همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: بر اساس گزارشهای انتشار یافته، ایالت فلوریدا به دومین ایالت آمریکا تبدیل شده است که افزودن فلوراید به آب آشامیدنی عمومی را ممنوع میکند. این تصمیم پس از اینکه «ران دسانتیس»، فرماندار فلوریدا روز پنجشنبه هفته گذشته قانون جدیدی را امضا کرد، اتخاذ شد. [آب آشامیدنی فلورایددار مفید است یا مضر؟]
بر اساس این اقدام جدید، تنها استفاده از افزودنیهایی مجاز است که مستقیماً برای رسیدگی به کیفیت آب، آلایندهها یا استانداردهای نظارتی در نظر گرفته شدهاند که این شرایط، عملا افزودن فلوراید را ممنوع میکند. با این حال دسانتیس که یکی از اعضای حزب جمهوری خواه است در هنگام امضای این قرارداد گفت: از فلوراید برای دندانهای خود استفاده کنید، خوب است. تا پیش از این اقدام بیش از ۷۰ درصد از ساکنان ایالت فلوریدا که از سیستمهای آب عمومی استفاده میکنند، آب دارای فلوراید دریافت میکردند. این اقدام یک پرسش جدی را در اذهان ایجاد کرده و آن اینکه آیا فلوراید مضراتی هم برای سلامت عمومی یا سلامت دندانها دارد؟ [فلوراید بیش از حد چه خطراتی برای دندانها دارد؟]
با دکتر علی کاظمیان نایب رئیس انجمن سلامت دهان درباره اجرای این قانون در دو ایالت آمریکا و اینکه آیا این تصمیم بر مبنای علمی گرفته شده یا خیر گفت و گویی انجام دادهایم.
این متخصص در این باره میگوید: به هر حال علیه استفاده از فلوراید موجی راه افتاده که ما این موج را شبه علمی و گاهی اوقات ضد علمی میدانیم . متاسفانه نه تنها در در کشور ما بلکه اخیرا هم این موج به طور جدی در آمریکا ایجاد شده است. رابرت کندی وزیر بهداشت فعلی آمریکا علاوه بر اینکه موافق استفاده از فلوراید در آب آشامیدنی نیست یکی از مخاللفان تزریق واکسنها برای محافظت از بدن در برابر انواع بیماریهای ویروسی است.به همین دلیل متخصصان سلامت عمومی خیلی منتقد انتخاب ایشان به عنوان وزیر بهداشت آمریکا بودند. رابرت کندی حتی وعده داده که فلوراید از آب اشامیدنی آمریکا را به طور کامل حذف کند. در حالی که طبق برآوردها حدود دو سوم از مردم آمریکا این ماده را در آب آشامیدنی خود دارند. ایشان در واقع با یک موج شبه علمی همراهی میکند و این مساله برای مردم آمریکا خیلی نگران کننده است. [خیلی ها این وزیر بهداشت را نمی خواهند!] البته در فضای اینستاگرام فارسی هم متاسفانه این موج خیلی ملموس شده است. حتی خود من روی یکی از بیلبوردها در سطح شهر تهران تبلیغ خمیر دندان بدون فلوراید را دیدهام. [خمیردندان فلورایددار یا بدون فلوراید؛ کدام بهتر است؟] در صورتی که اگر به من به عنوان یک متخصص سلامت دندان و دهان بگوئید اولین فایده مسواک زدن چیست؟ خواهم گفت اولین فایده مسواک زدن این است که فلوراید موجود در خمیر دندان به سطح دندان برسد و این فلوراید بتواند مانع از پوسیدگی شده یا از آن پیشگیری کند.
