به گزارش ایرنا، زراعت چوب که ۱۷ سال پیش در گلستان کلید خورده با استقبال روزافزون بهره‌برداران به‌ویژه برای کاشت گونه مقاوم و سازگار صنوبر رو به گسترش است اما شکوفایی کامل این طرح به فرهنگ‌سازی، حمایت‌های هدفمند و رفع موانع نیاز دارد.
جهانبخش صادقیان یکی از کارشناسان منابع طبیعی گلستان از افزایش تمایل کشاورزان به زراعت صنوبر سخن گفت و تأکید کرد: این گونه متناسب با اقلیم منطقه و مقاوم به خشکی است اما گسترش آن به فرهنگ‌سازی و حمایت‌های بیشتر نیاز دارد.
علی اصغر نیکویی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان نیز این طرح را گامی بزرگ برای خودکفایی صنایع چوب و حفاظت از منابع طبیعی دانست و از برنامه‌های گسترده برای توسعه آن خبر داد
زراعت چوب گامی ۱۷ ساله در مسیر پایداری
به گفته نیکویی زراعت چوب در گلستان از ۱۷ سال پیش آغاز شده و تاکنون پنج هزار و ۴۸۳ هکتار از اراضی مستثنیات استان با گونه‌های صنوبر و اکالیپتوس سبز شده است.
وی گفت: این طرح نه‌تنها به تولید چوب برای صنایع کمک کرده بلکه با کاهش فشار بر جنگل‌های هیرکانی نقشی کلیدی در حفظ این میراث طبیعی ایفا کرد.
صادقیان در این باره گفت: زراعت چوب راهکاری پایدار برای تأمین نیازهای صنایع چوب کشور است که همزمان از گسترش ریزگردها جلوگیری کرده و منابع آبی زیرزمینی را حفظ می‌کند.
وی تأکید کرد: استقبال کشاورزان از گونه صنوبر به دلیل رشد سریع سازگاری با شرایط اقلیمی و سودآوری اقتصادی آن روز به روز بیشتر می‌شود اما برای تبدیل این ظرفیت به موفقیتی فراگیر باید آگاهی عمومی و حمایت‌های زیرساختی تقویت شود.
تامین آب، پاشنه آشیل موفقیت زراعت چوب
نیکویی با تاکید بر اینکه تامین آب، مهم‌ترین عامل موفقیت زراعت چوب است گفت: در اراضی شخصی و مستثنیات، آبیاری در دو سال نخست کاشت حیاتی است و بدون منابع آبی پایدار این طرح به نتیجه نمی‌رسد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان افزود: در اراضی ملی نیز صدور مجوزهای لازم از سوی شرکت آب منطقه‌ای گلستان برای تأمین آب ضروری است.
وی ادامه داد: برای تشویق کشاورزان، اداره کل منابع طبیعی نهال رایگان توزیع می‌کند و این بسته حمایتی همچنان ادامه دارد.
نیکویی بیان کرد: در سال گذشته ۳۸۰ هشتاد هزار نهال صنوبر و اکالیپتوس برای کاشت در ۳۸۰ هکتار و در سال پیش از آن یک میلیون نهال برای هزار هکتار تامین و توزیع شد که این اقدامات نشان‌دهنده عزم جدی گلستان برای گسترش زراعت چوب است.
وی هشدار داد: بدون زیرساخت‌های آبی مناسب، این تلاش‌ها به نتیجه کامل نخواهد رسید
چالش‌های مالی مانعی در مسیر پیشرفت
یکی از موانع اصلی پیش روی زراعت چوب در گلستان، دسترسی نداشتن متقاضیان به تسهیلات بانکی است.
نیکویی گفت: با وجود درخواست‌های مکرر و ارسال پرونده‌های متعدد به بانک‌های عامل، تاکنون هیچ متقاضی موفق به دریافت تسهیلات نشده است که این موضوع، سرمایه‌گذاری در این طرح را محدود کرده و بهره‌برداران را با چالش‌های مالی مواجه ساخته است.
صادقیان نیز بر ضرورت رفع این مانع تأکید کرد و پیشنهاد داد: دولت با ارائه تسهیلات کم‌بهره و ایجاد مشوق‌های مالی انگیزه کشاورزان را برای مشارکت در این طرح افزایش دهد.
وی افزود: زراعت چوب نه‌تنها برای کشاورزان سودآور است بلکه با ایجاد اشتغال و تامین مواد اولیه صنایع چوب به اقتصاد منطقه و کشور کمک می‌کند
فرآیند اجرای زراعت چوب ساده اما دقیق
نیکویی درباره مراحل اجرای زراعت چوب توضیح داد: در اراضی شخصی، متقاضیان پس از مراجعه به اداره منابع طبیعی شهرستان و ارائه نقشه و مستندات زمین، تأیید مستثنیات بودن عرصه را دریافت می‌کنند و به ازای هر هکتار هزار اصله نهال رایگان تحویل می‌گیرند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان اظهار کرد: در اراضی ملی فرآیند پیچیده‌تر است و متقاضی باید عرصه مستعد را معرفی کند و پس از ارائه مستنداتی مانند نقشه زمین، گزارش خاک‌شناسی و فرم وضعیت فنی و حقوقی، کمیته فنی اداره کل منابع طبیعی آن را بررسی می‌کند و در صورت تأیید، کتابچه طرح تهیه شده و متقاضی در مزایده شرکت می‌کند.
وی ادامه داد: برنده مزایده با پرداخت بهره مالکانه و حقوقی، قرارداد احاله مدیریت برای ۱۵ سال دریافت می‌کند.
نیکویی این فرآیند را شفاف اما نیازمند هماهنگی بین‌بخشی دانست و تأکید کرد که ساده‌سازی آن می‌تواند مشارکت را افزایش دهد.
اراضی مستعد گامی به سوی آینده سبز
نیکویی از شناسایی هزار و ۳۴۲ هکتار اراضی ملی مستعد برای زراعت چوب در شمال گلستان خبر داد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان گفت: این اراضی شامل ۲۰۰ هکتار در منطقه قره‌سو ترکمن و گمیشان، ۴۰۰ هکتار در منطقه مرزی دانشمند، ۶۷ هکتار در آق‌بند. ۱۵ هکتار در مامان‌کوب گنبدکاووس و ۲۰۰ هکتار در محمدآباد شمال و شمگیر آق‌قلا است.
وی این اراضی را فرصتی طلایی برای گسترش زراعت چوب دانست و گفت: با واگذاری این اراضی و تأمین زیرساخت‌های لازم، گلستان می‌تواند به قطب تولید چوب در کشور تبدیل شود.
صادقیان نیز افزود: این اراضی با مدیریت صحیح و حمایت‌های مالی می‌توانند به موتور محرکه اقتصاد سبز منطقه بدل شوند.
زراعت چوب در گلستان فراتر از یک طرح کشاورزی، ابتکاری برای حفاظت از جنگل‌های هیرکانی، پیشگیری از گسترش ریزگردها و حفظ منابع آبی زیرزمینی است.
