به گزارش خبرنگار ایرنا، در حالیکه خشکسالی به دوره کم‌آبی گفته می‌شود که طی آن منطقه‌ای با کمبود منابع و ذخایر آبی مواجه می‌شود، اما کشورمان به دلیل تجربه خشکسالی‌های متوالی، در سال جاری با یکی از شدیدترین دوره‌های خشکسالی مواجه بوده که این امر همه مناطق کشور را به مرز بحران و هشدار رسانده است.
کاهش شدید میزان بارندگی‌ها بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی و محیط زیست را با مشکل مواجه کرده و علاوه بر آن تداوم این وضعیت در حال حاضر تامین آب شرب مناطق شهری و روستایی را نیز به چالش جدی کشانده است.
آب یک منبع حیاتی است که هیچ جایگزینی ندارد و در حال حاضر کاهش بارندگی، افزایش دمای هوا و بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آبی باعث کاهش سطح ذخایر سدها و افت شدید آبهای زیرزمینی در همه استان‌ها از جمله زنجان شده است.
با افت سالانه بیش از ۸۰ سانتیمتر از سطح آبهای زیرزمینی در استان به دلیل برداشت‌های نامتعارف و خشکسالی‌های پی درپی هم اکنون پنج دشت از هفت دشت این استان ممنوعه اعلام شده است و برداشت از آنها تنها در مواقع اضطراری و برای آب شرب به میزان محدودی انجام می‌شود.
از همین رو باید قبل از رسیدن به مرحله سخت‌تر از جمله نیاز به جیره بندی آب و تحمل خسارات اقتصادی و اجتماعی بیشتر باید تدبیری برای حفظ منابع موجود داشت که بر این اساس راهکارهای مختلفی پیشنهاد و اعمال می‌شود که باید تمامی بخش ها از جمله صنعت، کشاورزی و خانگی مقید به انجام آن باشند و حساسیت‌های موجود را جدی بگیرند.
میزان هدر رفت آب در زنجان ۲۴ درصد است
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان زنجان با بیان اینکه مدیریت تقاضا و مصرف دو بخش مهم در جلوگیری از تنش و بحران آبی است، گفت: در بخش مدیریت مصرف بهینه که عموم مردم باید همکاری کنند، انواع روش ها مناسب است مثلا استفاده از تجهیزات کاهنده مصرف مثل شیرآلات اهرمی تا ۳۰ درصد و شیرآلات الکترونیکی تا ۷۰ درصد در مصرف صرفه جویی می کند و به کار گیری ماشین‌های ظرفشویی و لباسشویی نیز باعث کاهش مصرف آب می شود.
علی محمد نادرخانی افزود: اصلاح رفتار شهروندان در حوزه مصرف آب که روشی بسیار بی هزینه و فوری است نیز در این بخش بسیار اهمیت دارد که به صورت آنی موجب صرفه جویی ۴۰ درصدی مصرف می شود.
اصلاح رفتار در مصرف آب موجب تامین آب شرب زنجان تا سه سال آینده بدون نیاز به منابع جدید می‌شود. وی با تاکید بر اینکه با اصلاحات رفتاری تا ۳۰ درصد به تامین آب شرب شهر زنجان کمک می شود که میزان کمی نیست، اظهار داشت: اگر همه مردم زنجان این تصمیم را بگیرند به راحتی تا سه سال آینده بدون نیاز به منابع جدید، آب شرب شهر را تامین می کنیم.
نادرخانی افزود: در بخش مدیریت تقاضا نیز نیازمند کمک رسانه های جمعی هستیم تا بتوانیم حتی مقدار کوچکی از نیاز آبی جدید را از محل مدیریت تقاضا و بدون حفاری چاه تامین کنیم.
وی خاطرنشان کرد: بخشی از مدیریت تقاضا، زون بندی با مدیریت فشار شبکه توزیع است که در حال انجام برنامه های تدوین شده در این زمینه هستیم و میزان قابل توجهی از مصرف در این محل مدیریت شده است.
مدیرعامل آبفای زنجان، روستاها را چالش جدیدی برای این شرکت بیان کرد و گفت: طی یک دهه اخیر روستاها در حال بزرگتر شدن هستند و علاوه بر آن خوش‌نشینانی نیز به روستاها اضافه شده اند که بسیار بدمصرف هستند و اواخر هفته به تفرجگاه و باغ و بوستان خود در روستاها مراجعه می‌کنند که این موارد باعث افزایش مصرف آب شده است و از این جهت بسیار معضل داریم.
نادرخانی با اشاره به تنش آبی در حدود ۳۳۰ روستای استان، افزود: برای ۳۲۹ روستای استان ۲۵۰ تا ۶۰۰ لیتر آب در شبانه روز تولید می کنیم که برخی مواقع این روستاها هم دچار مشکل می شوند چون توان و ظرفیت آبفا محدود است و از سوی دیگر در برخی روستاها باید به دنبال انشعابات غیرمجاز و جلوگیری از آبیاری باغ‌ها و باغچه ها با آب شرب نیز باشیم.
