تشریح جزئیات جشنواره «لوتوس» کیش؛ از حضور اصغر فرهادی تا افتتاح دو سالن تئاتر
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ نخستین نشست خبری جشنواره فیلم و تئاتر لوتوس که پیش از این، عنوانش جایزه پروین اعتصامی بود در سالن رازی مرکز همایش‌های بین‌المللی جزیره کیش برگزار شد.
در این مراسم مازیار رضاخانی دبیر جشنواره، پانته‌آ پناهی‌ها رئیس هیات داوران، محمد دشت گلی رئیس هیات انتخاب بخش تئاتر، علی حسنلو معاون گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش، امین بنیاب مدیرعامل آریا تدبیر کیش و برگزار‌کننده رویداد، نازنین فاتحی مدیر گروه تاپ تورز و اصحاب رسانه حضور داشتند.
در ابتدای این نشست محمدحسین لواسانی مدیر روابط عمومی جشنواره ضمن عرض خیر مقدم به حاضران در این نشست عنوان کرد: این جشنواره تلاش کرد تا اهمیت قائل شدن برای زنان و بانوان این سرزمین تنها در سطح نماند و به مقام و ارزش فیلمسازان زن و بانوان عرصه تئاتر پرداخته شود. رویدادی که قرار است از سال ۱۴۰۴ با عنوان «لوتوس» برگزار شود.
پس از آن نسیم رفیعی مجری مراسم در بخش بعدی نشست گفت: این جشنواره پیش از این با نام جشنواره فیلم پروین‌اعتصامی و جشنواره تئاتر خوشه پروین شناخته می‌شد اما از امسال با عنوان «لوتوس» شناخته خواهد شد.
وی درباره دلیل نامگذاری این جشنواره گفت: لوتوس یا نیلوفر، گلی است که از دل گل و لای رشد می‌کند و به ثمر می‌رسد و این موضوع خود دارای مفاهیم نمادین است. دبیر این جشنواره فردی است از اهالی هنر و رسانه که سال‌هاست با نگاهی دغدغه‌مند و عمیق در کنار زنان هنرمند این سرزمین ایستاده است.
مازیار رضاخانی بنیان‌گذار و دبیر جشنواره در این نشست ضمن خیر مقدم به اهالی رسانه گفت: تجربه برگزاری هشت دوره جشنواره پروین اعتصامی به شکل ملی و سه دوره به شکل بین‌المللی، فرصت استثنایی را برای رقم خوردن چشم‌اندازی استثنایی برای جشنواره «لوتوس» فراهم کرده و از اهالی رسانه درخواست می‌کنم از برگزاری این رویداد حمایت کنند و به بازتاب رسانه‌ای آن بپردازند. در اینجا باید از «رضا رشیدپور» که به عنوان حامی در کنار ما هستند، بسیار تشکر کنم.
وی با اشاره به شاخصه‌های جشنواره «لوتوس» ادامه داد: این نخستین جشنواره در ارتباط با توانمندسازی زنان است که در شهریور ۱۴۰۴ در کیش برگزار می‌شود. این جشنواره برند خود را با جایزه «پروین اعتصامی» تثبیت کرده است و یقین دارم جایزه پروین جایگاه خود را در بین جشنواره‌های مهم باز خواهد کرد.
رضاخانی ادامه داد: این جشنواره در دو بخش اصلی با حضور زنان فیلمساز با موضوع آزاد برگزار خواهد شد و حضور هنرمندان مرد نیز به شرط آن که موضوع اصلی اثرشان زن باشد، بلامانع است.
دبیر این رویداد اظهار داشت: زنان تربیت اصلی جامعه را برعهده دارند. هویت‌سازی در جامعه به وسیله زنان اتفاق می‌افتد و توسط مادر به فرزند و به جامعه تسری پیدا می‌کند. این جایگاه را باید در هنر بومی این کشور، ستود و قدر دانست.
وی افزود: در بخش‌های اصلی این جشنواره جوایزی برنامه‌ریزی خواهد شد که خانم پناهی‌ها رئیس هیات داوران جشنواره از آن خواهند گفت. پرداختن به جامعه و آسیب‌های اجتماعی در راس امور است و نقش زن در این خصوص مهم است. یکی از اهداف بنیادین جشنواره، تبیین نقش زن در تحکیم بنیاد خانواده خواهد بود. یکی از دغدغه‌های مقام رهبری، تحکیم بنیان خانواده است که مورد توجه این رویداد است.
