خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - احسان دست برآورده *: دهه ذی‌الحجه در فرهنگ اسلامی، فرصتی بی‌بدیل برای تعالی روح و احیای حقیقت بندگی در جامعه دینی است. در میان روزهای این دهه، سه مناسبت از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند: روز عرفه، عید قربان و عید غدیر. این سه روز، نه تنها سه واقعه مهم تاریخی هستند، بلکه سه مرحله در مسیر سلوک معنوی و تمدنی امت اسلام به شمار می‌روند؛ مراحلی که از نیایش آغاز می‌شوند، به ایثار می‌رسند و با ولایت به کمال می‌انجامند.
روز عرفه، روز معرفت و بازگشت است؛ روزی که انسان مؤمن در اوج دعا و نیاز، پرده از قلب خود کنار می‌زند و با صداقت، در پیشگاه پروردگار به تضرع می‌نشیند. عرفه، روزی است که در آن، انسان خود را بازمی‌شناسد و به حقیقت فقر وجودی خویش در برابر خدای بی‌نیاز پی می‌برد. این روز، فرصتی است تا قلب‌ها از قید تعلقات رها شوند و در مقام شناخت پروردگار، به نقطه آغاز بندگی بازگردند. عرفه، در حقیقت، تمرین درک عمیق توحید و تسلیم در برابر اراده خداوند است.
در ادامه این مسیر، روز دهم ذی‌الحجه، عید قربان، تجلی عینی عبودیت و اوج تسلیم در برابر فرمان الهی است. در این روز، مؤمن نه فقط گوسفندی را قربانی می‌کند، بلکه دل از وابستگی‌ها و دلبستگی‌ها می‌برد و آماده می‌شود تا خود را در مسیر رضای الهی قرار دهد. قربان، نماد آمادگی انسان برای گذشتن از نفس، مال، فرزند و هر آن‌چه غیر خداست، به شمار می‌آید. این عید، بازآفرینی یکی از بزرگ‌ترین صحنه‌های تاریخ ایمان است؛ جایی که ابراهیم، به امر الهی، حاضر به قربانی‌کردن عزیزترین فرد زندگی‌اش شد و نشان داد که ایمان، در میدان عمل، معنا می‌گیرد.
اما این دو گام، پیش‌زمینه و مقدمه‌ای‌اند برای رسیدن به اوج غدیر. عید غدیر، نقطه اوج جریان بندگی و عبودیت است؛ روزی که نبوت به امامت پیوند خورد و شریعت، با ولایت، به ثمر نشست. آن‌جا که پیامبر در غدیر فرمود: «هر که من مولای اویم، علی مولای اوست»، مسیر آینده امت را ترسیم کرد و دین را به کمال رساند. غدیر، تنها یک مناسبت تاریخی نیست؛ بلکه یک حقیقت زنده و جریان مداوم در تاریخ اسلام است. غدیر یعنی استمرار هدایت، یعنی تداوم رسالت، یعنی حاکمیت حق.
در واقع، انسان مؤمن پس از آن‌که در عرفه، حقیقت بندگی را درک کرد و در قربان، از خود و دلبستگی‌هایش گذشت، به مرحله‌ای می‌رسد که می‌تواند ولایت را بپذیرد؛ نه به عنوان یک شعار، بلکه به عنوان یک سبک زندگی. ولایت، یعنی اتصال دائمی به محور هدایت، یعنی انتخاب آگاهانه مسیر حق در برابر باطل، و این انتخاب تنها برای کسانی ممکن است که پیش از آن، دل خود را در عرفه صاف کرده و در قربان، آماده کرده‌اند.
امروز نیز جامعه اسلامی، اگر بخواهد در برابر موج‌های هویت‌زدایی، تفرقه، بی‌عدالتی و بی‌معنایی مقاومت کند، باید این مسیر را از عرفه تا غدیر طی کند. بازگشت به دعا و معرفت، ایثار در عمل، و نهایتاً پذیرش ولایت به عنوان محور حرکت اجتماعی، همان الگویی است که می‌تواند امت اسلام را از چالش‌های عمیق معاصر عبور دهد.
در این مسیر، ترویج فرهنگ دعا، احیای سنت‌های قربانی، و زنده‌داشتن عید غدیر، تنها مراسمی نمادین نیستند؛ بلکه راهبردی فرهنگی، اجتماعی و تمدنی برای حفظ هویت شیعی و اسلامی است. نسل امروز باید بداند که غدیر، انتهای راه نیست؛ بلکه آغاز یک تعهد بزرگ است که با عرفه آغاز می‌شود، با قربانی کردن از نفس و دنیا جدی می‌شود و در سایه ولایت، ثمر می‌دهد.
در دهه‌ای که پیش رو داریم، باید با همت عمومی، برنامه‌ریزی هوشمندانه و بصیرت دینی، این سه روز را به‌عنوان سه ایستگاه تحول در فرهنگ دینی و سبک زندگی جامعه پاس بداریم و از آن به‌عنوان فرصت طلایی برای رشد فردی و اجتماعی بهره ببریم.
* فعال رسانه‌ای
