به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در یزد، از زمان تأسیس در سال ۱۳۹۳، به‌عنوان پلی برای تقویت روابط بین‌المللی استان در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی عمل کرده است. این دفتر با ارائه خدمات کنسولی، تسهیل تجارت خارجی و توسعه دیپلماسی عمومی، نقش کلیدی در معرفی ظرفیت‌های یزد به جهان و ارتقای جایگاه این استان در عرصه جهانی ایفا می‌کند. در گفت‌وگو با «سیدعبدالرضا موسوی» رئیس این دفتر، به بررسی دستاوردها و برنامه‌های آینده آن پرداخته‌ایم.
لطفاً در ابتدا درباره تاریخچه تأسیس دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در استان یزد و اهداف آن توضیح دهید.
دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در استان یزد در تاریخ ۲۵ شهریور ۱۳۹۳ بر اساس تفاهم‌نامه‌ای بین وزارت امور خارجه و استانداری یزد تأسیس شد و در محل فعلی در بلوار دانشجو مستقر گردید. هدف اصلی این دفتر، تقویت و توسعه روابط خارجی استان در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، ارتقای جایگاه بین‌المللی یزد، معرفی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های استان به سایر کشورها و ارائه خدمات کنسولی به اتباع ایرانی و خارجی است. خوشبختانه این دفتر از حمایت مسئولین استان، به‌ویژه جناب آقای دکتر بابایی، استاندار محترم یزد، برخوردار بوده است.
یکی از وظایف کلیدی این دفتر، ارائه خدمات کنسولی است. لطفاً درباره این خدمات و تأثیر آن بر شهروندان یزدی توضیح دهید.
یکی از فعالیت‌های اصلی نمایندگی وزارت امور خارجه در استان یزد شامل تایید اسناد و مدارک مختلفاعم از سجلی، تحصیلی و ملکی کسانی است که به دلایل مختلف شغلی، تحصیلی و غیره در خارج از کشور زندگی می کنند. به همین مناسبت چند مترجم رسمی در استان با این نمایندگی همکاری می‌کنند و اسناد بعد از ترجمه و اخذ مهر دادگستری به نمایندگی وزارت امور خارجه در استان ارائه و مهر دادگستری توسط دفتر تایید می شود و به این ترتیب اسنادمزبور قابل ارائه به سفارتخانه های مختلف است. قبل از تاسیس نمایندگی وزارت امور خارجه در استان یزد، شهروندان یزدی مجبور به مسافرت به تهران و صرف وقت و هزینه برای تایید اسناد خویش بودند. خوشبختانه با تاسیس این نمایندگی در مرکز استان، در طول ۱۱ سال گذشته این خدمت به همشهریان عزیز یزدی در داخل استان ارائه می گردد.
رسیدگی به امور ایرانیان مقیم خارج از کشورکه بدون مراجعه به مرکز، مستقیماً وارد استان و شهرستان ها می شوند، از جمله وظایف نمایندگی است. پیگیری امور کسانی که به دلایلی در خارج از کشور بازداشت شده اند و کسب خبر از وضعیت سلامتی و نیازمندی های این افراد از طریق سفارتخانه ها و کنسولگری های جمهوری اسلامی ایران در خارج ازکشور نیز توسط نمایندگی وزارت امور خارجه در استان یزد انجام می شود. همچنین امور اتباع بیگانه ساکن استان که نیاز به کسب خبر از آخرین وضعیت آنها وجود دارد ازدیگر اقدامات دفتر است و به همین منظور مکاتبات لازم با نهادها، دستگاه ها و سازمان های مختلف استان انجام می شود. در مجموع تعداد قابل توجهی از شهروندان ایرانی وغیرایرانی در طول سال جهت مشاوره، راهنمائی و انجام امور کنسولی به این نمایندگی مراجعه می نمایند.
