روابط عمومی دیگر کافی نیست، ما وارد عصر روابط داده‌محور شده‌ایم؛ یادداشتی از حامد پورحسینی

ظهور اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای دیجیتال، نحوه تعامل برندها با مخاطبان را دگرگون کرده است. این یادداشت به بررسی مرز بین روابط عمومی سنتی و تحلیل داده‌های رفتار کاربر می‌پردازد و نقش تکنولوژی، به ویژه هوش مصنوعی، در بازتعریف تصویرسازی برند را جستجو می‌کند.

روابط عمومی سنتی بر فعالیت‌هایی مانند روابط رسانه‌ای، انتشار بیانیه‌های مطبوعاتی، سازماندهی رویدادها و مدیریت شهرت از طریق ارتباط با رسانه‌ها متمرکز است. این روش‌ها برای دهه‌ها موثر بودند و به برندها کمک کردند تا با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنند. با این حال، با تغییر رفتار مصرف‌کنندگان و افزایش وابستگی به رسانه‌های دیجیتال، محدودیت‌های این رویکرد آشکار شده است.

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های روابط عمومی سنتی، دشواری در اندازه‌گیری دقیق تاثیر آن است. برای مثال، تعیین تعداد دقیق افرادی که یک مقاله در روزنامه خوانده‌اند یا یک بخش خبری تلویزیونی را دیده‌اند، تقریباً غیرممکن است. علاوه بر این، روابط عمومی سنتی معمولاً زمان‌بر است و نمی‌تواند به سرعت به تغییرات ناگهانی یا بحران‌های رسانه‌ای پاسخ دهد. در دنیای دیجیتال که اخبار در چند ثانیه منتشر می‌شوند، این کندی می‌تواند به ضرر برند تمام شود.

علاوه بر این، روابط عمومی سنتی اغلب یک‌طرفه است و فرصت کمی برای تعامل مستقیم با مخاطبان فراهم می‌کند. در مقابل، رسانه‌های دیجیتال امکان بازخورد فوری و گفت‌وگوی دوطرفه را فراهم می‌کنند، چیزی که روابط عمومی سنتی به سختی و با صرف هزینه بالا می‌تواند به آن دست یابد.

روابط عمومی مدرن و داده‌محور پاسخی به این محدودیت‌هاست. این رویکرد از تحلیل داده‌های رفتار کاربر، مانند تعاملات در شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها، بازدیدهای وب‌سایت و پوشش رسانه‌ای، برای هدایت استراتژی‌های ارتباطی استفاده می‌کند. این‌بار برندها و متخصصی روابط‌عمومی به جای تکیه بر حدس و گمان یا شهود، می‌توانند تصمیمات خود را بر اساس اطلاعات واقعی و به‌روز پایه‌گذاری کنند.

مزایای روابط عمومی داده‌محور متعدد است:

• تصمیم‌گیری بهینه: داده‌ها به تیم‌های روابط عمومی کمک می‌کنند تا بفهمند چه چیزی موثر است و چه چیزی نیست، که منجر به استراتژی‌های دقیق‌تر می‌شود.
• کمپین‌های هدفمند: تحلیل داده‌ها امکان ایجاد پیام‌های شخصی‌سازی‌شده را فراهم می‌کند که با نیازها و علایق مخاطبان خاص هم‌راستا هستند.
• نتایج قابل اندازه‌گیری: معیارهای عملکرد، مانند نرخ تعامل یا تعداد کلیک‌ها، شواهد روشنی از موفقیت کمپین ارائه می‌دهند.

داشبوردهای پایش رسانه -که امروز ما شاهد پیشرفت چشم‌گیر نمونه‌های ایرانی هم هستیم- به مدیران و متخصصین روابط‌عمومی این امکان را می‌دهد تا در لحظه پوشش رسانه‌ای و اشاره‌ها در رسانه‌های اجتماعی برند خود را ردیابی و اندازه‌گیری کنند. این ابزارها داده‌هایی مانند تعداد بازدیدها، میزان تعامل و احساسات عمومی را نمایش می‌دهند و به تیم‌های روابط عمومی کمک می‌کنند تا استراتژی‌های خود را بهینه کنند.

تکنولوژی، به ویژه هوش مصنوعی، در قلب این تحول قرار دارد. ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی وظایف متعددی را در روابط عمومی خودکار کرده و بهبود بخشیده‌اند، از نظارت بر رسانه‌ها گرفته تا تولید محتوا و پیش‌بینی روندها.

