دولت اجازه عرضه کولرهای گازی بی‌کیفیت و پرمصرف را ندهد
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند گفت: دولت علاوه بر سرمایه‌گذاری برای ایجاد ظرفیت‌های جدید در تولید برق، باید همزمان برای صرفه‌جویی بیشتر در مصرف به ویژه در بخش وسایل سرمایشی هم برنامه‌ریزی کند.
سیدطه‌حسین مدنی در گفت و گو با برنا، گفت: طبق آخرین آمارهای موجود، کل ظرفیت تولیدی برق در کشور ۹۳ هزار مگاوات است. ۳۸ درصد این برق در نیروگاه‌های سیکل ترکیبی، ۲۶ درصد در نیروگاه‌های گازی، ۱۷ درصد در واحدهای بخار، ۱۳ درصد در نیروگاه‌های برق‌آبی، حدود ۴ درصد در نیروگاه‌های دیزلی و پراکنده، حدود 1 درصد در نیروگاه اتمی و حدود ۱ درصد هم در نیروگاه‌های تجدیدپذیر شامل زیست‌توده، برق‌آبی‌های کوچک، بادی، خورشیدی، بازیافت حرارت و سامانه‌های کوچک تولید می‌شود.
وی افزود: با وجود این حجم از تولید برق در کشور، ما طی سال‌های اخیر با یک ناترازی شدید در میزان تولید و مصرف برق مواجه شده‌ایم. طبق داده‌های موجود، ایران اکنون در اوج مصرف با ۲۰ هزار مگاوات کسری برق مواجه است و این کسری در اوج بار تابستان ۱۴۰۴ به ۲۴ هزار مگاوات خواهد رسید.
از اهمیت صرفه‌جویی در کنار ایجاد ظرفیت‌های جدید غفلت نشود
مدنی تصریح کرد: وزارت نیرو تصمیم دارد با اضافه کردن ظرفیت‌های جدید به ویژه در بخش تجدیذیر، مشکل ناترازی را حل کند. به طور دقیق‌تر، قرار است ظرف حدود سه سال آینده با یک سرمایه‌گذاری 15 میلیارد دلاری، 30 هزار مگاوات برق تجدیدپذیر به ظرفیت تولید برق کشور اضافه شود.
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند ادامه داد: فارغ از پرسش‌هایی که درباره امکان ایجاد چنین ظرفیتی آن هم ظرف سه سال وجود دارد؛ به متولیان انرژی کشور توصیه می‌شود در کنار تلاش برای ایجاد ظرفیت‌های جدید، برای صرفه‌جویی بیشتر در مصرف به ویژه در بخش وسایل سرمایشی هم برنامه‌ریزی کند.
حدود 40 درصد برق کشور در فصل گرم توسط کولرها مصرف می‌شود
وی افزود: میزان مصرف بخش سرمایشی کشور آنقدر بزرگ است که نمی‌توان به آن بی توجه بود. به طوری که مرداد ماه سال گذشته مدیرعامل توانیر اعلام کرد «میزان مصرف وسایل سرمایشی به بیش‌از ٣۵ هزار مگاوات رسیده که عدد بزرگ و معادل کل مصرف کشوری مانند مصر است.»
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند با بیان اینکه کولرهای گازی سهم بسیار بزرگی در مصرف برق کشور در فصل گرما دارند؛ خاطرنشان کرد: بخش زیادی از این مصرف ناشی از واردات و عرضه کولرهای غیراستاندارد است اما همچنان برخی از فروشگاه‌های بزرگ لوازم خانگی در حال عرضه این وسایل پرمصرف هستند.
وی در این خصوص توضیح داد: از سال گذشته با مصوبه شورای عالی انرژی، تبلیغ کولرگازی برای جلوگیری از ترویج این وسایل پرمصرف در اقلیم‌هایی که نیازی به آن وجود ندارد ممنوع شده است. با این وجود، برخی فروشگاه‌های بزرگ لوازم خانگی به طور غیرمستقیم در حال تبلیغ و ترویج کولرهای گازی بی کیفیت با برندهای گمنام به خصوص در تهران هستند.
مدنی ادامه داد: گرید انرژی بسیاری از کولرهایی که این فروشگاه‌ها در حال عرضه آن هستند؛ در شرایط آزمایشگاهی و ایده‌آل تعیین شده و به دلیل ضعف طراحی و تولید نامناسب، به مرور زمان افت شدید داشته و راندمان بسیار پایین‌تری نسبت به برچسب اعلام شده خواهد داشت.
کولرهای غیراستاندارد متهم ردیف اول!
وی درباره راندمان پایین این نوع کولرها خاطرنشان کرد: برخی از برندها به خاطر اینکه حاصل مونتاژ چند جز نامعتبر در یک قالب معتبر هستند در این بخش چالش‌برانگیز شده است. مثلاً ممکن است یک برند برای اینکه بتواند محصول خود را با شرایط خاصی به یک سری از فروشگاه‌های بزرگ عرضه کند ممکن است از کمپرسورهایی با برند نامعتبر وارداتی استفاده کند. گرید انرژی این قطعات ممکن است حتی در حد G باشد که چند برابر یک کولرگازی با کمپرسور رده انرژی A+++ مصرف انرژی دارد تا بتواند همان خنکی را ایجاد کند.
