به گزارش خبرنگار مهر علیرضا گچ‌پززاده، معاون ارزی بانک مرکزی، هدف این اقدامات را تسهیل سرمایه‌گذاری، حمایت از توسعه صنعتی کشور، اجرای الزامات قانونی و تحقق شعار سال عنوان کرد.
به گفته گچ‌پززاده، این دو ابزار شامل «پیش‌فروش ارز توسط صادرکنندگان» و «معاملات امتیاز صادراتی» است.
وی با اشاره به اینکه این طرح‌ها نتیجه چند سال کار کارشناسی و هماهنگی با نهادهای ذی‌ربط از جمله شورای فقهی بانک مرکزی است، تأکید کرد: «این ابزارها در راستای سیاست‌های کلی بانک مرکزی برای پیش‌بینی‌پذیر کردن اقتصاد و مدیریت منابع ارزی کشور طراحی شده‌اند و می‌توانند به تخصیص بهینه منابع، بهبود مدیریت ارزی و کاهش انتظارات تورمی کمک کنند.»
پیش‌فروش ارز توسط صادرکنندگان
در ابزار نخست، صادرکنندگان دارای تعهد ایفا شده می‌توانند ارزهای خود را در قالب قراردادهای پیش‌فروش، به واردکنندگانی که ثبت سفارش آنها تأیید شده، عرضه کنند. این فرآیند با نرخ‌های رسمی و تخفیف‌های مشخص صورت می‌گیرد و از طریق تالار پیش‌فروش انجام خواهد شد. گچ‌پززاده خاطرنشان کرد که نرخ معاملات مبتنی بر نرخ‌های اعلامی بانک مرکزی در مرکز مبادله خواهد بود و پیش از اجرایی شدن، به تأیید کمیته‌های تخصصی می‌رسد.
معاملات امتیاز صادراتی
محور دوم این طرح‌ها، امکان واگذاری امتیاز صادراتی به واردکنندگان است. در این مدل، صادرکنندگانی که به دلایلی امکان بازگشت کامل ارز را ندارند، می‌توانند با فروش امتیاز صادراتی خود به واردکنندگان، امکان تأمین ارز واردات را فراهم کنند. گچ‌پززاده گفت: «هدف ما کاهش واردات کالاهای مصرفی، تسهیل بازگشت ارز، و تفکیک سیاست‌های تجاری از سیاست‌های ارزی است. این اقدام در چارچوب ماده ۱۱ قانون برنامه هفتم توسعه و با تأکید بر تقویت سرمایه‌گذاری خارجی انجام می‌شود.»
به گفته وی، معاملات امتیاز صادراتی می‌توانند به دو روش انجام شوند؛ یا از طریق سیستم بانکی و با نظارت کامل، یا با توافق مستقیم بین صادرکننده و واردکننده که در هر صورت، تسویه ریالی باید در سامانه بانکی ثبت شود.
معاون ارزی بانک مرکزی در پایان تأکید کرد: «این اقدامات آغاز یک مسیر جدید در مدیریت بازار ارز و توسعه ابزارهای مالی در کشور است. نسخه‌های بعدی این طرح نیز با اخذ بازخورد فعالان اقتصادی و به‌روزرسانی مقررات، پیاده‌سازی خواهد شد.»