یکی از مهم‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در روابط عمومی، نظارت بر رسانه‌ها در زمان واقعی است. ابزارهای هوش مصنوعی می‌توانند حجم عظیمی از داده‌ها را از منابع مختلف، از جمله شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌های خبری و وبلاگ‌ها، اسکن کنند و هرگونه اشاره به برند را شناسایی کنند. این ابزارها همچنین می‌توانند احساسات مرتبط با این اشاره‌ها را تحلیل کنند و مشخص کنند که آیا بازخوردها مثبت، منفی یا خنثی هستند.

به عنوان مثال، فرض کنید شما مسئول روابط عمومی یک برند هستید و از هوش مصنوعی برای پایش فضای مجازی استفاده می‌کنید. ابزارهای هوش مصنوعی می‌توانند به سرعت نظرات و بازخوردهای کاربران را در پلتفرم‌هایی مانند X (توییتر سابق) یا اینستاگرام شناسایی کنند و به شما اطلاع دهند که آیا یک محصول جدید با استقبال مثبت مواجه شده یا خیر. همچنین در صورتی که کمپین خبری خود را در فضای کانال‌های تلگرامی منتشر کرده‌اند، واکنش کاربران (در قالب Reactions) و بازدید نسبی پست‌ها هم داده‌های خوبی برای تحلیل ارائه می‌دهند.

علاوه بر این، هوش مصنوعی می‌تواند با استفاده از برچسب‌گذاری و امتیازدهی، میزان درگیری برند در فضای رسانه‌ای را در هر هفته ارزیابی کند. این فرآیند به شما کمک می‌کند تا بفهمید برند شما در چه زمینه‌هایی مورد توجه قرار گرفته و این توجه تا چه حد مثبت یا منفی بوده است. لازم به ذکر است که یکی دیگر از بهترین استفاده‌ها از هوش مصنوعی و داده، مطلع شدن و اقدام سریع در برابر بحران‌های روابط‌عمومی است که این خود به تنهایی بر اهمیت توجه بیشتر به داده و هوش مصنوعی می‌افزاید.

بر کسی پوشیده نیست که هوش مصنوعی در تولید محتوا هم نقش مهمی ایفا می‌کند. به لطف Generative AI ابزارهای متنوعی این روزها برای تولید محتواهای متنی و تصویری به وجود آمده و متخصصین روابط‌عمومی می‌توانند با کمک آنها، محتواهای مختلفی مثل بیانیه‌های مطبوعاتی، پست‌های شبکه‌های اجتماعی و حتی ایده‌های خلاقانه برای کمپین‌ها را تولید کنند. این ابزارها نه تنها زمان را صرفه‌جویی می‌کنند، بلکه با استفاده از داده‌ها، محتوایی تولید می‌کنند که با علایق مخاطبان هدف هم‌راستا است.

با پیشرفت‌های مداوم در فناوری و تحلیل داده‌ها، آینده روابط عمومی به سمت رویکردهای بیشتر داده‌محور حرکت خواهد کرد. داشبوردهای پایش رسانه، به برندها امکان می‌دهند تا عملکرد خود را در لحظه ارزیابی کنند و استراتژی‌های خود را بهینه‌سازی کنند. هوش مصنوعی هم با ارائه ابزارهای پیشرفته‌تر برای تحلیل و پیش‌بینی، نقش بزرگ‌تری ایفا خواهد کرد.

با این حال، در حالی که داده‌ها و فناوری مهم هستند، خلاقیت انسانی همچنان در قلب روابط عمومی باقی خواهد ماند. توانایی ایجاد داستان‌های جذاب و ارتباط عاطفی با مخاطبان چیزی است که نمی‌توان به طور کامل به ماشین‌ها سپرد. آینده روابط عمومی در تلفیق این دو عنصر نهفته است: استفاده از داده‌ها برای تصمیم‌گیری دقیق و از خلاقیت برای ایجاد پیام‌هایی که قلب و ذهن مخاطبان را تسخیر کنند.

روابط عمومی سنتی، اگرچه در گذشته موثر بوده، اما دیگر نمی‌تواند به تنهایی نیازهای برندها را در عصر دیجیتال برآورده کند. روابط عمومی مدرن و داده‌محور، با استفاده از تحلیل داده‌ها و فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، به برندها امکان می‌دهد تا با دقت بیشتری با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنند و تصویر برند خود را بهبود بخشند. بپذیریم یا نپذیریم، کشتی پیشرفت تکنولوژی در آب‌های خروشان و تندی در حال حرکت است. فقط با پذیرش به موقع این تغییرات و تلفیق داده‌ها با خلاقیت، برندها و البته فعالین این حوزه می‌توانند در بازار رقابتی امروز نه تنها بقا یابند، بلکه شکوفا شوند.