در حوزه اقتصادی و تجاری، دفتر نمایندگی چه اقداماتی برای توسعه روابط بین‌المللی یزد انجام داده است؟
استان یزد یکی از استان های حایز اهمیت کشور در حوزه صنعتی و معدنی است. استان یزد قطب صنعت کاشی و سرامیک است همچنین محصولات گلخانه ای، انواع محصولات کنجدی و شیرینی جات، نساجی، شیشه، سیم و کابل، برخی محصولات پلاستیکی و پلیمری وغیره در این استان تولید می شود و تعداد قابل توجهی از صنایع کوچک، متوسط و بزرگ در استان یزد مستقر هستند، استان یزد دومین استان معدنی ایران است و از این لحاظ بسیار غنی است و مهمتر اینکه استان یزد یکی از سه ضلع مثلث گردشگری ایران است و در حوزه گردشگری سلامت نیز ظرفیت های مطلوبی دارد. به همین مناسبت ودر تمام این موضوعات استان یزد مسلما نیاز به ارتباط مستمر با خارج از کشور دارد. این روابط می تواند در طیف گسترده ای دسته بندی شود که شامل واردات ماشین آلات و مواد اولیه کارخانجات، صادرات محصولات تولیدی صنعتی و کشاورزی، تبادل هیات های تجاری و اقتصادی، انتقال فناوری، امور نمایشگاهی و ... است.
این نمایندگی در کنار سایر دستگاه های دولتی و نهادهای بخش خصوصی استان، خدمات مختلفی به تجار، تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی ارائه می دهد و تسهیلات لازم را تا آنجا که در چارچوب وظایف و مسئولیت های وزارت امور خارجه است در سطح استانی فراهم می آورد و به عنوان دروازه ورود به جهان خارج برای فعالیت های اقتصادی پیش گفته استان عمل می کند. لذا هرچقدر شناخت تجار، بازرگانان و تولیدکنندگان استان از نحوه ارائه خدمات این دفتر بیشتر باشد امکان بین المللی سازی بیشتر استان در زمینه های مختلف اقتصادی گسترده‌تر می‌شود.
از دیگر اقدامات دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در یزد در حوزه اقتصادی، اعتبارسنجی شرکت های خارجی طرف معامله با شرکت های ایرانی، پیگیری اختلافات حقوقی شرکت های یزدی با همتایان خارجی و بازاریابی کالاهای صادراتی شرکت های تولیدی یا دانش بنیان استان است. همچنین در سالهای گذشته بانک اطلاعاتی شرکت های صادراتی معتبر استان به زبان های انگلیسی و فارسی تهیه و در اختیار نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور قرارداده شده و آتها نیز به اتاق های بازرگانی، اتحادیه های تجاری و فعالان اقتصادی کشورهای مقیم ارسال نموده اند و در سایت های خود این اطلاعات را در دسترس قرارداده اند. طبعا در صورت بروز رسانی این اطلاعات توسط مراجع ذیربط استان، بانک های اطلاعاتی جدید اقتصادی و تجاری استان یزد به خارج از کشور معرفی می گردد.
این نمایندگی همگام با استانداری، سازمان صمت استان، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی یزد، خانه صنعت، جهاد کشاورزی و تعداد دیگری از دستگاه های دولتی و نهادهای بخش خصوصیاستان به منظور توسعه بازارهای صادراتی کالاهای تولیدی استان، در تبادل هیاتهای تجاری و اقتصادی نقش دارد. در ارتباط بابرنامه های نمایشگاهی داخل استان، خوشبختانه همکاری خوبی فیمابین این دفتر و مرکز بین المللی نمایشگاه های یزد که انصافا در سال های اخیر فعالیت های ارزنده ای داشته شکل گرفته و تلاش ما این است که در رویدادهای مطرح تجاریاستان حضوری فعال داشته باشیم.
در تعدادی از نمایشگاه های استان، برای حضور هیات های تجاری خارجی از طریق وزارت امور خارجه به سفارت خانه های کشورهای هدف درتهران یا نمایندگی های کشورمان در سایر کشورها اطلاع رسانی انجام شده که نتیجه این تلاش ها حضور هیات هایی از کشورهای مختلف در برخی از رویدادهای بین المللی یزدبوده است. همچنین سال گذشته هیات های تجاری از استان یزد به نمایشگاه بین المللی بغداد و جیتکس دبی اعزام شدند که این نمایندگی نیز در ارائه تسهیلات لازم نقش ووظیفه خود را ایفا نمود. در زمینه برگزاری وبینارهای تجاری، نمایندگی وزارت امور خارجه در کنار دیگر دیگر نهادها به ویژه اداره کل صمت استان و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی یزد فعالیت تسهیل کننده دارد. سال گذشته اتاقبازرگانی یزد با هدف توسعه تجارت خارجی با رایزنان بازرگانی و گاه کارشناسان اقتصادی سفارتخانه ها و سرکنسولگری های کشورمان در سایر کشورها وبینارهای قابل تقدیری برگزار کرد طبعا این قبیل نشست های مجازیمی تواند در افزایش دانش و معلومات تجاری عمومی علاقمندان و فعالان اقتصادی استان یزد تاثیرگذار باشد.
