کشف ساختار زبانی پیچیده‌ای در اورانگوتان‌ها که تصور می‌شد مختص انسان باشد

مطالعه‌ای جدید از دانشگاه وارویک نشان می‌دهد اورانگوتان‌های وحشی از صداهای چندلایه و تکراری استفاده می‌کنند. قبلاً تصور می‌شد فقط انسان‌ها می‌توانند چنین کاری انجام بدهند؛ یعنی زبان پیچیده ممکن است میلیون‌ها سال پیش در اجداد مشترک انسان و اورانگوتان شکل گرفته باشد.

گزارش SciTechDaily برای درک بهتر این جمله را مثال زده است: «این سگ گربه‌ای را دنبال کرد که موشی را کشته بود، موشی که قبلاً پنیری را خورده بود.» این جمله از چند بخش شبیه‌ به‌ هم تشکیل شده که در دل هم قرار گرفته‌اند و زنجیروار ادامه پیدا می‌کنند. این نوع ساختار به زبان اجازه می‌دهد با کنارهم‌گذاشتن چند جمله ساده، مفاهیم خیلی پیچیده و دقیقی منتقل کند.

الگوهای صوتی پیچیده اورانگوتان‌ها

قبلاً فکر می‌کردند فقط انسان‌ها می‌توانند از چنین زبان پیچیده‌ای استفاده کنند اما پژوهش دانشگاه وارویک که در مجله «Annals of The New York Academy of Sciences» منتشر شده، خلاف این فرضیه را نشان می‌دهد.

دکتر «کیارا دی گرگوریو» (Chiara De Gregorio)، پژوهشگر این مطالعه، می‌گوید: «وقتی صداهای هشدار اورانگوتان‌های ماده در منطقه سوماترا را بررسی کردیم، متوجه شدیم این صداها در 3 سطح ساخته شده‌اند. این الگوی چندلایه نشان می‌دهد توانایی ساخت چنین ساختارهایی فقط مخصوص انسان نیست.»

صداهای هشدار اورانگوتان‌ها از چند بخش تشکیل شده‌اند که به‌شکل لایه‌لایه کنار هم قرار می‌گیرند. اول، صداهای ساده و کوتاه ساخته می‌شوند. بعد، این صداها با هم ترکیب می‌شوند و گروه‌های بزرگ‌تری را می‌سازند. در مرحله آخر، این گروه‌ها هم کنار هم قرار می‌گیرند تا الگویی کلی و پیچیده تشکیل دهند. همه این صداها با نظم خاصی پخش می‌شوند، مثل آهنگی که از چند بخش کوچک‌تر و هماهنگ تشکیل شده است.

اورانگوتان‌ها بسته به خطری که حس می‌کنند، نوع صدای هشدارشان را تغییر می‌دهند. مثلاً اگر با خطر واقعی مثل ببر روبه‌رو شوند، صداهایشان تند و مضطرب است اما اگر چیز خطرناکی نباشد، صدای هشدار آرام‌تر و نامنظم‌تر می‌شود؛ یعنی اورانگوتان‌ها فقط صدا درنمی‌آورند؛ بلکه با نظم و ترتیب خاصی می‌توانند اطلاعات معنی‌دار را به بقیه بدهند و اعلام کنند مثلاً خطری در راه است. پیشتر نیزپژوهشگران به نحوه برقراری ارتباط اورانگوتان‌های وحشی در طبیعت توجه کرده بودند.

دکتر دی گرگوریو می‌افزاید: «این کشف نشان می‌دهد یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های زبان انسان -بازگشت (Recursion)- در گذشته تکاملی ما وجود داشته است. به گفته او، اورانگوتان‌ها به ما کمک می‌کنند بفهمیم هسته‌های ساختار زبان چطور ممکن است از میلیون‌ها سال پیش شروع به رشد کرده باشد.»

این پژوهش اولین مدرکی است که نشان می‌دهد این نوع توانایی زبانی احتمالاً به‌مرور در نسل‌های اولیه‌ انسان‌ها شکل گرفته و پیشرفته شده است.