سیدحسین عابدینی در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب ایرنا، با اشاره به اینکه ۲۵ دوره در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شرکت کرده است، در ارزیابی عملکرد این رویداد گفت: در این دوره نسبت به دوره‌های قبل پس‌رفت داشتیم. سال‌هایی که که نمایشگاه کتاب در خیابان سئول برگزار می‌شد، آن زمان با اینکه ابتدای کار ما در حوزه نشر بود با ۲۰ تا ۳۰ عنوان کتاب، فروش بهتری نسبت به فروش امروز داشتیم؛ فروش نه به لحاظ عددی، آن زمان کتاب دو تا پنج هزار تومان بود و ما می‌توانستیم در نمایشگاه ۲۰ میلیون تومان فروش داشته باشیم. در این روزها یک مجموعه کتاب ۱۰ میلیون تومان بها دارد، اما میزان فروش به نسبت آن سال‌ها کاهش پیدا کرده است.
در این دوره حتی مدیر مدرسه دختر من در خیابان هفت تیر خبری از برگزاری نمایشگاه کتاب نداشت
مدیرمسئول انتشارات سفیر اردهال با تاکید بر اینکه مراجعه‌کنندگان به نمایشگاه کتاب سئول و نمایشگاه کتابی که در مصلای امام (ره) برگزار می‌شود، گروه‌های متفاوتی هستند، ادامه داد: در آن سال‌ها از شهرستان با تور برای بازدید از نمایشگاه کتاب تهران می‌آمدند. این در حالی است که در این دوره حتی مدیر مدرسه دختر من در خیابان هفت تیر خبری از برگزاری نمایشگاه کتاب نداشت.
او با بیان اینکه برای سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران اطلاع‌رسانی خوبی انجام نشده بود، افزود: قیمت بالای کتاب هم یکی از مسائل مهم در توجه مردم به نمایشگاه کتاب است اما اطلاع‌رسانی اهمیت بیشتری دارد. در گذشته فضای مسقف مصلی کمتر بود، پس ناشران کودک و نوجوان و دانشگاهی در چادر و در فضای بیرونی جانمایی می‌شدند، اما فروش و توجه مردم به نمایشگاه بیش از این بود. نمی‌دانم چرا برای مردم اینقدر سخت شده که به نمایشگاه بیایند. البته نمایشگاه مجازی با فیزیکی رقابت می‌کند و گاهی فروش نمایشگاه مجازی برای برخی از ناشران از نمایشگاه فیزیکی بیشتر هم هست، اما کلیت این است که مراجعه‌کننده به نمایشگاه کتاب، کم شده است.
اتفاق خوب در این دوره، فلوشیپ (نشریاری) تهران بود
عابدینی در توضیح فعالیت نمایشگاه‌های بین‌المللی بیان کرد: در نمایشگاه‌های بین‌المللی کشورهای مختلف شرکت کردم. نمایشگاه بین‌المللی تعریف و شکل مشخصی دارد. در نمایشگاه بین‌المللی ناشران از کشورهای مختلف شرکت و با یکدیگر همکاری می‌کنند؛ این در حالی است که در نمایشگاه کتاب تهران، ناشران خارجی چند میز می‌گذارند و کتاب می‌فروشند و ارتباط بین ناشران برقرار نیست.
در نمایشگاه کتاب تهران، ناشران خارجی چند میز می‌گذارند و کتاب می‌فروشند و ارتباط بین ناشران برقرار نیست
مدیرمسئول انتشارات سفیراردهال با تاکید بر اینکه بحث فروش کتاب در نمایشگاه بین‌المللی جایی از اعراب ندارد، ادامه داد: برای مثال وقتی نمایشگاه فرانکفورت برگزار می‌شود دو تا سه روز اول این نمایشگاه کاملا بین‌المللی است و دو روز آخر افرادی که در شهر فرانکفورت هستند برای خرید از ناشران آلمانی به نمایشگاه می‌آیند و کتاب می‌خرند. نمایشگاه بین‌المللی یعنی فضایی که ناشران بتوانند با هم درباره تبادل حق مالیکت فکری گفت‌وگو کنند. من به عنوان ناشر ایرانی حق مالکیت فکری کتاب‌هایم(ونه خود کتاب) را به ناشر انگلیسی بفروشم و ناشر انگلیسی حق مالکیت فکری کتابش را به من بفروشد.