در حوزه دیپلماسی عمومی، چه فعالیت‌هایی توسط دفتر نمایندگی انجام شده است؟
در زمینه تفاهم‌نامه‌های خواهرخواندگی، شهر یزد از جایگاه بسیار خوبی برخوردار است و نمایندگی وزارت امور خارجه در مبحث خواهرخواندگی ها همواره نقش پررنگی داشته و با شهرداری یزد بیشترین همکاری صورت پذیرفته است. اخیرا نیز هیاتی از شهرداری تورفان چین در یزد حضور داشت و تفاهم نامه دوستی بین شهرداری یزد و شهرداری تورفان به امضاءرسید. قدیمی ترین خواهرخوانده یزد شهر یاسبرین مجارستان است. مردمانی که در اروپای شرقی زندگی می کنند و به ریشه و اصالت یزدی خود افتخار می کنند.
در چارچوب همکاریهای فرهنگی نیزبه زودی یک گروه فیلمبرداری عازم این شهر خواهد شد. دیگر خواهرخوانده های یزد شامل خجند تاجیکستان، خیوه ازبکستان، گیومری ارمنستان، پوتی گرجستان، براگای پرتقال وپینگ یائوی چین است و به تعدادی از شهرهای خارجی نیز کماکان مذاکرات خواهرخواندگی در جریان است. تلاش کرده ایم علاوه بر شهر یزد به عنوان مرکز استان برای دیگرشهرهای استان نیز خواهرخوانده هایی از سایر کشورها داشته باشیم تا این شهرها نیز بتوانند در عرصه بین المللی فعال باشند. به عنوان نمونه خواهرخواندگی شهر میبد با العین امارات و خواهرخواندگی ابرکوه با نخشب ازبکستان در جریان است. به هر حال این نمایندگی در چارچوب وظایف خود همراه با سفارت خانه های کشورمان در خارج از کشور درتسهیل روند خواهرخواندگی های شهری نقش فعالی ایفا می کند.
در زمینه گردشگری به عنوان بخشی از دیپلماسی اقتصادیو دیپلماسی عمومی نیز اقدامات خوبی در حال انجام است. همانگونه که مطلعید شهر یزد یگانه شهر ایرانی ثبت شده در فهرست آثار جهانی یونسکو و یکی از قطب های صنعتگردشگری ایران به شمار می آید. چه در دولت شهید رئیسی که ارتقاء وضعیت استان یزد به عنوان یکی از قطب های صنعت توریسم کشور را در برنامه داشت و چه در دولت چهاردهم توجه به تقویت گردشگری یزد در اولویت مسئولین وزارت امور خارجه قرار دارد. البته یکی از الزامات گردشگری مستمر و پایدار وجود پروازهای بین المللی به فرودگاه بین المللی شهید صدوقی یزد است که در حدودی که در چارچوب وظایف وزارت امور خارجه می باشد، مقدمات پروازهای بین المللی در فرودگاه یزد توسط این نمایندگی فراهم گردیده و آمادگی لازم برای گشایش دفتر فرودگاهی و صدور ویزای فرودگاهی در صورت فراهم شدن سایر مقدمات کار وجود دارد.
استان یزد همراه با استان های فارس و اصفهان مثلث طلائی گردشگری ایران را تشکیل می دهند که در این راستا شهرداری یزد اعلام نموده دبیرخانه دایمی مثلث طلائی گردشگری و دیپلماسی شهری را تشکیل داده است. طبعا با تجمیع ظرفیت های هر سه استان می توان اقدامات بسیارخوبی انجام داد. به عنوان مثال هر سه استان در نمایشگاه های بین المللی گردشگری چه در داخل یا خارج از کشور پاویون مشترک تشکیل دهند، جشنواره های مشترک گردشگری درخارج از کشور داشته باشند. محتواهای گردشگری چند زبانه مشترکی برای گردشگران خارجی تهیه نمایند.