رضاخانی با اشاره به حضور پر رنگ زنان در این ذویداد اظهار داشت: این جشنواره در دوره اول با حضور ۱۴۰ فیلمساز زن برگزار شد اما در زمانه کنونی ۱۱۴۰ زن فیلمساز در ایران فعال هستند. سه دوره اول یادواره پروین بود و هیچ هنرمند مردی در جشنواره فعال نبود اما از دوره‌های بعد با تصمیم شورای سیاست‌گذاری، هنرمندان مرد که درباره زنان اثر داشتند هم وارد عرصه رقابت در این جشنواره شدند و البته جوایز اصلی توسط زنان به خانه برده شد.
رضاخانی خاطرنشان کرد: در بخش سینما، پیش‌بینی این است که با توجه به وقفه قریب به یک دهه‌ای برپایی این رویداد، بیش از سه هزار اثر به دبیرخانه جشنواره برسد.
وی گفت: در بخش تئاتر (جشنواره خوشه پروین) که در دی ماه گذشته برگزار شد، ۴۰ گروه آگاه به کار را دعوت کردیم. این جشنواره در تثبیت و توانمند کردن زنان راهی طولانی طی کرده است و در زمانه کنونی با ۵ هزار زن موفق در حوزه‌های مختلف سینما و تئاتر مواجه هستیم.
دبیر این رویداد تصریح کرد: جایزه پروین اعتصامی فضایی را به وجود می‌آورد که زنان بتوانند وارد حوزه تهیه و تولید شوند. با توجه به اتفاقات هشت دوره قبل و حمایت‌های صورت گرفته در حرکت دوباره جشنواره با نام «لوتوس» قطعا خروجی‌های خوبی را شاهد خواهیم بود.
پس از صحبت‌های مازیار رضاخانی دبیر جشنواره لوتوس صحبت‌های علی حسنلو معاون گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش گفت: خوشحالم که جزیره کیش میزبان چنین جشنواره بزرگ و فاخری است که در تابستان سال جاری برگزار می‌شود. به عنوان معاونت گردشگری طبیعتاً گردشگری محور اصلی است که دنبال می‌کنیم.
وی ادامه داد: نگاه معاونت به رویدادها و میزبانی از رویدادهای بزرگ در جزیره یک امر راهبردی است و اثرات گردشگری خواهد داشت. ۵۲ هفته در سال باید ۵۲ هفته رویداد داشته باشیم تا تجربه خاص برای گردشگر اتفاق بیفتد. در کنار رویدادهای مرسوم تلاش می‌کنیم این جشنواره میزبان رویدادهای فرهنگی و هنری متفاوتی باشد تا یک اتفاق جدید در این جزیره رقم زده شود.
حسنلو تصریح کرد: کیش نگینی متعلق به همه ایرانیان است و برای هر گردشگر خارجی داشتن چنین زیبایی‌های طبیعی و زیرساختی مایه شعف و تعجب است و این موضوع نشان‌گر تمایز کیش است. این موضوع باید یک رنگ و بوی متفاوتی به لحاظ محتوایی به خود بگیرد و در حوزه فرهنگ و هنر باید عمیق‌تر شکل بگیرد تا شاهد یک اتفاق جدید در فرهنگ و هنر منطقه و کشور باشیم.
در ادامه حسنلو معاون منطقه آزاد کیش تصریح کرد: تاکنون در جزیره کیش، بلک باکس فعال نبوده اما تا تیر ۱۴۰۴ آماده خواهد شد و بلک‌باکس دیگری هم تا زمان آغاز جشنواره به بهره برداری می‌رسد.
معاون منطقه آزاد کیش خاطرنشان کرد: رضا رشیدپور نقش خود را در حوزه فرهنگ و هنر کیش به صورت موثری ادامه داده است. از او برای زمینه‌سازی برگزاری این رویداد تشکر می‌کنم. همچنین از مازیار رضاخانی که دبیر جشنواره هستند بسیار سپاسگزارم و امیدوارم بتوانیم کمک کنیم تا این جزیره میزبانی شایسته برای برگزاری این رویداد باشد.
