پاره کردن کتاب‌های درسی ناشی از هیجان یا بی‌علاقگی به تحصیل؟ / نسل آلفا و Z و بحران انگیزه در تحصیل
روز گذشته، ویدئویی از پرتاب و پاره کردن کتاب‌های درسی توسط دانش‌آموزان یک مدرسه در فضای مجازی منتشر شد. این اقدام سال‌های گذشته نیز توسط دانش‌آموزان انجام می‌شد که این اقدام بیشتر ناشی از هیجانات خود است.
همچنین برخی دیگر براین باور هستند که این اقدام دانش اموزان مبنی بر بی علاقگی و بی انگیزگی آنها نسبت به تحصیل و درس است.
حسین روزبهانی، روانشناس بالینی و استاد دانشگاه به خبرنگار برنا گفت: در دوره سنی نوجوانی، افراد هیجانات شدیدی را تجربه می‌کنند. زمانی که فشار روانی امتحانات به پایان می‌رسد، نوجوانان برای تخلیه این فشار، رفتارهای هیجانی بروز می‌دهند. همچنین نوجوان و کودک وقتی این رفتار را می‌بینند، می‌خواهند با همسالان خود همراهی کنند.
وی افزود: دانش‌آموزان در پایان امتحانات به شکل ناگهانی تخلیه می‌کنند. در واقع آرامشی که بعد از امتحان تجربه می‌کنند باعث می‌شود هیجان خود را با این نوع رفتارها ابراز کنند.
پایین بودن میانگین معدل نهایی دانش آموزان نشاندهنده کاهش علاقه دانش آموزان به درس و تحصیلات
این روانشناس بیان کرد: یکی دیگر از دلایل چنین رفتارهایی، کاهش علاقه دانش‌آموزان به درس و تحصیل است. علاقه‌ای که پیش‌تر وجود داشت، حالا دیگر دیده نمی‌شود. طبق آماری که اخیراً منتشر شد، میانگین معدل نهایی دانش‌آموزان دبیرستانی بین ۸ تا ۱۰ بوده است که خود نشاندهنده کاهش علاقه دانش‌آموزان به درس و تحصیلات است که باید در این راستا ریشه‌یابی شود.
تخلیه هیجانات با پاره کردن کتاب درسی
روزبهانی با اشاره به اینکه پاره کردن جزوه و کتاب درسی از قدیم بوده است، عنوان کرد: علت این اقدام تا حد زیادی به فشارهای روانی در دوران امتحانات و استرس‌های تحصیلی واردشده به دانش‌آموز مربوط می‌شود و دانش‌آموز این استرس و هیجان خود را تخلیه می‌کند.
وی درباره علت بی‌علاقگی دانش‌آموزان امروز به درس و تحصیلات اظهار کرد: تنها آموزش و پرورش در این موضوع دخیل نیست و عوامل مختلفی در موضوع دخالت دارند. دانش‌آموزان امروز از نسل آلفا و Z هستند و بر این باورند که درس خواندن به جایگاهی نمی‌رسد.
دانش آموزان نسل آلفا و z به دنبال مسیر موفقیت کوتاه مدت
روزبهانی ادامه داد: درس خواندن دیر‌بازده است و رسیدن به موفقیت از این طریق به زمان زیادی نیاز دارد. نسل آلفا و Z به دنبال مسائل زودبازده هستند، نه اینکه با درس خواندن، ۱۰ الی ۱۵ سال آینده نتایج آن را مشاهده کنند.
این روانشناس بیان کرد: دلیل دیگر را باید در کم‌کاری آموزش‌وپرورش جست‌وجو کرد که کارگاه‌هایی برای آگاهی‌بخشی به دانش‌آموزان برگزار نکرده است. اطلاعاتی درباره عواقب درس نخواندن بیشتر از طریق فضای مجازی به دانش‌آموزان منتقل می‌شود.
وی اظهار کرد: صدا وسیما و دیگر رسانه‌های رسمی نیز نتوانسته‌اند علت درس خواندن را بیان کنند؛ اینکه درس خواندن صرفاً برای رسیدن به پول نیست. وقتی نوجوانان می‌بینند افراد زیادی بدون تحصیلات بالا موفق شده‌اند، انگیزه‌ای برای تحصیل نمی‌ماند.