او درباره اقدامات «مهمان ویژه» یک نمایشگاه توضیح داد: وقتی کشوری به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه شرکت می‌کند، به این معنی نیست که یک غرفه بزند و خود را به عنوان مهمان ویژه معرفی کند، بلکه باید آداب و سنن، غذا و در کل فرهنگ و نویسنده‌هایش را به کشور میزبان معرفی کند تا مخاطبان نمایشگاه با فرهنگ آن کشور آشنا شوند. وقتی در نمایشگاه فرانکفورت کشوری به عنوان مهمان ویژه نمایشگاه اعلام می‌شود تمام فضا به شکلی طراحی شده است که مخاطب فرض کند که در کشورِ مهمان ویژه است. اما در ایران چه اتفاقی می‌افتد؟ حتی ناشران مهمان ویژه به غرفه ناشران ایرانی سری هم نمی‌زنند.
به گفته این ناشر عنوان «بین‌المللی» فقط اسمی است که روی نمایشگاه می‌گذارند، اما این رویداد خروجی بین‌المللی ندارد. اما یک اتفاق خوب در این دوره فلوشیپ (نشریاری) نشر تهران کتاب کودک بود که کنار نمایشگاه برگزار شد. تعدادی از ناشران از کشورهای همسایه آمدند تا در این رویداد شرکت کنند، اگر ادامه پیدا کند می‌تواند نتایج خوبی به همراه داشته باشد. از جنبه بین‌المللی فقط فلوشیپ بود که تا اندازه‌ای به نمایشگاه رونق بخشید، زیرا رویدادی بود که آبرومندانه برگزار شد و دستاوردهایی داشت.
امسال فروش نسبت به سال گذشته خوب نبود
عابدینی درباره تاثیر افزایش قیمت کتاب بر توجه مردم به نمایشگاه، توضیح داد: اگر سال گذشته کتابی با قیمت ۱۰۰ هزار تومان فروخته می‌شد، امسال حداقل ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان قیمت دارد. در نتیجه فروش در انتشارات ما به نصف هم نرسیده است اصلا فروش خوبی نبود و از آن راضی نبودیم. ناشران سال‌ها است که این وضعیت را تحمل می‌کنند.
فروش در انتشارات سفیراردهال به نصف هم نرسیده است اصلا فروش خوبی نبود و از آن راضی نبودیم
به گفته مدیر نشر سفیر اردهال هدف این نشر از شرکت در نمایشگاه کتاب، فروش کتاب نیست، بلکه برای دیدار با مولفان و مترجمان و برگزار کردن رویدادهایی مانند رونمایی از کتاب، ارتباط با مراکز و موسسات فرهنگی در نمایشگاه شرکت کرده است.
او با اشاره به اینکه می‌دانست در این دوره فروش آن‌چنانی نخواهد داشت، ادامه داد: می‌دانستیم که فروش چندانی نخواهیم داشت. هرچند فروش هم شیرینی خاص خود را دارد و می‌تواند بخش از هزینه‌های ما را تامین کند، اما امسال فروش نسبت به سال گذشته خوب نبود و این تجربه ما و چند ناشری بود که از آن‌ها سوال کردم، شاید جای دیگر بیشتر فروخته باشند.
