فاجعه زیست‌محیطی در کرمانشاه/ قره‌سو زباله‌دان فاضلاب‌ها شد
به گزارش خبرنگار تسنیم از کرمانشاه، رودخانه قره‌سو، شاهرگ حیاتی غرب کشور، این روزها دیگر بوی زندگی نمی‌دهد؛ از بوی تعفن زباله‌های شهری، فاضلاب‌های خام، و پسماندهای صنعتی لبریز شده و به آینه‌ای از ناکارآمدی ساختارهای مدیریتی، بی‌برنامگی شهری و غفلت مزمن شهروندان بدل شده است.
مرگ تدریجی یک رود تاریخی
قره‌سو، که روزگاری نه‌تنها مایه حیات کرمانشاه بلکه از جاذبه‌های طبیعی و محل تغذیه سفره‌های زیرزمینی منطقه بود، حالا تبدیل به زباله‌دانیِ روان شده است. ورود بی‌محابای فاضلاب خانگی و صنعتی بدون هیچ‌گونه تصفیه، تخلیه پسماند بیمارستانی، و نشت پساب‌های شیمیایی از واحدهای صنعتی اطراف شهر، این رودخانه را در وضعیتی قرار داده که کارشناسان از آن با عنوان «مرده زنده‌نما» یاد می‌کنند.
فاضلاب خام، هدیه مدیریت شهری به قره‌سو
بزرگ‌ترین منبع آلودگی قره‌سو، ورود مستقیم فاضلاب شهری بدون تصفیه است. در حالی که چند سال پیش وعده‌های رنگارنگی درباره احداث تصفیه‌خانه‌های مدرن در کرمانشاه داده شد، امروز نه‌تنها بخش زیادی از فاضلاب‌های شهری مستقیماً به رودخانه سرازیر می‌شود، بلکه تأسیسات نیمه‌تمام نیز به حال خود رها شده‌اند.
محمدرضا داوری، کارشناس محیط‌زیست، در گفت‌وگو با تسنیم می‌گوید: «کرمانشاه با جمعیتی بیش از یک میلیون نفر، هنوز درگیر فاضلاب‌روهای روباز و تخلیه سنتی فاضلاب به رودخانه است؛ این نه‌تنها یک بحران زیست‌محیطی، بلکه یک فاجعه بهداشتی است.»
دستگاه‌هایی که فقط جلسه می‌گذارند
اگرچه نهادهای متولی از جمله محیط زیست، شهرداری، آبفای شهری و استانداری بارها وعده پیگیری داده‌اند، اما تاکنون خروجی عملی چندانی دیده نشده است. طرح‌های مطالعاتی، جلسات مکرر و بازدیدهای نمایشی تنها دردی بر درد مردم و طبیعت نیفزوده است.
یک منبع آگاه در شهرداری کرمانشاه که نخواست نامش فاش شود، به تسنیم گفت: «اختلاف‌نظر بین دستگاه‌ها بر سر تأمین بودجه و وظایف هر نهاد، باعث شده هیچ پروژه‌ای به‌طور کامل اجرایی نشود و رودخانه همچنان قربانی اصلی این بی‌برنامگی‌ها باشد.»
سلامت مردم در معرض تهدید
رودخانه قره‌سو در بخش‌هایی از شهر به فاصله‌ای کمتر از 50 متر از مناطق مسکونی عبور می‌کند. بوی تعفن، افزایش حشرات و حیوانات موذی، تهدید سلامت روانی و جسمی شهروندان را جدی کرده است. پزشکان هشدار می‌دهند که افزایش بیماری‌های گوارشی، پوستی و حتی تنفسی در برخی مناطق هم‌جوار رودخانه بی‌ارتباط با آلودگی آن نیست.
کشاورزی با فاضلاب؛ زخم دیگر قره‌سو
در مناطق پایین‌دست، کشاورزان مجبورند به دلیل کمبود منابع آبی، از همین آب آلوده قره‌سو برای آبیاری مزارع استفاده کنند. این موضوع، زنجیره خطرناکی از آلودگی غذایی، آلودگی خاک و انتقال بیماری به مصرف‌کننده نهایی ایجاد کرده است. فقدان نظارت جدی بر این رویه، خود فاجعه‌ای ثانویه به‌وجود آورده که سال‌ها بعد باید تاوان آن را داد.
سکوت رسانه‌ای و بی‌تفاوتی اجتماعی
یکی از دلایل تداوم این فاجعه، سکوت رسانه‌ای و ناآگاهی عمومی است. تا زمانی که قره‌سو یک مسئله رسانه‌ای و اجتماعی نشود، اراده‌ای برای حل آن شکل نمی‌گیرد. متأسفانه نه کمپینی شکل گرفته، نه هشدار مردمی در شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شود، و نه صدایی از دل دانشگاه‌ها و نهادهای مردمی به گوش می‌رسد.
مسئولیت اجتماعی صنایع؛ حلقه مفقوده
در حالی که در کشورهای توسعه‌یافته، صنایع موظف به پرداخت هزینه‌های مربوط به تصفیه و بازگشت آب پاک به محیط زیست هستند، در کرمانشاه بسیاری از صنایع حتی گزارشی از میزان پساب تولیدی خود ارائه نمی‌دهند. سازمان محیط زیست هم که باید ناظر اصلی باشد، به جای اعمال قانون، درگیر نامه‌نگاری‌های اداری شده است.
نیاز به یک اقدام فوری و همه‌جانبه
رودخانه قره‌سو نه فقط یک رود که نماد وضعیت زیست‌محیطی استان کرمانشاه است؛ نمادی که امروز با بی‌تدبیری در حال نابودی است. زمان آن رسیده که نه‌تنها مسئولان، بلکه رسانه‌ها، مردم، فعالان محیط‌زیست و حتی روحانیون و هنرمندان در قامت مطالبه‌گران جدی وارد میدان شوند و اجازه ندهند قلب تپنده‌ی شهر بیشتر از این مسموم و فراموش شود.
انتهای پیام/