وی عنوان کرد: نقطه تمایز دیگر این جشنواره درباره اهمیت بخشیدن به زنان هنرمند است. افرادی که از توانایی آن‌ها در جزیره استفاده نشده و فرصت ظهور و بروز پیدا نکرده‌اند. جشنواره لوتوس فرصت مهمی برای نیل به این هدف است. برند لوتوس به نام یک شاعر بزرگ است که همواره به پرسشگری و نقد اخلاق اجتماعی معروف است. پروین اعتصامی را همچنان آنطور که باید نشناخته‌ایم و جشنواره لوتوس می‌تواند در این خصوص نیز نقش مهمی را برعهده داشته باشد.
حسنلو در پایان صحبت‌های خود با اشاره به شخصیت پروین اعتصامی، خاطرنشان کرد: او شاعری بود که در عرصه اجتماعی فعالیت می‌کرد و در آن مقطع مسیر آسانی نداشت. امیدوارم مسیری را فراهم کنیم که زنان بتوانند در امر هنر، بهتر از پیش مشغول فعالیت باشند.
پس از صحبت‌های معاون منطقه آزاد کیش، میزبان نشست از رئیس هیات داوران جشنواره لوتوس پانته‌آ پناهی‌ها دعوت به صحبت با اهالی رسانه کرد.
پانته‌آ پناهی‌ها در ابتدا گفت: خوشحالم در این جمع هستم و خوشحالم که در کیش این اتفاق صورت می‌گیرد. درباره داوری باید بگویم مسئولیت سنگینی است و تلاش می‌کنم قضاوت در این رویداد به بهترین نحو تا جایی که در توان دارم انجام شود.
پناهی‌ها ادامه داد: امیدوارم هیات داوران بخش تئاتر و سینما به بهترین شکل ممکن انتخاب شوند. تعداد آن‌ها هفت یا نه نفر خواهد بود. لازم است در بخش داوری فیلم چند جایزه اضافه شود. در واقع به غیر از جایزه‌های معمول که در جشنواره‌های همیشگی می‌بینیم باید جوایز متفاوتی در جشنواره لوتوس داشته باشیم. این جوایز به محل برگزاری آن و ذات جشنواره مربوط است. یکی از این جوایز، جایزه «طوبی» است که به نقش زنان در کاهش جرم و جنایت در جامعه می‌پردازد. همچنین جایزه «چشمه» که مربوط به استعداد نوظهور و درخشان جشنواره است که در هر زمینه می‌تواند اهدا شود.
رئیس هیات داوران جشنواره لوتوس افزود: جایزه ویژه‌ای که به خاطر محل برگزاری جشنواره در نظر گرفته شده است، جایزه «خلیج فارس» است. این جایزه با نگاهی خاص به جزایر خلیج فارس اهدا می‌شود.
پناهی‌ها با اشاره به جایزه ویژه جشنواره لوتوس، تصریح کرد: جایزه ویژه جشنواره با مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان خواهد بود که این جایزه برای ساخت اثر بعدی هنرمند اهدا می‌شود.
محمد دشت‌گلی رئیس هیات انتخاب بخش تئاتر جشنواره فیلم و تئاتر لوتوس نیز در این نشست با اشاره به جایگاه اصحاب رسانه به عنوان پل ارتباط هنرمندان و مردم گفت: جشنواره پروین‌اعتصامی بعد از یک دهه فعالیت و هشت دوره به این سمت حرکت کرد که در قالب رویداد «خوشه پروین» به تئاتر بپردازد و این رویکرد را باید به فال نیک گرفت چرا که تئاتر، یک سرچشمه است.
وی در ادامه افزود: قرار بر این است که در جشنواره لوتوس، ورک‌شاپ‌های هنرهای نمایشی برگزار شوند. در هر گروه حداکثر سه نفر حضور خواهند داشت و دکورهای نمایش به شکل پرتابل و قابل حمل هستند. سعی داریم در ادامه سالن‌های بلک‌باکس را نیز برای بهره‌برداری آماده کنیم. امیدوارم در کنار آب‌های نیلگون خلیج همیشه فارس اتفاق خوبی را برای بانوان سرزمین داشته باشیم.
