به گزارش همشهری آنلاین، برای جست‌وجو درباره تاریخچه زندان قزل‌قلعه، باید سری به میدان میوه‌وتره‌بار جلال‌آل‌احمد در قلب محله یوسف‌آباد بزنیم؛ محلی که اکنون از پرمشتری‌ترین میادین میوه‌وتره‌بار پایتخت است، در دوران قاجار و پهلوی ماجراهای متفاوتی از سر گذراند؛ روزگاری انبار نگهداری از مهمات بود و در دوره‌ای نیز به زندانی مخوف برای در بند کشیدین معترضان و زندانیان سیاسی تبدیل شد. در دوران قاجار که یوسف‌آباد پر از تپه‌ماهور و باغ بود و نشانی از خیابان جهان‌آرا وجود نداشت، دره‌ای خوفناک در همین محدوده بود به نام «دره ندید» که زندان قزل‌قلعه در جنوب این دره بنا شد. اکنون با گذشت بیش از یک قرن از ساخت یکی از مهم‌ترین انبارهای نگهداری مهمات دوران قاجار در یوسف آباد، دیگر نشانی از بنای قدیمی آن وجود ندارد و غرفه‌های فروش میوه جای قفسه‌ها و اتاقک‌های نگهداری مهمات را گرفته‌اند.
علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، درباره تاریخچه انبار مهمات و زندان قزل‌قلعه می‌گوید: «هنوز برخی اهالی قدیمی یوسف‌آباد میدان میوه‌وتره‌بار جلال‌آل‌احمد را با نام میدان میوه‌وتره‌بار قزل‌قلعه می‌شناسند؛ نامی که با بخشی جدایی‌ناپذیر از تاریخ محله یوسف‌آباد پیوند خورده است. اگرچه زندان قزل قلعه در دوران پهلوی اول یکی از زندان‌های مهم نگهداری زندانیان سیاسی بود، اما تاریخچه این زندان به دوران قاجار برمی‌گردد. در این دوره، برای نگهداری مهمات قشون دولتی، انباری در محدوده روستای یوسف‌آباد ساخته شد که در دوره پهلوی اول تغییر کاربری داد. هرچند قزل‌قلعه در دوره‌ای نیز به‌عنوان کاروانسرایی برای اتراق مسافران زنجان، گیلان و... استفاده می‌شد تا در مسیر رسیدن به تهران محلی برای استراحت داشته باشند.»
