آیا جویدن آدامس واقعاً از آلزایمر جلوگیری می‌کند؟ حقایق و تحقیقات
جویدن آدامس نه‌تنها عادتی رایج برای تازه کردن نفس است، بلکه برخی تحقیقات نشان می‌دهند که ممکن است فوایدی برای سلامت مغز داشته باشد. اما آیا واقعاً جویدن آدامس می‌تواند خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد؟ مطالعات علمی نشان داده‌اند که این فعالیت ساده می‌تواند جریان خون به مغز را افزایش داده و عملکرد شناختی را بهبود بخشد. با این حال، شواهد قطعی درباره پیشگیری از آلزایمر هنوز محدود است. در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر این موضوع، نتایج تحقیقات و نکات کلیدی برای حفظ سلامت مغز می‌پردازیم.
تصور کنید در یک روز شلوغ، با جویدن آدامس احساس می‌کنید ذهن‌تان روشن‌تر می‌شود و حافظه‌تان بهتر کار می‌کند. این ایده که آدامس جویدن می‌تواند به بهبود حافظه یا حتی درمان بیماری‌هایی مثل آلزایمر کمک کند، در سال‌های اخیر در شبکه‌های اجتماعی مثل اینستا و تیک‌تاک سر زبان‌ها افتاده است. برخی ادعا می‌کنند که جویدن آدامس جریان خون به مغز را افزایش می‌دهد و می‌تواند از زوال عقل جلوگیری کند یا حتی آن را معکوس کند. اما آیا این ادعا حقیقت دارد؟
تخمین زده می‌شود که حدود ۵۵ میلیون نفر در جهان به آلزایمر یا انواع دیگر زوال عقل مبتلا باشند. این عدد با افزایش سن جمعیت جهانی در حال رشد است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ به بیش از ۱۳۹ میلیون نفر برسد. با افزایش نگرانی‌ها درباره این بیماری پیش‌رونده، پیدا کردن راه‌حل‌های ساده مثل آدامس جویدن وسوسه‌انگیز است.
بررسی تأثیر آدامس جویدن بر مغز
جویدن آدامس می‌تواند فعالیت ذهنی را تحریک کند. مطالعات انجام‌شده در یک سال گذشته نشان می‌دهند که جویدن آدامس جریان خون به مغز را تا ۲۵-۴۰ درصد افزایش می‌دهد، که ممکن است هوشیاری و تمرکز را در کوتاه‌مدت بهبود ببخشد.
این اثر به دلیل فعال شدن عضلات فک و تحریک سیستم عصبی سمپاتیک است. برخی تحقیقات کوچک نیز نشان داده‌اند که جویدن آدامس در حین انجام وظایف شناختی، مثل حل مسائل ریاضی، عملکرد را تا ۱۰ درصد بهتر می‌کند. اما این اثرات موقتی‌اند و بیشتر در افراد سالم دیده شده‌اند.
ارتباط با آلزایمر؛ واقعیت یا افسانه؟
آلزایمر یک بیماری عصبی است که با تجمع پلاک‌های آمیلوئید و کاهش حافظه بلندمدت مشخص می‌شود. ادعای درمان یا پیشگیری از آن با آدامس جویدن، تاکنون با شواهد علمی قوی پشتیبانی نشده است. هیچ مطالعه‌ای نشان نداده جویدن آدامس می‌تواند پلاک‌ها را حذف کند یا پیشرفت بیماری را متوقف کند. برخی تحقیقات اولیه پیشنهاد کرده‌اند که تحریک مداوم مغز (با عملی مثل جویدن) ممکن است به حفظ ارتباطات عصبی کمک کند، اما این فرضیه موضوع هنوز در مراحل اولیه است و برای آلزایمر تأیید نشده؛ بنابراین، ایده درمان کاملاً رد می‌شود.
فواید و محدودیت‌ها
جویدن آدامس‌های برون قند (Sugar Free) می‌تواند به سلامت دهان کمک کند، چون بزاق را افزایش داده و باکتری‌ها را کاهش می‌دهد. هم‌چنین، کاهش استرس موقتی از طریق جویدن گزارش شده است، که ممکن است به‌طور غیرمستقیم بر سلامت ذهنی اثر بگذارد. با این حال، اثرات آن محدود به مدیریت علائم خفیف است و جایگزین درمان‌های پزشکی نمی‌شود.
از سوی دیگر، مصرف بیش از حد آدامس (بیش از ۱۰-۱۵ تکه در روز) می‌تواند باعث مشکلات فک یا نفخ شود.
پاسخ به سؤالات رایج
آیا جویدن آدامس حافظه را تقویت می‌کند؟ بله، در کوتاه‌مدت و برای افراد سالم، اما نه به‌طور دائمی.
می‌تواند آلزایمر را معکوس کند؟ خیر، هیچ شواهدی وجود ندارد.
برای پیشگیری کافی است؟ خیر، سبک زندگی سالم (رژیم، ورزش) مهم‌تر است.
چه کسانی باید مراقب باشند؟ افرادی با مشکلات فک یا دیابت (به دلیل قندهای مصنوعی).
توصیه‌ها
اگر به آلزایمر مشکوک هستید، با پزشک مشورت کنید. جویدن آدامس به‌عنوان مکمل فعالیت‌های ذهنی (مثل پازل) بی‌ضرر است، اما درمان نیست. رژیم مدیترانه‌ای و ورزش منظم در کاهش خطر ابتلا به آلزایمر موثرترند.
جویدن آدامس فواید موقتی برای تمرکز دارد، اما ادعای درمان آلزایمر در حال حاضر مردود است.