لذا تدوین برنامه جامع برندسازی مشترک در خارج از کشور، طراحی کمپین‌های تبلیغاتی گردشگری و برگزاری رویدادهای مشترک بین المللی در حوزه گردشگری همچون دعوت از سفرا و رایزنان فرهنگی مقیم ایران برای بازدید از ظرفیت های سه استان وبرنامه های متنوع دیگر که دفاتر نمایندگی وزارت امور خارجه در هر سه استان یزد و اصفهان و فارس می توانند در تسهیل آن نقش داشته باشند و نیاز به همت جمعی دارد و درچارچوب مثلث طلائی گردشگری و اقدامات دبیرخانه آن که در یزد مستقر می باشد؛ قابل اجرا است.
در خصوص گردشگری سلامت، در سطح کلان وزارت امور خارجه یکی از اعضای شورای راهبردی گردشگری سلامت است و اقدامات بسیار خوبی در این زمینه انجام شده است. در چارچوب استانی بانک اطلاعات استان یزد در حوزه گردشگری سلامت به زبان انگلیسی و فارسی توسط اداره کل میراث فرهنگی استان و سایر دستگاه ها تهیه و به نمایندگی های کشورمان در خارج از کشور ارسال گردیده است.
لازم است دایما امکانات، ظرفیت ها، تسهیلات قابل ارائه و مزایای بهداشتی و درمانی بیمارستان هایاستان توسط دستگاه های متولی تهیه و برای معرفی به کشورهای هدف به زبان های انگلیسی، عربی و روسی در دسترس این نمایندگی قرار گیرد تا شاهد نتایج درخشان تریدر ارتقاء این نوع از گردشگری باشیم. کشورهای هدف می تواند شامل کشورهای همسایه خصوصا حوزه خلیج فارس، عراق، افغانستان، پاکستان و کشورهای اوراسیا باشد.
از دیگر همکاریهای دفتر در حوزه توسعه دیپلماسی علمی و همکاری با دانشگاه های استان برای ارتباط با سایر دانشگاه های دنیا است که از آن جمله پیگیری امضای تفاهم نامه های بیندانشگاهی و ارتباط با پارک های علم و فناوری دنیا می باشیم.
در حوزه سیاسی چه اقداماتی توسط دفتر انجام می‌شود؟
در حوزه سیاسی، ما سفرهای سفیران و دیپلمات‌های خارجی به یزد را برای دیدار با مقامات استان و پیگیری اهداف سیاسی، اقتصادی و دیپلماسی عمومی تسهیل می‌کنیم. همچنین، شورای هماهنگی و مدیریت روابط خارجی استان که در ۱۳ خرداد ۱۴۰۴ به ریاست استاندار یزد دوباره فعال شد، نقش مهمی در هم‌افزایی دستگاه‌های مختلف برای تدوین نقشه راه روابط بین‌المللی استان دارد. این شورا با دبیری دفتر نمایندگی، برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت را هماهنگ می‌کند.
وزارت‌خارجه در حوزه دیپلماسی استانی بسیار فعال شده‌است. چه برنامه‌ای در این زمینه دارید؟
اساسا نمایندگی‌های استانی وزارت امور خارجه در چارچوب تقویت دیپلماسی استانی فعالیت های مختلفی انجام می دهند و در هر استان ممکن است با توجه به ظرفیت ها و مختصات خاص استان تسهیل‌گری‌ها و تنظیم گری‌های متنوعی در زمینه های سیاسی، اقتصادی، دیپلماسی عمومی، فرهنگی و امثال آن صورت بگیرد. یکی از مهمترین اقدامات ما در نمایندگی استان یزد برگزاری شورای هماهنگی و مدیریت روابط خارجی است که بعد از گذشت چندین سال مجددا این شورا در ۱۳ خرداد ۱۴۰۴ شروع بکار کرد و اولین جلسه آن به ریاست جناب آقای دکتر بابایی استاندار محترم یزد برگزار گردید.
بر اساس دستورالعمل شورا، اهداف و وظایفی بر عهده آن گذاشته شده و دبیر این شورا نیز رئیس نمایندگی وزارت امور خارجه در استان ومحل استقرار دبیرخانه نیز نمایندگی وزارت امور خارجه است. در شورای هماهنگی و مدیریت روابط خارجی استان برنامه های کاری هر یک از دستگاه ها در حوزه مناسبات خارجی مورد بررسی قرار می گیرد و مناسبترین تصمیم ممکن اتخاذ خواهد شد. لذا تصور می کنم اقدامات در عرصه تعاملات بین المللی استان به سمت و سوی هم افزایی بیشتر دستگاه ها سوق خواهد یافت و نقشه راه جامعی برای برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و درازمدت استان طراحی می شود که مورد اجماع خواهد بود.
