به گزارش خبرنگار ایرنا، حفظ میراث معنوی وهنرهای اصیل ایرانی دغدغه مشترک هنرمندان صاحب سبک و شاخص رشته‌های مختلف بومی سبک شیراز از جمله خاتم، قلم‌زنی، کاشی هفت‌رنگ، منبت و معرق و شیشه‌گری است.
در شرایطی که آموزش ناکافی، بی‌توجهی برخی مسئولان و شاید بیش از همه شرایط اقتصادی، بهای تمام شده تولیدات هنری و کاهش قدرت خرید مردم، ماندگاری و ممارست هنرمندان در تولیدات فاخر را دشوار کرده، حفظ میراث خاتم نیازمند چنگ و دندان است.
در این خصوص با محمدهادی ستایش خاتم کار باسابقه شیرازی، مدرس دانشگاه هنر و معماری شیراز و مدیرعامل انجمن هنرهای تجسمی و سنتی فارس به گفت‌وگو پرداختیم.
شیراز خاستگاه خاتم است
ستایش که ثبت جغرافیایی خاتم شیراز را در کارنامه دارد، گفت: بر اساس مستندات تاریخی، شیراز خاستگاه خاتم شیراز است و ظرافتی که در خاتم شیراز دیده می‌شود را نمی‌توان در تولیدات دیگر شهرهای ایران و دیگر کشورها دید.
او افزود: می‌توان گفت درشت‌ترین مقطع در خاتم شیراز، ریزترین مقطع در خاتم دیگر شهرها و کشورها است و تولیدات سبک شیراز از نظر تکنیکی نیز متفاوت است.
مساله اقتصاد و کاهش قدرت خرید مردم به خاتم سبک شیراز که کمتر تجاری شده، بیشتر ضربه می‌زند.
این خاتم‌کار باسابقه ادامه داد: علاوه بر ظرافت، خاتم شیراز نسبت به آثار دیگر شهرهای ایران، از استحکام و مقاومت بیشتری نیز برخوردار است.
به گفته او خاتم شیراز کماکان اصیل مانده و کمتر تجاری شده در حالی که در خاتم تجاری دیگر شهرها برخی مولفه‌ها و تکنیک‌ها فاکتور گرفته می‌شود و در نتیجه کیفیت کاهش و کمیت افزایش می‌یابد.
آگاهی و اقتصاد چالش امروز خاتم؛ آثار هنری در سبد خرید مردم جای ندارد
خاتم‌کار برجسته شیرازی اظهار کرد: نبود آموزش عمومی از چالش‌های امروز هنر خاتم است؛ مردم کشور ما نسبت به این هنر سنتی کشور خود اطلاع لازم را ندارند و از این افتخار ملی ناآگاه هستند.
ستایش گفت: خاتم مراحل بسیار گوناگون و پختگی خاصی دارد، ختم هنرها است و یک خاتم‌ساز باید در چندین هنر تبحر داشته باشد؛ برای همین است که نام خاتم را بر این هنر گذاشته‌اند.
او با بیان اینکه این هنر به دلیل عدم نا آشنایی مردم از بین می‌رود، ادامه داد: مشکلات اقتصادی نیز بر آن مزید شده؛ اما این راهکار دارد و دولت باید نوعی یارانه به هنرمندان پرداخت کند تا بتوانند تولیدات خود را با قیمت پایین‌تر ارائه کنند و در سبد کالایی خانواده خود بگنجانند.
ستایش گفت: کسی که غم نان دارد به سراغ اثر هنری نمی‌رود و از نظر آماری نیز بسیاری از مردم ایران در هر ۱۰ سال نیز یکبار اثر هنری نمی‌خرند.
کسی که غم نان دارد به سراغ اثر هنری نمی‌رود و از نظر آماری نیز بسیاری از مردم ایران در هر ۱۰ سال نیز یکبار اثر هنری نمی‌خرند.
به گفته او مساله اقتصاد و کاهش قدرت خرید مردم به خاتم سبک شیراز که کمتر تجاری شده، بیشتر ضربه می‌زند.
این استاد خاتم‌سازی دانشگاه هنر و معماری شیراز گفت: لازم است دستگاه‌های مرتبط در ابعاد آموزش، حمایت از هنرمندان و ارائه یارانه برای کاهش بهای تمام شده تولیدات هنری ورود کنند.
حمایت از هنرمندان تجسمی و سنتی نیازمند تکاپوی بین‌المللی است
ستایش که چندین دوره نیز مدیر گروه هنری ایران در کشورهای مختلف خاورمیانه و آسیای دور بوده، گفت: برپایی پرشمارتر و پررنگ‌تر نمایشگاه‌های بین‌المللی و اعزام هنرمندان سنتی و تجسمی به این رویدادها برای ارائه این هنر و تولیدات آنها بسیار تاثیرگذار است.
او پیشنهاد کرد: برگزاری هفته‌های فرهنگی و هنری شیراز در شهرهای مختلف دنیا، فضایی مناسب برای هنرمندان ایجاد می‌کند تا آثار خود را عرضه کنند.
ستایش که سابقه حضور در نمایشگاه‌های پرتغال، مجارستان، مالزی، کویت، عمان، هندوستان و قطر را دارد، معتقد است که استفاده از ظرفیت ارتباطات شکل گرفته، رایزنی‌های فرهنگی و سفارتخانه‌های ایران در کشورهای مختلف، کمک شایانی به پرزنت کردن آثار هنرمندان سنتی و تجسمی خواهد کرد؛ هر چند اکنون نیز اقداماتی شده اما بسیار کم است.
او اظهار کرد: مسئولان باید بیشتر برای حوزه بین‌الملل برنامه‌ریزی کنند؛ چرا که حفظ فعالیت هنرمندان در هنرهای فاخر، برای هر جامعه‌ای الزامی است؛ باعث ارتقای یک جامعه خواهد شد و اگر رسیدگی نشود، آنها را از دست خواهیم داد.
این خاتم‌ساز برجسته شیرازی گفت: به عنوان فردی که در میان هنرهای سنتی متولد شده، در خانواده‌ای خاتم‌ساز رشد کرده‌ام و تحصیلات خود را در هنرهای تجسمی گذرانده‌ام، صدای زنگ خطر فراموشی بسیاری از هنرها را می‌شنوم.
ستایش اظهار کرد: بدون توجه ویژه، هنرهای سنتی می‌میرند و این تبعات بسیاری را برای جامعه به همراه دارد.
به گزارش ایرنا، همزمان با هفته میراث فرهنگی استاد محمد هادی ستایش، خاتم کار باسابقه سبک شیراز، استاد دانشگاه و مدیر خانه هنر ستایش به پاسداشت فعالیت سی ساله در عرصه هنر خاتم در اتاق خاتم کاخ مرمر تهران مورد تجلیل و قدردانی قرار گرفت.