در کشور ما طبق پژوهشهای انجام گرفته استان آذربایجان غربی و بخشهای جنوبی کشور، بیشترین میزان فلوراید و سایر استانهای شمال غربی، کمترین میزان فلوراید را در آب آشامیدنی خود دارند. اما این این به معنای آن است که آب استانی نظیر آذربایجان غربی حاوی فلوراید کافی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان است؟ آیا آب تهران هم دارای فلوراید است؟ در واقع ما فلوراید را به آب چند شهر در کشور اضافه کردهایم؟
دکتر علی کاظمی در این باره میگوید: در هیچ جایی از ایران فلوراید به آب آشامیدنی اضافه نمیشود. نه در تهران و نه در هیچ یک از شهرستانها. اینکه عنوان میشود در مناطقی مانند آذربایجان غربی و جنوب کشور میزان فلوراید در آب به نسبت بالا است، منظور میزان فلوراید طبیعی موجود در آب آشامیدنی است و نه فلوراید افزوده شده به آن. فلوراید مادهای معدنی است که با توجه به بستر خاک در برخی استانها، میزا ن آن به طور طبیعی در آب بالاتر و در برخی استانها پائینتر است. ما اغلب میگوئیم که سطح قابل قبول فلوراید در آب آشامیدنی باید ۱ پی پی ام یعنی یک واحد در میلیون باشد. البته من آمار جدیدی ندارم اما بر اساس آخرین اطلاعاتی که دارم در اکثر استانهای ما میزان فلوراید در آب آشامیدنی پائینتر از حداقل در نظر گرفته شده است. در محدود استانهایی مانند استان بوشهر به صورت طبیعی فلوراید آب آشامیدنی بالاتر است. تکنولوژِی افزودن فلوراید به آب آشامیدنی هنوز در ایران وجود ندارد و دستیابی به آن خیلی دشوار است. صرف نظر از اینکه در کشور هنوز تصمیمی درباره افزودن فلوراید به آب آشامیدنی گرفته نشده در عمل هم این کار نیاز به زیر ساختهاییی دارد که اکنون ما در کشور نداریم.
اما مخالفت افرادی مانند رابرت کندی و یک سری از افراد در کشورمان با استفاده از فلوراید به دلیل مفید نبودن آن است؟ یا اینکه اساسا فلوراید فایده یا فوایدی هم دارد؟
دکتر کاظمی نایب رئیس انجمن سلامت دهان در این باره توضیح میدهد: اقیانوسی از شواهد وجود دارد که فلوراید که مادهای طبیعی محسوب میشود، برای پیشگیری از پوسیدگی دندانها مفید است. یکی از مهمترین دستاوردها در عرصه سلامت عمومی در قرن بیستم این بود که نشان داده شد که فلوراید چه به صورت مادهای افزوده شده به آب آشامیدنی چه به صورت یک ماده افزوده شده به خمیر دندان، سطح سلامت دندان را به طرز چشمگیری ارتقا داده و پوسیدگی دندانها را کاهش داده است. این یافتهای است که به صورت علمی اثبات شده. چرا که صحبت از فقط یک، دو یا پنج مطالعه در این زمینه نیست. این مساله در نتیجه مطالعات بسیار زیادی اثبات شده است. در مورد اضافه شدن فلوراید به آب آشاامیدنی خیلی بحثهای فنی و تکنیکال وجود دارد. این بحثها بیشتر حول محور این است که آیا از لحاظ امکانات منابع آبی ما افزودن آن به آب آشامیدنی مقدور است، چرا که افزودن فلوراید به اب آشامیدنی با یک سری مشکلات فنی مواجه است. حتی این بحثها درکشوری مانند انگلیس هم وجود دارد.
اما جایگزینی برای دریافت فلوراید به جز از منبع آب آشامیدنی وجود دارد؟
به گفته دکتر کاظمی، توجه به مشکلات فنی موجود در حال حلاضر توصیه به استفاده از خمیردندانهای حاوی فلوراید است. شواهد خیلی زیادی وجود دارد که نشان میدهد استفاده از خمیر دندانهای حاوی فلوراید در پیشگیری از پوسیدگی دندان بسیار موثر هستند. نگرانی هم در این زمینه از نظر سلامت عمومی وجود ندارد چرا که فلوراید موجود در خمیر دندان به راحتی با یک بار شست و شو آثارش از روی دندانها پاک میشود. اگر بخواهیم از منظر خدمات پزشکی صحبت کنیم امکان دیگری نیز به نام «وارنیش فلوراید» وجود دارد که نوعی پوشش حفاظتی است که روی دندانها قرار گرفته و باعث جلوگیری از ایجاد پوسیدگی و جلوگیری از پیشرفت پوسیدگیهای موجود میشود. این ماده با هدف حفاظت از مینای دندان استفاده میشود. میتوان دندانهای دانش آموزان را در مدارس وارنیش فلوراید کرد. این کار در مطبهای دندانپزشکی هم انجام میشود. درست است که ماهنوز نمیتوانیم درباره برخی یافتههای علمی خیلی محکم صحبت کنیم اما موثر بودن فلوراید در پیشگیری از پوسیدگی دندان محرز است و شکی در آن نیست. فلوراید مادهای است که در سایر مواد طبیعی نیز وجود دارد. درچای هم فلوراید داریم. خیلی محصولات طبیعی که ما به طور معمول استفاده میکنیم نیز حاوی فلوراید هستند.
بیشتر بخوانید:
- کمبود این ویتامینها موجب پوسیدگی دندان میشود
- این دهانشویهها سرطانزا هستند