در این میان حسنلو معاون منطقه آزاد کیش تصریح کرد: تاکنون در جزیره کیش، بلک باکس فعال نبوده اما تا تیر ۱۴۰۴ آماده خواهد شد و بلک‌باکس دیگری هم تا زمان آغاز جشنواره به بهره برداری می‌رسد.
در ادامه دبیر جشنواره لوتوس به آمارها و سایر بخش‌هایی که در این جشنواره وجود دارد، اشاره کرد و گفت: جشنواره لوتوس در ۴ بخش برگزار خواهد شد. ۲۰ جایزه اصلی در نظر گرفته شده است. مبلغ این جوایز به طور کل به ۲ میلیارد تومان می‌رسد. تندیس و دیپلم افتخار نیز برای اهدا در نظر گرفته شده‌اند. در بخش کوتاه، جایزه «ترمه» را داریم که مربوط به فیلم‌های کوتاه یک تا چهل دقیقه است که از سال ۱۴۰۰ به بعد ساخته شده‌اند. همچنین در بخش مهمان پنج فیلم بلند حضور دارند که داوری نمی‌شوند.
رضاخانی تصریح کرد: در حوزه مسئولیت اجتماعی، زنان خودسرپرست و کارآفرین و زنانی که فداکاری می‌کنند، شناسایی شده و از آن‌ها تقدیر خواهند شد. جشنواره لوتوس این مهم را وظیفه خود می‌داند.
دبیر جشنواره لوتوس در پایان آخرین اطلاعات آماری را به اهالی رسانه منتقل کرد و گفت: ۱۰۰ فیلم در بخش اصلی داوری میشوند. همچنین ۲۰ گروه تئاتری و شصت نفر در این بخش به جزیره کیش خواهند آمد.
مازیار رضاخانی درخصوص استواری و ثبات این رویداد گفت: این جشنواره در دو هه گذشته با وجود تغییر دولت ایستاد. همه می‌گفتند جشنوارهای که حمایت دولتی دارد را نباید به کیش برد. اما کیش با توجه به شرایط اقتصادی تنها جایی است که می‌تواند بودجه تامین کند. جریان پروین با یک تغییر اسم تغییر نمی‌کند. تغییر نام برای این است که این جشنواره برای کیش باقی بماند و تلاش می‌کنیم جایزه جهانی شود.
وی ادامه داد: با امکانات وسیع جشنواره در هشت دوره قبل ۸۴۰ زن به عنوان فیلمساز ثبت شده‌اند. من در جشنواره‌ها زنان فیلمساز را رصد کردم. تا زمانی که پایگاه تولید فیلم در اختیار دولت باشد جشنواره‌های دولتی با فیلم‌های دولتی از جشنوارهای به دیگری منتقل میشوند. زنان نمی‌توانند تهیه کننده پیدا کنند و با حمایت‌های شخصی و خانوادگی تولید می کنند. این جشنواره فضایی ایجاد می‌کند تا زن‌ها به صورت مستقل در تولیدات قرار بگیرند و آسیب برای این است که فیلم‌ها دولتی ساخته میشوند.
علی حسنلو در این میان خاطرنشان کرد: اگر جشنواره‌ها از تهران خارج نشوند سایر شهرها توسعه فضای فرهنگی را تجربه نخواهند کرد. همه زیست فرهنگ و هنر به تهران گره زده شده است و تعداد رویداد در سایر شهرها کم است و برای همین زیرساختی درنظر گرفته نمی‌شود.
حسنلو عنوان کرد: از سیاست‌گذاران تهران دعوت می‌کنم تا رویدادها را به شهرهای دیگر منتقل کنند. حتی شهرهای دور افتاده تا زیرساخت‌های اولیه فرهنگی و هنری در آنجا پیدا شوند. در کیش هنرمند وجود دارد و به واسطه این رویداد در تلاش هستیم تا آن‌ها توانمند شوند و در تلاش هستیم از کیش هم بتوانند آثاری به جشنواره‌های دیگر ارسال کنند.
مازیار رضاخانی در ادامه گفت: در اختتامیه شاهد آن خواهید بود که تکرار مکررات صورت نخواهد گرفت و این جشنواره به همین موضوع معروف است. نکنه قابل توجه این است که وقتی داور مستقل باشد فیلمساز اثر خود را به جشنواره می‌دهد.
