به گزارش همشهری آنلاین، جعفر قائم‌پناه معاون اجرایی رئیس‌جمهور امروز در مراسم گرامیداشت روز ملی جمعیت که در سالن همایش‌های ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد، اظهار کرد: جمعیت زیربنای اصلی قدرت و اقتصاد کشور و مسئله‌ای اهمیت‌دار برای حفظ هویت ملی و آینده روشن برای جمهوری اسلامی ایران است.
وی افزود: کشورهای پیشرفته درصد قابل توجهی از اعتبارات خود را به رشد جمعیت و جذب جمعیت جوان اختصاص می‌دهند که علت آن رابطه بین جمعیت و توسعه اقتصادی است.
معاون اجرایی رئیس‌جمهور ادامه داد: خطر کاهش جمعیت برای نخستین بار توسط مقام معظم رهبری وارد گفتمان عمومی کشور شد و به منظور حفظ منافع ملی و جلوگیری از بروز بحران‌های فرهنگی اجتماعی، ایشان در سال ۱۳۹۳ سیاست‌های کلی جمعیت را ابلاغ فرمودند که در آن بر لزوم محور قرار گرفتن خانواده در سیاست‌ها و قوانین تاکید کرده‌اند.
کاهش نرخ باروری و تولد در کشور
قائم‌پناه گفت: آمار سال گذشته تحول جدی در سیاست‌ها و نگرش‌ها را نمایان می‌کند. نرخ باروری کل به ۱.۴۴ کاهش یافته است، در حالی که برای حفظ تعادل جمعیت، این نرخ باید حداقل ۲.۱ باشد.
وی ادامه داد: تعداد تولدها به زیر یک میلیون نفر در سال کاهش یافته و به ۹۷۹ هزار تولد رسیده که نسبت به سال ۱۴۰۲ حدود ۷.۴ درصد کاهش را نشان می‌دهد؛ آماری که برای نخستین بار در تاریخ معاصر کشورمان رقم خورده و زنگ خطری جدی محسوب می‌شود.
سالمندترین کشور منطقه خواهیم شد
معاون اجرایی رئیس‌جمهور تصریح کرد: این آمارها نشان‌دهنده ورود به کاهش جمعیت مولد و حرکت به سوی سالخوردگی جمعیت است؛ روندی که اگر موقف نشود، آثار مخرب آن در دهه‌های آینده غیرقابل جبران خواهد بود.
وی افزود: هم‌اکنون ۱۰.۴ درصد جمعیت را سالمندان تشکیل می‌دهند که در ۲۵ سال آینده به ۲۶.۵ درصد خواهد رسید و در آن زمان به سالمندترین کشور منطقه تبدیل خواهیم شد.
مهم‌ترین عامل در تصمیم‌گیری خانواده برای فرزندآوری امید به آینده است
قائم‌پناه اظهار کرد: در سال‌های گذشته حمایت از خانواده، تسهیل ازدواج و فرزندآوری و برنامه‌ریزی‌های بلندمدت از اولویت‌های اصلی نظام حکمرانی برای عبور از چالش سالخوردگی جمعیت بوده، اما عزم حاکمیت اگرچه لازم است، اما کافی نیست.
وی ادامه داد: مهم‌ترین عامل در تصمیم‌گیری خانواده برای فرزندآوری امید به آینده است. وقتی خانواده‌ای امیدوار باشد، با عشق و شوق بیشتری برای گسترش خانواده تلاش می‌کند. ایجاد امید در جامعه فقط با شعار محقق نمی‌شود و نیازمند اقدامات عملی از جمله ثبات اقتصادی، بهبود معیشت و ایجاد شغل و افزایش امنیت شغلی توسعه خدمات سلامت مادر و کودک و توسعه زیرساخت‌های آموزشی برای نسل‌های آینده است.
این مقام مسئول با بیان اینکه از مهم‌ترین ماموریت‌های دولت برطرف کردن موانع و تقویت وفاق و انسجام در کشور است، خاطرنشان کرد: رشد و جوانی جمعیت در یک محیط منسجم و همدل محقق می‌شود و در عین حال مهم است در مسیر سیاست‌های جمعیتی از رویکردهای غیرعلمی و ضدعلمی فاصله بگیریم.
انتقاد از راهکارهای جمعیتی آسیب‌زا
معاون اجرایی رئیس‌جمهور از اینکه در گذشته به نام افزایش جمعیت گاه راهکارهایی آزموده یا پیشنهاد شد که نه‌تنها کمکی به بهبود وضع جمعیتی نکرد، بلکه می‌توانست آسیب‌های جدی به سلامت مادران وارد سازد، انتقاد کرد.
وی توضیح داد: برخی در سال‌های اخیر با هدف افزایش فرزندآوری به دنبال محدودیت یا ممنوعیت غربالگری جنین بودند؛ رویکردی که کاملا مغایر با اصول علمی پزشکی و حقوق بنیادین خانواده‌هاست. چنین سیاست‌هایی نه‌تنها به افزایش جمعیت کمک نمی‌کند، بلکه با تحمیل هزینه به خانواده‌ها اثر معکوس دارد.
سیاست‌های اجرایی جمعیت محکوم به شکست است
قائم‌پناه تاکید کرد: تجربه نشان داده که سیاست‌های اجرایی جمعیت در جهت افزایش و کاهش محکوم به شکست است و باید آحاد افراد جوان در سن باروری باور کنند که داشتن فرزند یک نیاز و ضرورت فیزیولوژیک و انسانی است.
۳ سیاست جمعیتی موثر برای تشویق به فرزندآوری
وی ادامه داد: سیاست‌های جمعیتی موثر آنهایی هستند که با احترام به حقوق خانواده‌ها و تشویق به فرزندآوری از طریق بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی صورت می‌گیرد.
این مقام مسئول گفت: غربالگری‌های استاندارد، مشاوره‌های ژنتیک و حمایت اجتماعی و اقتصادی از خانواده‌ها هم سلامت خانواده‌ها را تضمین می‌کند و هم مشوق فرزندآوری است.
معاون رئیس‌جمهور یادآور شد: برای ایجاد فرهنگ فرزندآوری، ایجاد امیدواری به آینده و تقویت نهاد خانواده ـ علاوه بر کمک‌های دولتی ـ به حمایت مردم نیاز است.
وی افزود: نخبگان، اهالی فرهنگ، رسانه‌ها و اندیشمندان موظفند ـ ضمن اطلاع‌رسانی و فرهنگسازی ـ اهمیت جمعیت را به گوش مردم برسانند زیرا مهم‌ترین عامل پیری جمعیت آسیب دیدن نهاد خانواده است.
