به گزارش عصر یکشنبه ایرنا، نشست خبری مدیر کمیته صدور مجوز حرفه‌ای فدراسیون فوتبال و اعلام اسامی تیم‌هایی که توانسته‌اند مجوز حرفه‌ای بگیرند، بهانه‌ای شد تا بار دیگر مطالبه حق پخش تلویزیونی مطرح شود.
مصطفی زارعی در این نشست روی یک حق قدیمی باشگاه‌های فوتبال دست گذاشت تا یکی از ریشه‌های اصلی زیان‌ده بودن باشگاه‌ها و تراز نبودن هزینه و درآمد تیم‌ها برجسته شود. او گفت:«همه جای دنیا بخش عمده‌ای از درآمدهای باشگاه‌ها به حق پخش باز می‌گردد که متاسفانه ما از آن محروم هستیم. محرومیت فوتبال ما از حق پخش، باعث می‌شود در سالیان آتی دچار مشکل شویم که باید برای آن راه حل داشته باشیم. تا به حال نگفتیم حق پخش، بند مسلم است، اما باید به آن دست پیدا کنیم. اگر این حق پخش را ندهیم، در آینده باشگاه‌های ما نمی‌توانند ادامه حیات بدهند.»
زارعی اعتراف کرد که حتی باشگاه‌های صنعتی هم که روزی بدون دغدغه خرج می‌کردند با بالا رفتن هزینه‌های فوتبال و قراردادهایی که بدون ضابطه هر فصل در حال افزایش چند صد درصدی هستند، هم به مشکل خورده‌اند:« باشگاه‌های بزرگ صنعتی که قبلا بدون دغدغه هزینه می‌کردند، برای اولین بار به زیان رسیدند و اگر این ادامه پیدا کند.»مدیر کمیته صدور مجوز حرفه‌ای هشدار داد در صورت ادامه این وضعیت فوتبال ایران با مشکلات جدی روبرو خواهد شد.
با توجه به این هشدارها، فوتبال ایران باید به سمت درآمدزایی برود. اگر چه با توجه به ساختار دولتی و خصولی حاکم بر اکثر باشگاه‌ها و استفاده از بودجه عمومی، تیم‌های بزرگ و وابسته به نهادهای قدرتمند مالی کمتر دغدغه بودجه و کسب درآمد داشته‌اند اما با توجه افزایش هزینه‌ها و درآمدهایی که اندک و ثابت مانده است، باشگاه‌های کشورمان در حال زیان‌دهی هستند. این چالشی است که با پررنگ‌تر شدن آن در سال‌های پیش‌رو، کسب مجوز حرفه‌ای تیم‌ها را با مشکلات بزرگتری نسبت به امروز روبرو خواهد کرد.
در چنین شرایطی باشگاه‌ها چاره‌ای جز رفتن به سمت درآمدزایی ندارند تا گردش مالی‌شان از وضعیت منفی خارج شود و به سوددهی برسد. بدیهی است که فوتبال با توجه به میزان میزان توجه بالایی که به این رشته ورزشی می‌شود، تبدیل به یک صنعت شده است و یکی از پردرآمدترین ورزش‌ها به شمار می‌رود.
با توجه به پولسازبودن فوتبال، باشگاه‌ها در یک ساختار حرفه‌ای می‌توانند از درآمدهایی که به سمت فوتبال روانه می‌شود، بهره‌مند شوند و با توجه به جایگاهی که دارند به سوددهی نیز برسند. با این حال ساختار معیوب و آماتوری حاکم بر لیگ ایران با وجود اینکه پسوند حرفه‌ای را یدک می‌کشد، سبب شده تا راه‌های درآمدزایی در کشورمان اکثر بسته باشد و باشگاه‌ها نتوانند از حقی که دارند، بهره ببرند.
در این بین همان‌طور که مدیر کمیته صدور مجوز حرفه‌ای فدراسیون فوتبال اشاره کرده است، حق پخش تلویزیونی به عنوان مهمترین و اصلی‌ترین منبع درآمدی باشگاه‌ها در فوتبال دنیا، باید برای به بن‌بست نرسیدن فوتبال باشگاهی ایران که فقط هزینه میکند، احیا شود.