برای ۳۲۹ روستای استان ۲۵۰ تا ۶۰۰ لیتر آب در شبانه روز تولید می کنیم.وی با تاکید بر اینکه انشعابات غیرمجاز ظلمی در حق همه است و باید از سوی مردم گزارش شود، افزود: همه مردم پای کار بیایند و همه در کنار هم باشیم تا این مهم مدیریت شود.
نادرخانی گفت: ناترازی برق به خصوص در مجتمع های آبرسانی روستایی مشکلی بر مشکلات ما اضافه کرده است که دو ساعت قطع برق موجب قطعی ۶ ساعته آب می شود.
وی به هدر رفت آب اشاره کرد و گفت: دو بخش هدر رفت آب داریم که در استان ۲۴ درصد است که از این میزان بخش ظاهری ۱۲ درصد و بخش دیگر واقعی با ۱۰ درصد است.
هر دقیقه کاهش زمان استحمام موجب ۲۰ لیتر صرف جویی در مصرف می‌شود
مدیر آموزش همگانی شرکت آب و فاضلاب استان زنجان نیز با بیان اینکه مصرف سرانه آب استان بالاتر از استاندارد است، گفت: مصرف سرانه مناطق شهری کشور در شبانه روز ۱۵۰ لیتر و این میزان در مناطق شهری زنجان ۱۷۴ لیتر است.
مصطفی اکرمی افزود: سرانه مصرف کشور در هر شبانه روز برای آشامیدن پنج لیتر، پخت و پز ۱۰ لیتر، استحمام ۵۰ لیتر، لباس ۲۰ لیتر، ظرفشویی ۱۵ لیتر، سرویس بهداشتی ۳۰ لیتر، شست وشوی خانه ۱۰ لیتر و کولر و تهویه پنج لیتر است.
وی با اشاره به یک پویش کشوری در خصوص کاهش زمان استحمام، تصریح کرد: استحمام به عنوان پرمصرفترین قسمت آب در منزل است که برای مدیریت مصرف این بخش همه باید پای کار باشند.
اکرمی تاکید کرد: هر دقیقه ای که از زمان استحمام کم شود ۲۰ لیتر صرفه جویی می شود.
وی با اشاره به همراهی مثبت مردم در مواقع نیاز، یادآور شد: سرانه مصرف آب در زنجان طی سالهای گذشته ۲۰۷ لیتر بود که با فرهنگسازی لازم و کمک عموم مردم این میزان هم اکنون به ۱۷۵ لیتر کاهش یافته است.
قطعی برق، ۲۵ حلقه چاه تامین کننده آب زنجان را از مدار خارج می کند.اکرمی با اشاره به قطعی برق و مشکل در تامین آب مشترکان، گفت: در مواقع قطعی برق تامین آب از ۲۵ حلقه چاه استان متوقف می شود و زمانیکه برق وصل می‌شود جریان یافتن آب مدتی طول می کشد چراکه شبکه های آب در نبود برق خالی می شود.
وی افزود: قطعی برق مصرف آب را بیشتر می کند چراکه مشترکان در زمان جریان آب آن را برای مواقع نیاز ذخیره می کنند که به طور معمول ۵۰ درصد آن مصرف نمی شود و بعد از جریان آب، ذخیره شده ها بیرون ریخته می‌شود.
اکرمی تاکید کرد: ساکنان در مجتمع های آپارتمانی و طبقات بالای ساختمان در این شرایط می توانند برای جلوگیری یا کاهش مشکلات قطعی آب با رعایت برخی موارد ایمنی مخازنی را در پشت بام منازل تعبیه کنند که در طول شب که برق قطع نیست و فشار آب مناسب است، آبگیری انجام شود و زمان قطعی آب و برق از این منبع استفاده کنند.
وی همچنین با اشاره به اجرای پویش ملی «۲۰ در ۳۰» گفت: هر شهروند با عضویت در این پویش و اجرای چند راهکار ساده می‌تواند روزانه حداقل ۲۰ لیتر و ماهانه ۶۰۰ لیتر در مصرف آب صرفه‌جویی کند.
اکرمی خاطرنشان کرد: در این اقدام یک خانواده چهار نفره می‌تواند ماهانه تا دو هزار و ۴۰۰ لیتر آب ذخیره کند و اگر این اقدام به‌صورت گسترده انجام شود این صرفه‌جویی نه‌تنها گامی مهم برای مقابله با چالش کم‌آبی است، بلکه باعث کاهش چشمگیر هزینه قبض آب خانوار و ترویج فرهنگ مصرف بهینه می‌شود.
مدیریت مصرف آب در زنجان نیازمند کار گروهی است
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه شهر زنجان نیز بر لزوم همکاری تمامی دستگاهها و عموم مردم در خصوص مدیریت مصرف آب و صرفه جویی تا حدامکان در شرایط فعلی، گفت: در این خصوص، قرارگاه اطلاع رسانی مدیریت مصرف بهینه آب در استان باید تشکیل شود.
