به گزارش ایرنا از رسانه‌های روسیه، این مذاکرات قرار بود ساعت ۱۳ (۱۳:۳۰ به وقت تهران) دوشنبه ۱۲ خرداد ۱۴۰۴ آغاز شود اما در نهایت پس از حدود یک ساعت و نیم تأخیر با حضور وزیر امور خارجه و رئیس سازمان اطلاعات ملی ترکیه آغاز شد.
وزیر امورخارجه ترکیه در آغاز این مذاکرات گفت: در دور اول مذاکرات بین نمایندگان مسکو و کی‌یف، گام‌های بسیار مهمی برداشته شد.
هاکان فیدان افزود: روسیه و اوکراین در دور دوم مذاکرات در استانبول، شرایط آتش‌بس و تبادل اسرا و مقدمات دیدار احتمالی رهبران دو کشور را مورد بحث قرار خواهند داد.
وی با بیان اینکه آنکارا آماده ارائه کمک‌های لازم برای حل مناقشه اوکراین است، گفت: رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه برای حل و فصل این مناقشه با رؤسای جمهوری روسیه و اوکراین در تماس است.
فیدان از اقدامات دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا درباره حل و فصل این مناقشه به عنوان دریچه فرصت قلمداد کرد.
در این مذاکرات ریاست هیات روسیه بر عهده ولادیمیر مدینسکی مشاور ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور این کشور و ریاست هیات اوکراین نیز بر عهده رستم عمروف وزیر دفاع این کشور است.
ساعاتی قبل از آغاز دور دوم مذاکرات مسکو و کی‌یف، سرگئی لاوروف و مارکو روبیو وزیران امور خارجه روسیه و آمریکا در مورد اجرای توافق‌های تماس تلفنی ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ رؤسای جمهور دو کشور و «آماده‌سازی پیشنهادهای منسجم طرف روسی برای ارائه به اوکراین در دور بعدی گفت‌وگوها در استانبول به صورت تلفنی کردند.»
چشم‌انداز مبهم کاهش تنش
روزنامه ایزوستیا چاپ مسکو در تحلیلی پیش از آغاز این مذاکرات نوشت: مسکو و کی‌یف برای دور دوم مذاکرات در استانبول آماده می شوند و ایده هایی را برای یکدیگر مطرح می کنند، اما چشم انداز واقعی کاهش تنش همچنان مبهم است.
این روزنامه افزود: اوکراین به موازات با حملات تروریستی به فرودگاه‌های نظامی روسیه، طرحی را برای حل و فصل به رسانه ها داده است که در آن شروطی وجود دارند که از قبل مشخص است (از نظر روسیه) قابل اجرا نیستند.
ایزوستیا در ادامه نوشت: کی‌یف سعی کرد متقابلا سند پیشنهادی مسکو را دریافت کند، اما خیلی سریع طرف روسی اعلام کرد که همه شروط خود را در مذاکرات دوشنبه ۱۲ خرداد برای مذاکره کنندگان اوکراینی بیان خواهد کرد.
اوکراین و نقشه راه
خبرگزاری رویترز پیش از این گزارش داد: هیات اوکراینی در مذاکرات ۱۲ خرداد در استانبول، نقشه راهی برای پایان دادن به جنگ سه ساله با روسیه ارائه خواهد داد. این نقشه راه پیشنهادی با برقراری یک آتش‌بس کامل دست‌کم به مدت ۳۰ روز آغاز می‌شود و در ادامه، بازگشت تمام زندانیان هر دو طرف و نیز بازگرداندن کودکان اوکراینی منتقل شده به مناطق تحت کنترل روسیه را شامل می‌شود. بنا بر این گزارش، مرحله بعدی نیز برگزاری دیداری میان ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین و ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه خواهد بود.
مطالبه روسیه از اوکراین در میز مذاکره
پیش از این، وزیر امور خارجه روسیه هفتم خردادماه ۱۴۰۴، ریشه اصلی مناقشه اوکراین را بی‌توجهی به خط قرمز مسکو در زمینه پیوستن اوکراین به ناتو عنوان کرد و اظهار داشت: در دور دوم مذاکرات مستقیم با کی‌یف، مسکو قصد دارد لغو تمام قوانین تبعیض‌آمیز جاری در خاک اوکراین را خواستار شود.