نگاهی به حق پخش تلویزیونی لیگ‌های برتر باشگاهی در سطح جهان به خوبی بیانگر درآمد نجومی آنها از فروش رایت مسابقات است. لیگ برتر انگلیس که گران‌ترین حق پخش تلویزیونی را دارد، در تازه‌ترین قرارداد که از سال ۲۰۲۵ اجرایی می‌شود و به مدت ۴ سال اعتبار دارد، نزدیک به ۸ میلیارد یورو از محل فروش حق پخش کسب درآمد خواهد کرد.عددی که نشان می‌دهد لیگ برتر انگلیس به صورت سالانه ۲ میلیارد یورو درآمد از حق پخش تلویزیونی دارد. ۵۰ درصد این مبلغ بین باشگاه‌ها به صورت مساوی تقسیم می‌شود و بقیه آن بر اساس رتبه بین تیم‌ها توزیع می‌شود.
درآمد حق پخش تلویزیونی در ایران با توجه به سطح و مقیاس و جایگاهی که دارد، ۱۵۰ میلیون یورو برآورد می‌شود، این رقمی است که سال گذشته هدایت ممبینی دبیرکل فدراسیون فوتبال آن را عنوان کرد. با این حال فوتبال ایران در بیش از ۳ دهه‌ای که از حرفه‌ای شدن آن می‌گذرد، از درآمد واقعی حق پخش تلویزیونی محروم است. این در شرایطی است که درآمد حق پخش، نزدیک به ۵۰ تا ۷۰ درصد درآمدهای باشگاه‌های فوتبال را در سطح جهان تشکیل می‌دهد.
با این حال در سه دهه گذشته با وجود تلاش‌هایی که از سوی مجلس، وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال صورت گرفته، باشگاه‌های کشورمان کمترین عایدی را از حق پخش داشته‌اند و صداوسیما با وجود درآمد بالای تبلیغاتی از کنار پخش مسابقات فوتبال، از پرداخت حق فوتبال امتناع کرده است.
البته سال گذشته با تصویب نمایندگان مجلس، موضوع حق پخش تلویزیونی در برنامه هفتم توسعه گنجانده شد تا پرداخت آن قانونی شود. در بند الف ماده ۷۸ این قانون آمده است:«به‌منظور توسعه ورزشهای همگانی و قهرمانی، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف است با هماهنگی وزارت ورزش و جوانان، آیین‌نامه نحوه تعیین میزان حق پخش تلویزیونی مسابقات ورزشی و چگونگی تامین و تسهیم آن بین ذی‌نفعان را با لحاظ کیفیت و کمیت مسابقات و تعداد مخاطبان ظرف سه ماه از لازم‌الاجرا شدن این قانون تهیه نموده و به‌تصویب هیات وزیران برساند.»
قانون هفتم توسعه در حالی از تیرماه سال گذشته توسط دولت ابلاغ شد که صداوسیما بر اساس این قانون سه ماه فرصت داشت تا آئین‌نامه حق پخش را با کمک وزارت ورزش تنظیم کند. در شرایطی اما نزدیک به ۱۱ ماه از ابلاغ قانون هفتم توسعه می‌گذرد که با وجود فرصت سه ماهه، همچنان خبری از آیین‌نامه حق پخش نیست.
حال با توجه به هشدار مدیر کمیته صدور مجوز حرفه‌ای فدراسیون فوتبال، ضروری است که دولت و مجلس با همراهی صداوسیما به احیای حق پخش تلویزیونی فوتبال با توجه به قانون هفتم سرعت دهند تا باشگاه‌های لیگ برتر بتوانند از درآمدی که در سال‌های اخیر نادیده گرفته شده، بهره‌مند شوند و خطر ورشکستگی و نگرفتن مجوز حرفه‌ای از سر باشگاه‌ها دفع شود.