حجت الاسلام مصطفی حسینی اظهار داشت: یکپارچگی و انسجام اقشار مختلف مردم در مواقع مورد نیاز همواره از تجربیات موفق بوده است و با توجه به اهمیت موضوع آب به یقین در این خصوص نیز نتایج مفید و موثری کسب می‌شود.
وی با تاکید بر مدیریت اطلاع رسانی، آگاهسازی مردم و مدیریت روانی در خدمات رسانی، افزود: اجرای درست این سیاست ها می تواند تاثیر بسزایی در ارتقای رضایتمندی عمومی داشته باشد.
حسینی با اشاره به اهمیت مدیریت مصرف آب در احکام شرعی اسلام، برنامه ریزی برای افزایش آگاهی عمومی شهروندان در مصرف بهینه آب را ضروری دانست.
وی با تاکید بر اینکه مدیریت موضوع آب در استان نیازمند کار گروهی جدی است، گفت: به همکاری تمامی دستگاه ها در این زمینه چه در زمینه اجرا و چه فرهنگسازی نیازمند هستیم.
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه زنجان با بیان اینکه در زمینه وقف یکی از بزرگترین عرصه های مورد استقبال از سوی مردم موضوع آب بوده است، گفت: اگر برای آب آشامیدنی کار قرارگاهی بزرگ و فنی انجام شود مردم نیز در این زمینه مشارکت ویژه ای خواهند داشت.
حسینی با اشاره به تاکیدات جدی دین مبین اسلام بر ضرورت مصرف بهینه آب، گفت: نهاد نماز جمعه آمادگی دارد با تمام توان در امر فرهنگسازی مصرف آب با شرکت آبفا جهت تحقق این مهم همکاری کند.
استفاده از فناوری های نوین لازمه مدیریت مصرف آب است
استاندار زنجان گفت: حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی، اولویت مهم استان است و مدیران دستگاه‌های اجرایی باید در این زمینه برنامه ریزی و اقدام لازم را داشته باشند.
سیدمحسن صادقی با بیان اینکه زنجان جزو شهرهای خشک و نیمه خشک و درگیر بحران آب است، افزود: جمع‌آوری آمار دقیق و به‌روزرسانی سامانه اطلاعاتی و برخورد با چاه‌های غیرمجاز و همکاری با دستگاه قضایی اولویت شورای حفاظت آب استان است.
وی، پرهیز از صدور مجوز به صنایع آب‌بر در استان را مورد تأکید قرار داد و تصریح کرد: باید رصد و پایش مصرف آب کشاورزی در استان به صورت مستمر صورت گیرد تا مطمئن شویم که استفاده از منابع آبی در صنایع به مقدار پروانه بهره‌برداری صادره صورت می گیرد.
استاندار زنجان با بیان اینکه کشاورزی در استان زنجان به شکل سنتی انجام می شود، افزود: برای مدیریت مصرف آب ملزم به استفاده از فناوری‌های نو و جدید هستیم.
صادقی با اشاره به لزوم ارائه راهکارهای مناسب برای برون رفت از شرایط فعلی در حوزه آب، گفت: باید فناوری های به روز و جدید در این عرصه به کار گرفته شود.
وی حفاظت و حراست از حقابه استان، فرهنگسازی و آگاهی بخشی عمومی، سرمایه‌گذاری در حفاظت از آب، تبدیل ایده‌ها به برنامه های عملیاتی و آشتی بین صنعت و محیط زیست را از جمله راهکارهای برون رفت از شرایط فعلی در حوزه آب و محیط زیست عنوان کرد.
۲۵۰۰ حلقه چاه آب غیرمجاز در زنجان تعیین تکلیف شود
دادستان عمومی و انقلاب مرکز زنجان نیز با تاکید بر لزوم جلوگیری از اضافه برداشت‌ها و برخورد جدی با متخلفین منابع آبی، گفت: برای صیانت از منابع و پیشگیری از تشدید بحران آب، تعداد گشت ها و بازرسی ها باید افزایش یابد.
بهروز عباسی تاکید کرد: صیانت از منابع آبی برای آیندگان باید از سوی همگان به عنوان یک اولویت‌های مهم و ضروری قلمداد شود تا با همکاری و همفکری یکدیگر این برهه حساس را سپری کنیم.
دادستان عمومی و انقلاب مرکز زنجان با هشدار به مسوولان نسبت به وقوع بحران آب در استان، گفت: ۲ هزار و ۵۰۰ حلقه چاه غیرمجاز باید در استان تعیین تکلیف شود.
عباسی با تاکید بر لزوم پیشگیری از وقوع بحران آب در استان، اظهار داشت: با توجه به کمبود آب موجود در سدها احتمال ایجاد مشکلاتی برای مردم وجود دارد از این رو لازم است با برنامه ریزی دقیق و علمی نگذاریم حتی یک لیوان آب هم هدر برود.
دادستان عمومی و انقلاب مرکز زنجان تعیین تکلیف قانونی چاه های غیرمجاز در استان را الزامی دانست و ادامه داد: با توجه به بحران آب انتظار می‌رود موضوع در دستور کار جدی قرار بگیرد و با متخلفان طبق قانون برخورد لازم انجام شود.
