به گزارش رکنا، دور از شهر و شلوغی، در دل کوه‌های آذربایجان شرقی، جنگل دیزمار چون نگین سبزی می‌درخشد. این جنگل یکی از بکرترین جاذبه‌های طبیعی این استان به‌شمار می‌آید که در مجاورت شهرستان‌های ورزقان، خداآفرین و جلفا قرار گرفته است.
جنگل دیزمار که در کنار مناطق حفاظت‌شده‌ای همچون کیامکی و ارسباران واقع شده، یکی از ارزشمندترین مناطق طبیعی شمال غرب ایران محسوب می‌شود. این جنگل با مناظر نفس‌گیر و حیات‌وحش متنوع، توجه عاشقان طبیعت و ماجراجویان را به خود جلب می‌کند.
موقعیت جغرافیایی جنگل دیزمار
آدرس: استان آذربایجان شرقی، شهرستان ورزقان، منطقه حفاظت‌شده دیزمار
جنگل دیزمار در منطقه‌ای وسیع میان شهرستان‌های ورزقان، خداآفرین و جلفا گسترده شده است. این منطقه در نزدیکی مرز جمهوری آذربایجان قرار دارد و رود ارس از آن عبور می‌کند. جنگل دیزمار در فاصله حدود ۲۵۰ کیلومتری از شمال شرقی تبریز واقع است.
مسیرهای دسترسی به جنگل
این جنگل با وجود قرار گرفتن در منطقه‌ای کوهستانی و سخت‌گذر، برای طبیعت‌گردان حرفه‌ای جذابیت خاصی دارد. دسترسی به جنگل دیزمار از مسیرهای مختلفی ممکن است؛ اما نزدیک‌ترین مسیر به آن از کلیبر، در ۷۰ کیلومتری جنوب جنگل آغاز می‌شود. جاده‌های مختلف از روستاهایی همچون ملوک، میاندرق، جانانلو و خمارلو عبور می‌کنند و راه به جنگل دیزمار می‌برند.
ویژگی‌های برجسته جنگل دیزمار
جنگل دیزمار در حاشیه جنگل‌های ارسباران قرار دارد و با طبیعت کم‌نظیر و تنوع زیستی فراوان، به بهشت گم‌شده‌ای می‌ماند. این جنگل نه‌تنها جایگاه گونه‌های گیاهی کم‌نظیری است، بلکه منزلگاه حیوانات وحشی و پرندگان نادر محسوب می‌شود.
یکی دیگر از جذابیت‌های مهم این منطقه، وجود مجتمع «مس سونگون» است که با حفظ تعادل صنعتی و طبیعی، در نزدیکی جنگل واقع شده و به اهمیت منطقه افزوده است.
اهمیت اکوسیستمی
رود ارس و چندین رود دائمی دیگر همچون رودخانه قولان و مرداناقم، اکوسیستم جنگل دیزمار را تشکیل داده و شرایط زیستی منحصربه‌فردی را فراهم آورده‌اند. این عوامل نه‌تنها از نظر طبیعی حائز اهمیت هستند، بلکه منطقه را به یکی از مناسب‌ترین مکان‌ها برای حیات‌وحش تبدیل کرده‌اند.
تاریخچه و حفاظت از جنگل دیزمار
این جنگل یکی از قدیمی‌ترین مناطق جنگلی در نزدیکی جنگل‌های هیرکانی ایران است. در طول زمان، عوامل متعددی همچون شکار بی‌رویه و قطع درختان، تهدیدی بزرگ برای دیزمار محسوب می‌شد. اما با ثبت این منطقه به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده و تعریف قوانین سخت‌گیرانه، اکنون تلاش‌هایی جدی برای حفظ و احیای منطقه آغاز شده است.
چشم‌انداز ثبت جهانی
جنگل دیزمار به‌دلیل اهمیت زیست‌محیطی و نزدیکی به منطقه ارسباران، در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. اگرچه ثبت این جنگل در فهرست جهانی یونسکو تاکنون به نتیجه نرسیده، اما همچنان امید می‌رود که پرونده پیشنهادی ایران در آینده، جنگل دیزمار را به جمع میراث‌های طبیعی ثبت‌شده اضافه کند.
آب و هوای مناسب برای سفر
این جنگل در محدوده‌ای سردسیر قرار دارد که در پاییز و زمستان بارش‌های زیادی را تجربه می‌کند. اما بهترین زمان بازدید از دیزمار، بهار و تابستان هستند، چراکه در این فصول ضمن آب‌وهوای معتدل، سرسبزی به اوج خود می‌رسد. مه و رطوبت این منطقه از ویژگی‌های خاص اقلیمی آن محسوب می‌شود.
پوشش گیاهی جنگل
در این جنگل بیش از ۸۴۹ گونه گیاهی شناسایی شده که شامل درختانی همچون بلوط، افرا، زالزالک و بادام وحشی هستند. وجود این درختان، جلوه خاصی به طبیعت این منطقه داده است.
حیات وحش جنگل دیزمار
بیش از ۳۲۰ گونه جانوری در این جنگل زندگی می‌کنند؛ از جمله گونه‌های همچون شوکا، خرس قهوه‌ای، گوزن زرد و پلنگ ایرانی که برخی از آن‌ها در معرض خطر انقراض قرار دارند. محیط حفاظت‌شده دیزمار اکنون شرایط مناسبی برای ابقای این گونه‌ها فراهم کرده است.
