌های فرآوری‌شده به عنوان مواد سرطان‌زای گروه ۱ طبقه‌بندی می‌شوند، به این معنی که شواهد قوی وجود دارد که آن‌ها می‌توانند باعث سرطان، به ویژه سرطان روده بزرگ شوند. دکتر ستی هشدار می‌دهد که نیترات‌ها و مواد نگهدارنده مورد استفاده در این گوشت‌ها می‌توانند به سلول‌های پوشش روده آسیب برسانند و احتمال سرطانی شدن آن‌ها را تقویت کنند. گوشت‌های فوق فرآوری‌شده را با گوشت‌های بدون چربی خانگی مانند مرغ کبابی یا حتی منابع پروتئین گیاهی مانند حبوبات و عدس جایگزین کنید. این گزینه‌ها التهاب کمتری دارند و سرشار از فیبر و آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که از سلامت روده محافظت می‌کنند.
نوشابه‌های گازدار و نوشیدنی‌های طعم‌دار اغلب منابع سریع انرژی یا تقویت‌کننده‌های خلق و خو محسوب می‌شوند. دکتر ستی تاکید می‌کند که نوشیدنی‌های شیرین نه تنها قند خون را افزایش می‌دهند، بلکه التهاب مزمن را نیز تقویت می‌کنند و می‌توانند پیشرفت سرطان را تسریع کنند. مصرف مکرر نوشیدنی‌های شیرین با افزایش خطر ابتلا به سرطان‌های مرتبط با چاقی مانند سرطان سینه، پانکراس و روده بزرگ مرتبط است.
آب نارگیل تازه، آب میوه‌های خانگی یا حتی چای‌های گیاهی ساده می‌توانند بدون اضافه وزن و افزایش قند، تشنگی را برطرف کنند. این نوشیدنی‌ها همچنین آنتی‌اکسیدان‌ها را به همراه دارند و باعث آبرسانی به بدن می‌شوند که هر دو برای ترمیم سلول‌ها و پشتیبانی از سیستم ایمنی بسیار مهم هستند.
یک سمبوسه ترد یا یک مشت سیب‌زمینی سرخ‌کرده اغلب به عنوان یک غذای دلچسب بی‌ضرر در نظر گرفته می‌شود. اما سرخ کردن عمیق، به ویژه در روغن‌هایی که دوباره استفاده می‌شوند، آکریل‌آمید (ترکیبی که به عنوان محرک التهاب و افزایش خطر سرطان شناخته می‌شود) ایجاد می‌کند. دکتر ستی تأکید می‌کند که مصرف منظم غذای سرخ‌شده با استرس اکسیداتیو و التهاب مزمن مرتبط است.
سبزیجات و تنقلات پخته یا سرخ‌شده در هواپز می‌توانند مصرف روغن را به شدت کاهش دهند و در عین حال تردی غذا را نیز حفظ کنند. استفاده از روغن زیتون برای تفت دادن سبک و پر کردن بشقاب با سبزیجات برشته، بدون انکه آسیبی به بدن برساند، طعم غذا را بهبود می‌بخشد.
طعم دودی کباب کردن یک مزیت آشپزی محسوب می‌شود. دکتر ستی یک خطر پنهان را آشکار می‌کند، وقتی گوشت بیش از حد پخته یا کباب می‌شود، آمین‌های هتروسیکلیک (HCA) و هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای (PAH) تولید می‌کند که به دی ان ای آسیب می‌رسانند. آسیب مکرر به دی ای ان ای گامی مهم در جهت ایجاد سرطان است.
به جای کباب کردن در دمای بالا، از پخت آهسته، بخارپز کردن یا پخت در فر استفاده کنید. اگر کباب کردن اجتناب‌ناپذیر است، خواباندن گوشت از قبل می‌تواند تشکیل ترکیبات مضر را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. افزودن گیاهان غنی از آنتی‌اکسیدان مانند رزماری و آویشن نیز مفید است.
دکتر ستی خاطرنشان می‌کند که مصرف الکل، حتی در مقادیر متوسط، با افزایش خطر ابتلا به سرطان‌های مرتبط با هورمون مانند سرطان سینه و کبد مرتبط است. الکل می‌تواند سطح استروژن را تغییر دهد و توانایی بدن در جذب مواد مغذی کلیدی مانند فولات را که در ترمیم دی ان ای نقش دارد، مختل کند.
به جای الکل، نوشیدنی‌های تخمیر شده مانند ماءالشعیر یا حتی آب انار می‌توانند هم طعم تند و هم فواید سلامتی را ارائه دهند. این جایگزین‌ها سرشار از پروبیوتیک‌ها و پلی‌فنول‌هایی هستند که از روده و سیستم ایمنی بدن پشتیبانی می‌کنند.
