به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، گرم شدن زمین و تغییرات اقلیمی، ایران را با بحران‌های بی‌سابقه‌ای در منابع آب، اکوسیستم‌ها و تنوع زیستی روبه‌رو کرده است. خشکسالی‌های مزمن، نابودی تالاب‌ها و جنگلها، انقراض گونه‌های بومی و بیابان‌زایی گسترده، آینده‌ای پرچالش و نگران‌کننده را برای این سرزمین رقم زده‌اند. اگر اقدام فوری و همه‌جانبه‌ای برای مهار این روند انجام نشود، ایران در دهه‌های آینده با فروپاشی زیست‌محیطی و پیامدهای جبران‌ناپذیر روبرو خواهد شد.
ایران در آستانه بحران زیست‌محیطی بزرگ
دکتر مهدی زارع استاد تمام زمین شناسی در این خصوص برای رکنا نوشت:
فرآیند گرم شدن زمین به دلیل آسیب‌پذیری‌های اکولوژیکی منحصر به فرد ایران، به شدت آثار مخربی را بر سرزمین ایران با تغییرات اقلیمی، کمبود آب و تخریب زیستگاه‌ها خواهد گذاشت . ایران در حال حاضر دچار تنش شدید آب و 70٪ از کشور با خشکسالی مزمن روبرو است. از بین رفتن تالاب‌ها اکوسیستم‌های حیاتی مانند دریاچه ارومیه که 90٪ آن طی حدود ۲۸ سال گذشته خشک شده و تالاب‌های هامون باعث انقراض منطقه‌ای پرندگان ، ماهی‌ها و دوزیستان میشود. تخریب رودخانه‌های کارون، زاینده رود و کرخه گونه‌های بومی و تمساح‌های مردابی را تهدید می‌کند. سالانه حدود ۱۰۰ هزار هکتار زمین ایران به بیابان تبدیل میشود و زیستگاه‌ها را در فلات مرکزی و دشت کویر از بین می‌برد. زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در زاگرس در خطر است و کمتر از ۲۰ قلاده از آن باقی مانده است. پلنگ ایرانی و بزهای وحشی با جنگل‌زدایی و چرای بیش از حد در معرض انقراض جدی هستند. جنگل‌های هیرکانی یک میراث جهانی در ایران هستند که با قطع درختان و آتش‌سوزی مواجه است. این جنگلها زیستگاه ببرهای خزری که منقرض شده و سنجاب‌های قفقازی بوده اند. دریای کاسپین ۲.۵ برابر سریع‌تر از اقیانوس‌های جهان در حال گرم شدن است. انقراض‌های بومی در این دریا با ازبین رفتن فک‌های کاسپین (کاهش ۹۰ درصدی جمعیت) و ماهیان خاویاری (۶ گونه به شدت در معرض خطر انقراض) به دلیل آلودگی و کاهش سطح آب تهدید جدی است. از بین رفتن ماهیان خاویاری صنعت خاویار ایران را نابود خواهد کرد .
افزایش دما باعث کاهش عملکرد گندم، جو و پسته میشود. جمعیت زنبورها (که برای باغ‌ها حیاتی هستند) به دلیل آفت‌کش‌ها و از بین رفتن زیستگاه‌ها در حال فروپاشی است. با گسترش شهرها و کوچک شدن زیستگاه‌ها، گونه‌هایی مانند پلنگ ایرانی به دام‌ها حمله میکنند و منجر به قتل‌های تلافی‌جویانه شده اند. خطر بیماری‌های مشترک بین انسان و دام با از بین رفتن تنوع زیستی، مواجهه انسان با بیماری‌ها را افزایش می‌دهد .
پیش بینی می شود که با ادامه روند موجود تا بیست و پنج سال آینده دریاچه ارومیه کاملاً خشک شود و باعث طوفان‌های گرد و غبار و از بین رفتن گونه‌های انبوه در شمالغرب ایران شود. یوزپلنگ آسیایی احتمالاً در طبیعت منقرض میشود، شیلات ماهیان خاویاری خزر متوقف می شود. در چهل سال آینده نیز بیش از نیمی از جنگل‌های زاگرس با تداوم وضع موجود از بین می روند و بیابان‌زایی را تسریع میکنند. کمبود آب جوامع روستایی را بیش از پیش آواره می‌کند و فشار بر مناطق شهری را افزایش می‌دهد. تا پایان سده بیست و یکم پیش بینی می شود که دست کم نیمی از جنگل‌های هیرکانی تخریب شوند و گونه‌های بومی را از بین رود.
در ایران و با تداوم روند تغییرات اقلیمی پیش بینی شده که میانگین دما تا سال در بیست و پنج سال آینده 2 تا 4 درجه سانتیگراد افزایش یابد. زباله‌های صنعتی در تهران، تبریز مشهد و اصفهان آلودگی های گسترده تر محیطی ایجاد میکنند. فرونشست وسیع زمین با از بین رفتن بیشتر آبخوانها گسترش خواهد یافت و تحریک گسلهای فعال با تسریع روند رخداد زمینلرزه های بزرگ موجب آسیب های مهم به تمدن ایران خواهد شد.
راه جلوگیری از چنین روند مقابله با فرآینده گرم شدن زمین است که با احیای تالاب‌ها، احیای دریاچه های ارومیه و هامون با همکاری های بین‌المللی، گسترش مناطق حفاظت‌شده و تقویت ذخایر زیستی در جنگل‌های زاگرس و هیرکانی، توسعه کشاورزی تاب آور در برابر اقلیم و تغییر به سمت محصولات مقاوم در برابر خشکسالی ، و دست شستن از سوخت های فسیلی و کاهش شدید تولید کربن در کشور و حرکت به سمت توسعه انرژی های پاک و تجدید پذیر در ایران، و اجرایی کردن جدی این برنامه ها ظرف دهه آینده امکان پذیر خواهد بود .
بدون این فعالیت های بنیادی ایران ظرف 20 تا 30 سال آینده با فروپاشی بوم سامانه - اکوسیستم مواجه خواهد شد. از دست دادن گونه‌های بومی و آثار وتبعات فرونشست زمین و رخداد فروچاله های گوناگون در نطدیکی نواحی مسکونی ایران از نماد های قابل مشاهده چنین فروپاشی است.
