توقف عرضه گوشت دولتی به بهانه محدودیت‌های ارزی/ بیش از یک میلیارد دلار برای واردات گوشت بی‌کیفیت خرج شد

به گزارش تجارت نیوز، بازار تمامی کالاهای اساسی به‌ویژه گوشت قرمز در ایران، سال‌هاست میان دوگانه‌ای از تولید ناکافی داخلی و واردات بی‌برنامه خارجی گرفتار شده است. هر بار که دولت برای تنظیم بازار به واردات روی می‌آورد، تولیدکنندگان و دامداران از بی‌توجهی به تولید داخل گلایه می‌کنند و واردکنندگان از لزوم تأمین سریع نیاز بازار می‌گویند. اما نتیجه این سیاست‌های متناقض، نابه‌سامانی، افزایش قیمت، کاهش کیفیت و ورود بی‌ضابطه گوشت‌های بی‌کیفیت خارجی به کشور است.

در همین زمینه مجتبی عالی، مدیرعامل اتحادیه سراسری دامداران ایران، به اقتصاد 120 گفت: در سال گذشته، یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار ارز از کشور خارج شد تا گوشت وارد شود، اما نه‌تنها گوشت وارداتی به دست مردم نرسید، بلکه آنچه وارد شد گوشت‌هایی با چربی بالا، نامرغوب و بی‌تأثیر بر تعادل بازار بودند.

او با اشاره بر تاثیر عواقب این اتفاق عنوان کرد: واردات بی‌هدف گوشت، بسیاری از کشتارگاه‌های داخلی را به ورشکستگی کشاند، قصابان را بیکار کرد، به دامداران خارجی زیان زد و در نهایت ارز کشور را هم هدر داد.

وی توضیح داد: اگر همان ۳۰ همت منابع مالی به صنعت گوشت و مرغ داخلی اختصاص می‌یافت یا حداقل ۵۰ همت را به صورت وام پرداخت می‌کردند، هم تولید حفظ می‌شد هم واردات بی‌اثر نمی‌ماند.

در حالی عالی از چنین اتفاقی پرده برداشت که چندی پیش منصور پوریان، رئیس شورای تأمین دام کشور، به تجارت‌نیوز توضیح داد که 85 درصد نیاز گوشت کشور از تولید داخلی تأمین می‌شود و فقط در برخی فصول مانند پاییز برای جبران کمبود، واردات انجام می‌گیرد.

او ادامه داد: در حال حاضر مازاد دام وجود دارد و دولت باید زمینه را برای صادرات فراهم کند. نگاه منفی به صادرات به‌عنوان عامل گرانی به مانعی در برابر حمایت از تولید داخلی تبدیل شده است.

در این زمینه چند پرسش مطرح است؛ ازجمله آنکه چگونه نهادهای نظارتی، ازجمله گمرک مجوز ورود گوشت بی‌کیفیت را به بازار صادر کرده‌اند؟ از سوی دیگر باید پرسید چرا زمانی که فعالان دامی از مازاد تولید خبر می‌دهند، ارز کشور برای واردات تخصیص می‌یابد؟

واردات تأثیری بر کاهش قیمت گوشت ندارد

افشین صدر دادرس، مدیرعامل اتحادیه دام سبک کشور، در گفت‌وگویی که بهمن سال گذشته با سایت انتخاب داشت، در رابطه با تاثیر واردات گوشت بر قیمت نهایی کالا، گفت: تجربه سه سال اخیر نشان داده که واردات تأثیری بر کاهش قیمت گوشت ندارد. سال 1403 بیش از ۲۰۰ هزار تن گوشت وارد شد که رکوردی بی‌سابقه در تاریخ پس از انقلاب است؛ اما بازار نه‌تنها هنوز به تعادل نرسیده، بلکه گزارش‌هایی از احتکار گوشت‌های وارداتی نیز منتشر شده است.

او همچنین تأکید کرد که پلیس امنیت اقتصادی در بازرسی از سردخانه‌هایی در کرمانشاه و تهران، محموله‌های احتکارشده گوشت وارداتی را کشف کرد.

این اظهارات نشان می‌دهد واردات نه‌تنها کمکی به سفره مردم نکرده، بلکه خود به بخشی از بحران تبدیل شده است.

قیمت گوشت دولتی به ۷۰۰ هزار تومان می‌رسد؟

شهرزاد مشیری، معاون وزیر جهاد کشاورزی، هفته گذشته در گفت‌وگو با فارس از حذف گوشت قرمز از فهرست کالاهای اساسی خبر داد. همچنین بر اساس تصمیم دولت و در راستای محدودیت‌های بودجه‌ای و ارزی، ارز ترجیحی گوشت قطع و عرضه گوشت یارانه‌ای متوقف شده است.

با توجه به این اتفاقات، مهدی بختیاری‌زاده، مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره‌بار شهر تهران، قیمت گوشت قرمز دولتی تولید داخل (بدون واسطه) را در گفت‌وگو با فارس بین 650 هزار تا 700 هزار تومان اعلام کرده است.

حال نکته اصلی این است که اگر دولت به‌دلیل محدودیت‌های ارزی و بودجه‌ای، دیگر توان تأمین گوشت یارانه‌ای را ندارد و ناچار است آن را از فهرست کالاهای اساسی حذف کند، پس چرا در سال گذشته یک میلیارد و 200 میلیون دلار صرف واردات گوشت قرمز شد؟ اگر واقعاً منابع کم است، چرا این منابع صرف واردات گوشت‌های بی‌کیفیت و فاقد تأثیر در بازار شد؟

اگر هدف تنظیم بازار بوده، چرا نه قیمت‌ها کاهش یافته، نه سفره مردم پرتر شده است؟ اگر تولید داخلی توان تأمین نیاز کشور را دارد، چرا همین بودجه به دامدار ایرانی اختصاص نیافت؟ تصمیم به حذف یارانه گوشت در حالی اتخاذ شده که تورم غذایی و کاهش قدرت خرید خانوار همچنان یکی از دغدغه‌های اصلی اقتصاد ایران است.

به نظر می‌رسد دولت در تلاش است ارز را به سایر کالاهای اولویت‌دار اختصاص دهد، اما حذف یارانه گوشت می‌تواند تبعات اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای به همراه داشته باشد.

رتبه 10 ایران در مصرف گوشت بین 11 کشور منطقه!

براساس گزارش فائو، میانگین مصرف سالانه گوشت (سفید و قرمز) در جهان حدود ۴۵ کیلوگرم به ازای هر نفر است. اما در ایران، این عدد 43 کیلوگرم و پایین‌تر از میانگین جهانی است. در میان کشورهای منطقه، تنها عراق وضعیتی مشابه یا بدتر دارد. در مقابل، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس مانند عربستان، قطر، امارات و کویت، مصرفی بالاتر از متوسط جهانی دارند.

در پنج سال گذشته، قیمت گوشت قرمز در ایران شش برابر شده و همین افزایش نجومی، گوشت را از سفره‌ طبقات متوسط و کم‌درآمد حذف کرده است. اکنون با حذف کامل گوشت یارانه‌ای و آزادسازی قیمت‌ها، حتی همین میزان اندک مصرف هم در خطر قرار گرفته است.

این تصمیم، فقط یک سیاست اقتصادی نیست؛ زنگ خطری جدی برای امنیت غذایی کشور است. وقتی یک کالای اساسی از سبد غذایی میلیون‌ها نفر خارج می‌شود، باید نگران تبعات تغذیه‌ای، بهداشتی و اجتماعی آن بود.

برای مطالعه بیشتر صفحه بازار کالا را در تجارت‌نیوز دنبال کنید.