به گزارش تجارت نیوز، خبر رسیدن ارزش بازار اوراق بهادار در چهار بورس ایران به حدود ۲۰۰ میلیارد دلار، با وجود ظاهر مثبت، لایه‌های پیچیده‌ای از وضعیت اقتصادی کشور و دیدگاه‌های سرمایه‌گذاران را نشان می‌دهد. این رشد، که عمدتا از افزایش نسبی ارزش بازار سهام و عملکرد قابل توجه صندوق‌های ETF نشات گرفته، می‌تواند نشانه‌ای از جذابیت بازار سرمایه باشد.
صندوق‌های ETF به دلیل تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری، نقدشوندگی بالا و مدیریت حرفه‌ای، اخیرا مورد استقبال گسترده قرار گرفته‌اند و نقش مهمی در این افزایش ارزش داشته‌اند. ارزش این صندوق‌ها طی یک سال گذشته به طرز معناداری رشد کرده و راه خود را از بازارهای سهام و بدهی جدا کرده است.
با همه این‌ها، وقتی نرخ ارز وارد معادله می‌شود، تصویر تغییر می‌کند. ارزش بازار با نرخ دلار توافقی نزدیک به ۲۰۰ میلیارد دلار است، ولی با نرخ بازار غیررسمی، این رقم به‌طور محسوسی کاهش می‌یابد. این شکاف، شکنندگی بازار در برابر نوسانات ارزی و وابستگی اقتصاد ایران به نرخ ارز را نشان می‌دهد.
این رشد ممکن است بیش از آنکه نتیجه توسعه واقعی بازار باشد، متاثر از تورم و افزایش قیمت‌ها باشد. اقتصاد کشور با چالش‌هایی مثل تحریم‌ها، بی‌ثباتی سیاست‌ها و چندنرخی بودن ارز مواجه است که پایداری این رشد را تهدید می‌کند.
برای سرمایه‌گذاران، این خبر هم فرصت است و هم هشدار؛ فرصت به دلیل پتانسیل بازار و جذابیت ETFها و هشدار به دلیل شکنندگی ناشی از مشکلات ساختاری. سازمان بورس با ارائه آمار شفاف، به تصمیم‌گیری بهتر کمک می‌کند، اما بدون اصلاحات اقتصادی، از جمله اصلاح نظام چندنرخی ارز و تقویت زیرساخت‌های مالی، این رشد ممکن است ناپایدار بماند. بازار سرمایه ایران با همه ظرفیت‌هایش، هنوز به ثبات و سیاست‌گذاری‌های دقیقی نیاز دارد تا به شکوفایی واقعی برسد.
بازار سرمایه در حال بزرگ‌تر شدن است
بهروز خدارحمی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز آمارهای جدید سازمان بورس درباره ارزش بازار سرمایه ایران را بررسی کرد و گفت: «برای ارزیابی بازار سرمایه باید چند پارامتر را در نظر بگیریم تا قضاوت بهتری داشته باشیم.»
خدارحمی افزود: «بازار ما از نظر تعداد شرکت‌هایی که عرضه اولیه می‌شوند، در حال بزرگ‌تر شدن است. همچنین ابزارها و نهادهای جدیدی به بازار اضافه می‌شوند که اندازه بازار را تغییر می‌دهند؛ بنابراین، این بازار ایستا نیست که بخواهد راکد بماند.»
نوسانات بازار سرمایه نشانه محتاط‌تر شدن سرمایه‌گذاران است
این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: «ما دو نوع بازدهی داریم: یکی بازدهی نقدی یا سود سهامی که توزیع می‌شود و دیگری بازدهی سرمایه‌ای یا همان افزایش ارزش سهام بدون پرداخت سود. این نوع دوم چیزی است که انتظار داریم هر دارایی حداقل ارزش خود را حفظ کند.»
خدارحمی در ادامه گفت: «در مقاطع مختلف، بازار سرمایه ایران گاهی از نظر ریالی از دلار عقب می‌افتد، گاهی جبران می‌کند و گاهی از دلار جلو می‌زند. این نوسانات نباید صرفا منفی تلقی شود، بلکه نشان می‌دهد که بازار نسبت به قبل محتاط‌تر شده است.»
نگرانی از تجربه‌های تلخ گذشته، سهامداران را به سمت صندوق‌های ETF سوق داده است
این کارشناس بازار سرمایه در خصوص صعود قابل توجه صندوق‌های ETF اظهار داشت: «نقدشوندگی برای سرمایه‌گذاران خیلی مهم است و به همین دلیل، مستقیما سراغ خرید سهام نمی‌روند، زیرا نگران تجربه‌های تلخ گذشته مثل صف‌های فروش طولانی یا قفل شدن سهام هستند.»
خدارحمی افزود: «از این نظر، ابزارهایی مثل صندوق‌های سرمایه‌گذاری وضعیت بهتری دارند، چون ورود و خروج به آن‌ها راحت‌تر است.»
صندوق‌های ETF ممکن است از تورم عقب بمانند
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه توضیح داد: «به دلیل تورم، سرمایه‌گذاران به سمت صندوق‌های درآمد ثابت یا صندوق‌هایی که سود ثابت پیشنهاد می‌دهند، می‌روند، اما این صندوق‌ها ممکن است از تورم یا سایر بخش‌های بازار عقب بمانند.»
خدارحمی در پایان گفت: «نکته مثبت این است که سرمایه‌گذاری غیرمستقیم از طریق صندوق‌های قابل معامله (ETF) یا صندوق‌هایی که توسط مدیران حرفه‌ای اداره می‌شوند، در حال افزایش است. این نکته‌ای است که مدت‌ها توصیه می‌شد تا افراد غیرحرفه‌ای مستقیم سراغ خرید سهام نروند.»
گزارش‌های بیشتر را در صفحه بازار سرمایه بخوانید.