سرگئی لاوروف که در سیزدهمین اجلاس بین‌المللی مقامات بلندپایه امنیتی در مسکو سخن می‌گفت، افزود: در دور اول مذاکرات استانبول با کی‌یف، هیأت روسی موضوع لغو قوانین اوکراین را که مسکو آنها را تبعیض‌آمیز می‌داند، مطرح کرده بود و تأکید کرد که این موضع در مرحله بعدی روند مذاکرات همچنان کلیدی خواهد بود.
لاوروف ادامه داد: بنا بر منشور سازمان ملل متحد، احترام به تمامیت ارضی همه کشورهایی که دولت‌های آنها اصل تعیین سرنوشت مردم را نقض نمی‌کنند و بنابراین نماینده کل جمعیت ساکن در یک سرزمین مشخص هستند، ضروری است.
وی با بیان اینکه «حکومت کی‌یف نماینده مردم کریمه و جنوب شرقی اوکراین نیست» افزود: این در حالی است که زبان، فرهنگ، سنت‌ها و رسانه‌های روسی زبان در اوکراین به شدت با تصویب قوانینی ممنوع شده‌اند و از این رو، این اصل اساسی منشور ملل متحد نقض شده است.
وزیر امور خارجه روسیه خاطرنشان کرد: بازگشت اوکراین به وضعیت بی‌طرف، غیر متعهد و غیرهسته‌ای از شروط روسیه برای حل مناقشه است.
حملات پهپادی اوکراین و افزایش تنش قبل از دور دوم مذاکرات
این مذاکرات در حالی آغاز شد که یک روز قبل از مذاکرات استانبول، فرودگاه‌های نظامی روسیه در مورمانسک، ایرکوتسک، ایوانوف، ریازان و آمور به صورت همزمان هدف حمله پهپادی قرار گرفتند.
به نوشته روزنامه «ودوموستی»، وزارت دفاع روسیه حملات به فرودگاه‌ها را تأیید کرد و اعلام کرد که در سه منطقه از پنج منطقه، حملات کاملا دفع شدند.
این روزنامه چاپ مسکو نوشت:در استان های مورمانسک و ایرکوتسک چند فروند هواپیما آتش گرفتند.
به نوشته این روزنامه، کانال تلویزیونی دوژد با استناد به برخی منابع اعلام کرد: تعدادی بمب‌افکن های راهبردی توپولوف ۹۵ که یکی از ارکان سه گانه هسته ای روسیه را تشکیل می دهند و قادر به شلیک موشک های کروز دوربرد هستند، دچار آتش‌سوزی شدند. برخی منابع تعداد هواپیماهای آسیب دیده را ۴۱ فروند اعلام کردند اما منابعی دیگر با استناد به ویدئوی منتشر شده از این حملات، تعداد هواپیماهای آسیب دیده را تنها چهار فروند عنوان کردند.
به گفته ایگور کوبزف استاندار ایرکوتسک روسیه، پهپادهای اوکراینی از یک دستگاه تریلی به پرواز درآمده اند.
آندری چیبیس استاندار مورمانسک نیز خبر حمله پهپادی را اعلام کرد. برخی دیگر از مقامات استان‌های روسیه نیز اعلام کردند که خبر راجع به انفجار در سِورومورسک واقعیت ندارد. واسیلی ارلوف استاندار آمور خبر داد که اوضاع تحت کنترل است و از حمله به پایگاه نظامی جلوگیری شده است.
بنا بر گزارش دیگری، شامگاه شنبه دهم خردادماه سقوط پل در استان بریانسک موجب از ریل خارج شدن قطار مسافری در مسیر کلیموف-مسکو شد. الکساندر بوگوماز، استاندار بریانسک، علت آن را سقوط پل اتومبیل رو روی مسیر راه آهن اعلام کرد. در این حادثه هفت نفر جان خود را از دست دادند و ۷۳ نفر زخمی شدند. سه نفر از آنها، از جمله یک خردسال، در وضعیت وخیم قرار دارند. در همین حال، فرماندار سواستوپل روسیه، این اقدام را تروریستی خواند.
چند ساعت بعد از حادثه بریانسک، در استان کورسک حادثه دیگری به وقوع پیوست. به گفته الکساندر خینشتین استاندار کورسک، هنگام عبور قطار باری، پل راه آهن بر روی جاده اتومبیل رو ریزش کرد. سه نفر از خدمه قطار آسیب دیدند.
استانبول پیش از این ۲۵ و ۲۶ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ میزبان دور اول مذاکرات صلح بین روسیه و اوکراین بود. این مذاکرات به توافقی برای تبادل دو هزار اسیر بین دو کشور ( هزار اسیر در برابر هزار اسیر) منجر شد.