رضاخانی درباره دلیل تغییر نام جشنواره توضیح داد: من دبیر این جشنواره هستم و مرد هستم. جشنواره نیز درباره زنان است، پس فمینیستی نمی‌شود. این جشنواره برای برگزاری در کیش تغییر نام پیدا کرده است. نام لوتوس شکاف بین نسلی را از بین خواهد برد چون به خاطر نام پروین برخی فکر می‌کردند جشنواره ادبی است.
وی در ادامه عنوان کرد: امین بنیاب قرارداد سه ساله‌ای بسته به طوری که حتما این رویداد ۳ سال در کیش برگزار خواهد شد و رضا رشیدپور یکی از ستون‌های اصلی فستیوال است و برای همین با خیال راحت در سه سال آینده این جشنواره در کیش خواهد بود.
در ادامه رضاخانی درباره نقش رضا رشیدپور در این رویداد گفت: وقتی اسم جشنواره پروین در دهه هشتاد و نود می‌آمد بخشی از جامعه که دنبال استقلال بانوان نبودند ناراحت می‌شدند. در اولین جشنواره با مشورت آقای رشیدپور قرار شد آثار برگزیدگان در شهرهای هم‌جوار اکران شوند. همچنین حضور اصغر فرهادی در کیش بهترین بنیان و امکان را به وجود خواهد آورد و قرار است او یک ورکشاپ رایگان در این جزیره برگزار کند.
رضا رشیدپور در پاسخ به پرسشی که مربوط به او بود گفت: جشنواره بعدی که در ۳۱ خرداد با نام موزیک تورز برگزار می‌شود ستون‌های اصلی آن خانم هستند و این جشنواره با محوریت خانم‌ها برگزار می‌شود. من نقشی ندارم و به عنوان مهمان در این رویداد حضور دارم.
رضاخانی عنوان کرد: بنیاد مالی و حرکت رو به جلو جشنواره وابسته به روابط رضا رشیدپور است و اگر آقای بنیاب قرارداد سه ساله‌ای با ما بستند به پشتوانه ایشان بوده است.
پناهی‌ها درباره جشنواره ترمه خاطرنشان کرد: «ترمه» یکی از جوایز بزرگ جشنواره است که در آن ۲۰۰ میلیون تومان جایزه برای ساخت فیلم بعدی شخص برگزیده در نظر گرفته شده است.
رضاخانی در پاسخ به بودجه جشنواره عنوان کرد: زیر ۴۰ میلیارد نمی‌توان فستیوالی برگزار کرد اما ما باید با ۲۰ میلیارد برگزار کنیم و امکان دیگری هم نداریم. در مورد پایداری باید آن را به مطالبه رسانه‌ای تبدیل کرد تا با سلایق مدیریت خللی در آن وارد نشود. این جشنواره باید ردیف بودجه از ارشاد پیدا می‌کرد و آقای مسجدجامعی در پی این موضوع بود اما دولت تغییر کرد. در حال حاضر، اگر رضا رشیدپور حمایت نمی‌کرد، امروز هم این جشنواره برگزار نمی‌شد.
احسان طهماسبی منتقد سینما در پایان گفت: زمان زیادی نگذشته که فیلم ژان دلمان از شانترال آکرمن به عنوان فیلم برگزیده منتقدان انتخاب شده است. سینما ماهیتا هنر خارجی و وارداتی است و پیشرو بودن را برای سینمای غرب در نظر می‌گیریم. در این شرایط جشنوارهای برگزار شده که در یک دهه گذشته به زیست زنان و فیلمسازان زن توجه کرده است. این جشنواره با هر عنوانی مخالف رویکرد غیرحقیقی سینمای فمینیستی بوده و نگاهی منصفانه به زنان دارد. در چند سال گذشته فیلم‌های زنانه در دنیا باب شده است و نمود آن در سینمای ایران غیر واقعی و همراه غرض‌ورزی است. به همین دلیل امیدوارم که جشنواره لوتوس درگیر این ماجرا نشود و از خانم پناهی‌ها به عنوان هیات داوران درخواست می‌کنم تا دقت لازم را در این خصوص اعمال کنند.
انتهای پیام/