پاره کردن کتاب‌های درسی نتیجه بی‌انگیزگی و دلزدگی دانش‌آموزان
در ادامه با نسرین محمدباقری کارشناس آموزش و پرورش در خصوص این اقدام این دانش آموزان در آخرین روز تحصیلی شان گفت: یکی از اصلی‌ترین علل این موضوع این است که دانش‌آموزان امروز از درس خواندن لذت نمی‌برند. بسیاری از آنان احساس می‌کنند که کتاب‌های درسی نه تنها جذابیتی ندارند، بلکه به‌طور کامل با تکنولوژی و شرایط روز همخوانی ندارند.
وی افزود: دانش‌آموزان بیشتر به یادگیری از طریق فیلم‌ها و ویدئوها تمایل دارند. به‌عنوان مثال، یک روانشناس مطرح کرده است کلاس‌های حضوری کمتر پر می‌شوند اما در مقابل ویدئوها و فیلم‌های آموزشی بیشترین بازدید را دارند. فیلم های آموزشی این امکان را به دانش‌آموزان می‌دهد تا مطالب را بارها و با سرعت‌های مختلف مشاهده کنند و بر اساس نیاز خود یاد بگیرند.
محمدباقری تصریح کرد: در مدارس همچنان از روش‌های تدریس قدیمی استفاده می‌شود و کتاب‌های درسی و متدهای آموزشی تغییر چندانی در این سال‌ها نداشته‌اند. این در حالی است که باید محتوای آموزشی و روش‌های تدریس متناسب با نیازهای روز و جذاب برای دانش‌آموزان تغییر یابد.
کارشناس آموزش و پرورش در مورد دلیل بی‌علاقگی دانش‌آموزان به درس خواندن نیز توضیح داد: بسیاری از دانش‌آموزان احساس می‌کنند که با درس خواندن به جایی نمی‌رسند و شرایط مالی و اجتماعی افرادی که درس نمی‌خوانند، از آنان بهتر است. این مقایسه‌ها باعث بی‌انگیزگی و دلزدگی از یادگیری می‌شود.
محمدباقری با اشاره به تأثیر این بی‌انگیزگی بر معلمان بیان کرد: من به‌عنوان معلم شاهد بوده‌ام که برخی از دانش‌آموزان در جلسه آخر سال به صراحت گفته‌اند: 'ما نمی‌خواهیم یاد بگیریم.' این موضوع برای من بسیار تلخ و نگران‌کننده است.
وی تأکید کرد: برای مقابله با این مشکلات باید در حوزه فرهنگ عمومی تغییراتی ایجاد شود. «اگر دانش‌آموز به کتاب درسی به‌عنوان یک کالای ارزشمند نگاه کند، هرگز آن را پاره نخواهد کرد.
محمدباقری بیان کرد: مسئولین نسبت به بی‌انگیزگی دانش‌آموزان آگاهی دارند، اما همچنان روش‌ها و کتاب‌های درسی تغییر نمی‌کنند و انگیزه کافی برای معلمان نیز فراهم نمی‌شود.
وی خاطرنشان کرد: آموزش و پرورش در هیچ دولتی اولویت نبوده است. اما اگر به این باور برسیم که برای ایجاد تغییر در جامعه باید از مدارس شروع کنیم، باید در ابتدا آموزش و پرورش را در اولویت قرار دهیم. تغییر در کتاب‌های درسی، روش‌های تدریس و همچنین اصلاح شرایط عمومی جامعه می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند. در سال‌های اخیر، ارزش‌ها و ضدارزش‌ها در جامعه تغییرات زیادی کرده‌اند. زمانی که درس خواندن برای همه مردم ارزش بود، اما امروز بسیاری از خانواده‌ها این باور را ندارند و پول به اولویت نخست تبدیل شده است. جامعه به یک اقدام فرهنگی نیاز دارد تا نگرش‌ها تغییر کند.
انتهای پیام/