مدنی افزود: کاهش قیمت و یا ایجاد شرایط بهتر برای فروش به نفع فروشگاه‌های بزرگ ممکن است در موارد دیگری مثل استفاده از لوله‌های آلومینیومی به جای لوله‌های مسی در پنل بیرونی هم لحاظ شود. چون فرآیند انتقال حرارت در لوله‌های آلومینیومی به خوبی لوله‌های مسی انجام نمی‌شود؛ بنابراین کولرهایی از این جنس برای ایجاد خنکی باید مدت زمان بیشتری فعال باشند. این کار اگرچه قیمت را به نفع فروشنده پایین می‌آورد اما در نهایت مصرف کننده که شاید موقع خرید متوجه آن نشده، با صدور قبض‌های چند برابر متوجه آن خواهد شد.
فروش کولرهای بی‌کیفیت در اروپا ممنوع است
وی افزود: عرضه کولرهای گازی بی کیفیت و ترویج استفاده از آن در سایه نبود قواعد و قوانین بازدارنده در حالی است که بسیاری از کشورهای دنیا برای این موضوع به خصوص طی سال‌های اخیر قوانین سختگیرانه‌ای وضع کرده‌اند. مثلاً در اروپا فروش کولرهایی که استانداردهای حداقل بهره‌وری را ندارند کاملاً ممنوع است.
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند تصریح کرد: در اتحادیه اروپا از سال 2023 عرضه و فروش کولرهایی که نسبت بازده انرژی کمتر از 2.9 داشته باشند به طور کلی ممنوع شده است. همچنین طبق مقررات گازهای F (F-Gas Regulation)، از ژانویه 2025 کولرهای گازی کوچک که دارای این گازها با پتانسیل گرمایش جهانی(GWP) بالای 750 هستند ممنوع شد. از ژانویه 2027 کولرهای مبتنی بر گازهای F تا ظرفیت 12 کیلووات که پتانسیل گرمایش جهانی بالای 150 دارند مگر در موارد ضروری ایمنی و خاص کمیسیون اروپا ممنوع می‌شود.
وی ادامه داد: اتحادیه اروپا به طور کلی قصد دارد تا سال 2027 واردات سیستم‌های خنک کننده مبتنی بر گازهای F یا هیدروفلوئوروکربن‌ها (HFCs)را به دلیل راندمان پایین نسبت به گازهای جدید و آسیب زدن به لایه ازن، در سراسر اروپا کاملاً ممنوع کند و از اکنون در حال کاهش شدید استفاده از این گازها هستند.
اسپانیا با مالیات بالا، مردم را از خرید کولرهای با گرید انرژی پایین منصرف می‌کند
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند اضافه کرد: در میان کشورهای اروپایی، اسپانیا و ایتالیا به عنوان دو کشور با نوسانات دمایی بالا، در استفاده از کولرهای گازی بسیار سختگیرانه عمل می‌کنند. مثلاً اسپانیا با اعمال مالیات بر استفاده از کولرهای گازی مبتنی بر گازهای F و با گرید انرژی پایین، عملاً مصرف کننده را از خرید این نوع کولرها منصرف می‌کند. این کشور با تعیین حداقل دمای 27 درجه در تابستان برای ساختمان‌های عمومی، جریمه‌های نقدی سنگینی برای تخلف از این دستورالعمل در نظر گرفته است. اسپانیا از سپتامبر 2022 مالیات گازهای گلخانه‌ای در تولید، واردات و نصب سیستم‌های سرمایشی را 10 درصد افزایش داده است.
وی افزود: ایتالیا هم با لحاظ کردن حداقل دمای 25 درجه در اماکن تجاری و 27 درجه در ادارات برای فصل گرم، ساختمان‌هایی که این محدودیت دمایی را رعایت نکنند بین 500 تا 3000 یورو جریمه می‌کند.
مالیات 24 درصدی برای خرید کولرهای گازی با گرید C و پایین‌تر در یونان
مدنی گفت: در یونان خرید سیستم‌های سرمایشی با برچسب انرژی C و پایین‌تر، 24 درصد مالیات بر ارزش افزوده بیشتر و در پرتغال خرید سیستم سرمایشی با گرید F و G، 15 درصد مالیات بیشتر به دنبال دارد. طبق مقررات اکودیزاین (Ecodesign)، برچسب انرژی باید به طور کاملاً دقیق تعیین شود و در صورت تخلف و نصب برچسب خلاف واقع، جریمه‌های بسیار سنگینی اعمال خواهد شد. این برچسب باید به طور واضح و در معرض دید بر روی کولر نصب شود.
مدنی تأکید کرد: دولت با توجه به این تجریات می‌تواند با وضع قوانین سختگیرانه، از واردات و عرضه کولرهای غیراستاندارد و پرمصرف جلوگیری کرده و به کاهش مصرف انرژی کمک کند.
وی در پایان با بیان اینکه امروز در دنیا تجربیات و منابع خوبی برای شناسایی چالش‌هایی که ما در داخل با آن مواجه هستیم و پیدا کردن راهکار موثر و روش‌های اجرایی برای گذر از این چالش‌ها موجود است؛ گفت: به کار گرفتن این منابع فقط به تدبیری از سوی دولت نیاز دارد. در این خصوص پیشنهاد می‌شود مرکزی با همکاری نخبگان ذیل نهاد ریاست جمهوری شکل بگیرد تا به طور تخصصی به این مقوله پرداخته و با تحقق شعار رئیس جمهور و دولت چهاردهم مبنی بر تخصص‌گرایی، شاهد دگرگونی در سیاستگذاری در حوزه اقتصادی و بهبود وضعیت اقتصادی کشور و مردم باشیم.
انتهای پیام
