مناظره بر سر چهرهها در تلویزیون؛ بازگشتی کامل یا نیمبند؟

مدیر شبکه نسیم و اکبر نبوی درباره سیاستهای صداوسیما در قبال چهرهها و حضور مردم در آنتن به بحث نشستند. این مناظره در حالی برگزار شد که معاون سیما نیز در گفتوگویی از بازگشت مهران مدیری، ایرج طهماسب و دیگر هنرمندان به تلویزیون خبر داده است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در مناظرهای پرچالش در برنامه «جامجم»، سیدمحمدرضا خوشرو، مدیر شبکه نسیم، و اکبر نبوی، منتقد و پژوهشگر رسانه، به واکاوی رابطه تلویزیون با چهرهها، حضور مردم در قاب رسانه ملی، و مفهوم «تحول در صداوسیما» پرداختند. این در حالی است که معاون سیما در گفتوگوی اخیر خود به بازگشت مهران مدیری و ساخت برنامهای توسط ایرج طهماسب اشاره کرده است.
از اتهام به بیتوجهی تا دفاع از سند تحول
اکبر نبوی با نگاهی انتقادی، در ابتدای سخنان خود تأکید کرد که صداوسیما بهرغم ادعای «رسانه ملی بودن»، هنوز نتوانسته تنوع آرا و سلایق جامعه را بهدرستی در آنتن بازتاب دهد. به اعتقاد او، رسانه ملی در مناسبتهایی مانند انتخابات، 22 بهمن و روز قدس، دوربین خود را به سوی مردم میچرخاند، اما در سایر ایام سال، آنان را به رسمیت نمیشناسد.
او با اشاره به کمرنگ بودن حضور اقشار مختلف اجتماعی مانند معلمان، کشاورزان، پرستاران و کارگران در تولیدات نمایشی و غیرداستانی تلویزیون، این سیاست را نوعی حذف اکثریت خاموش جامعه تعبیر کرد: «تلویزیون اکثریتی از جامعه با سلایق متنوع را فراموش کرده است.»
در پاسخ، خوشرو با دفاع از سیاستهای دوره جدید سازمان صداوسیما، تأکید کرد که سند تحول سازمان نهتنها سلبریتیستیز نیست، بلکه به استفاده هوشمندانه از هنرمندان تأکید دارد: «این هنرمندان از آسمان نیامدهاند؛ در همین رسانه رشد کردهاند و امروز به قاب تلویزیون بازمیگردند.»
او ضمن اشاره به نمونههایی چون فرزاد حسنی، گلزار، سیدجواد رضویان و مهران غفوریان گفت که بسیاری از چهرهها هماکنون در حال فعالیت یا پیشتولید با صداوسیما هستند؛ حتی اگر برخی نامشان رسانهای نشود.
واکنش به بازگشت چهرهها؛ بازگشتی کامل یا نیمبند؟
نبوی اما این ادعاها را با دیده تردید نگریست. او بازگشت برخی مجریان مانند فرزاد حسنی را «نیمبند» توصیف کرد و گفت: «فرزاد حسنی آمده، اما جان و دل و روحش نه. جسمش اینجاست اما جای او اینجا نیست. او مجری گفتوگوی اجتماعی است، نه صرفاً مجری مسابقه.»
او اضافه کرد که بسیاری از محدودیتها و ممیزیها، نه در راستای منافع ملی بلکه حاصل سلیقههای فردی و جناحیاند؛ موضوعی که خوشرو آن را رد نکرد اما تأکید کرد که ممیزی پدیدهای جهانی است و در همه نظامهای رسانهای اعمال میشود: «خط قرمزها در چارچوب حفظ منافع ملی تعریف شدهاند، اما ما به سمت ایجاد خط سبز هم رفتهایم تا تولیدات ایجابی شکل بگیرد.»
آشتی با چهرهها؛ یا تدبیر مدیریتی؟
موضوع مهم در این مناظره، سیاست سازمان در تعامل با هنرمندان و چهرههای شاخص بود. پس از سخنان معاون سیما مبنی بر اینکه درهای رسانه ملی به روی چهرهها باز است و نامهایی مانند مهران مدیری و ایرج طهماسب بار دیگر به تلویزیون نزدیک شدهاند، این پرسش مطرح شد که آیا تلویزیون از مواضع گذشته عقبنشینی کرده یا همچنان خط قرمزهای نانوشته پابرجاست؟
خوشرو با رد این فرضیه، گفت: «هنرمندانی که امروز در حال کارند، بسیاریشان با صداوسیما قطع همکاری کرده بودند، اما حالا برگشتهاند. برخی منتقدان فضای نادرستی را شکل میدهند که گویی رسانه ملی خصومتی با هنرمندان دارد.»
او به برنامههایی نظیر نونخ، زیرخاکی، هزار و یک شب، محفل و پانتولیگ اشاره کرد که به زعم او، با اقبال مردمی بالا و حضور چهرههای شاخص، نشاندهنده تحول واقعی هستند.
تحول یا روایت رسمی؟
نبوی اما تحول مورد ادعای مدیران را ناکافی دانست و گفت: «اگر تلویزیون آنطور که شما میگویید با مردم پیوند دارد، پس چرا از چند منتقد مثل من نگران هستید؟ این واکنشها نشان میدهد خودتان هم به بخشی از عملکردتان مطمئن نیستید.»
او با بیان اینکه نگاه ضدسلبریتی برخی مدیران فعلی صداوسیما در مواضع پیشینشان مشهود بوده، گفت: «این ذهنیت باعث بیاعتمادی بخشی از هنرمندان به رسانه ملی شده؛ حتی اگر حالا به ظاهر فضا بازتر شده باشد.»
سخن پایانی؛ تلویزیون و مردم
این مناظره، بیش از آنکه دعوای دو چهره رسانهای باشد، بازتاب یک نگرانی عمومی درباره نقش رسانه ملی در بازنمایی مردم، گفتوگوی اجتماعی و تعامل با هنرمندان است. اگرچه آمارهایی مانند «74 درصد مخاطب برای سریال پایتخت» یا «آزادسازی 1254 زندانی در پویش ماه رمضان» نشاندهنده تأثیر بالای تلویزیون است، اما این واقعیت نیز وجود دارد که بخشهایی از جامعه هنوز احساس حضور کامل در قاب رسانه ندارند.
در شرایطی که رقابت با پلتفرمها و شبکههای اجتماعی روز به روز فشردهتر میشود، موفقیت رسانه ملی نه صرفاً در تعداد مخاطب، بلکه در اعتمادسازی و به رسمیت شناختن تنوع جامعه خواهد بود.
انتهای پیام/