ناشران هیچ برنامه مدونی از مدیران ندیدند
عابدینی درباره میزان نقدینگی که نمایشگاه برای ناشر ایجاد می‌کند، توضیح داد: طبق اعلام مسئولان نمایشگاه سال گذشته حدود ۵۰۰ میلیارد تومان فروش داشت، حساب کنید بیش از هزار ناشر در نمایشگاه کتاب فعالیت می‌کنند، به هر کدام از آن‌ها چه عددی تعلق می‌گیرد؟ گردش مالی نشر کوچک است و فروش نمایشگاه در مقابل فعالیت این ناشران عددی حساب نمی‌شود.
هیچ برنامه‌ریزی خاصی وجود ندارد که برای بخش فرهنگی این کشور چیده شود و هر دولتی که می‌آید موظف باشد فعالیت‌های دولت قبل را ادامه بدهد
او با اشاره به اینکه انتشارات سفیراردهال بیش از هزار ۵۰۰ عنوان کتاب دارد، افزود: وقتی این نشر با تشکیلات ۱۰ تا ۱۵ نفری در نمایشگاه کتاب شرکت می‌کند، باید حداقل دومیلیارد تومان بفروشد تا بتواند هزینه‌هایش را پر کند و بتواند سود مناسبی هم داشته باشد. زیرا هزینه چاپ کتاب، هزینه کار نیرویی که به نمایشگاه می‌آورد باید توسط فروش تامین شود؛ تا بعد از پرداخت هزینه‌ها بتواند درباره سود اظهار نظر کند. این در حالی است که فروش ما عددی نبود که بتواند هزینه‌ها را کامل کند.
مدیر انتشارات سفیر اردهال ناشران را گروهی صبور خواند و ادامه داد: ناشران چاره‌ای جز شرکت در نمایشگاه کتاب ندارند. هر دوره مسئولان تغییر می‌کنند اما روال قدیمی تکرار می‌شود. ناشران هیچ برنامه مدونی از مدیران ندیدند که حتی بتوانند مکانی مناسب ناشران در اختیار آن‌ها بگذارند. حتی وارد کردن کتاب به مصلی دشوار است و برا ی ورود کتاب به غرفه ناشر باید ساعت ۶ صبح کتاب را با وانت به نزدیکی شبستان بیاورد و انجام این کار در طول روز ممکن نیست.
او با طرح این سوال که سازه‌های مصلی چه زمانی کامل می‌شود؟ گفت: ناشرانی که می‌خواستند به نمایشگاه بیایند هیچ روزی نتوانستند به سادگی از پارکینگ استفاده کنند. هر دوره نارضایتی خود را اعلام می‌کنیم اما نمی‌دانم که چه زمانی شاهد نتایج خواهیم بود. هیچ برنامه‌ریزی خاصی وجود ندارد که برای بخش فرهنگی این کشور چیده شود و هر دولتی که می‌آید موظف باشد فعالیت‌های دولت قبل را ادامه بدهد.
شهرآفتاب یکی از بهترین مکان‌ها برای برگزاری نمایشگاه بود
عابدینی با اشاره به دو دوره‌ای که نمایشگاه کتاب در شهرآفتاب برگزار شد، ادامه داد: شهرآفتاب علی‌رغم تمام مشکلاتی که داشت یکی از بهترین مکان‌ها برای برگزاری نمایشگاه بود، آنجا مشکل جای پارک و مکان غرفه وجود نداشت. شاید یک ناشر بخواهد ۱۰۰ متر غرفه داشته باشد، در مصلی اصلا چنین امکانی وجود ندارد، ممیزی‌های مختلفی شامل حال افراد می‌شود و تمام برنامه‌ها و شکل کار ناشران تحت تاثیر این مساله جانمایی از بین می‌رود.
مدیر نشر سفیراردهال افزود: فضای شهر آفتاب و سازهای که داشت به شکلی بود که استاندارد داشت و می‌شد در آن مانور داد و برنامه های مختلف برگزار کرد. فکر می‌کنم دسترسی شهرستانی‌ها به نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب خیلی بیشتر بود. اطراف شهر آفتاب نمایشگاهی ساخته شده است و این مجموعه هتل و رستوران دارد. باید فضایی برای نمایشگاه کتاب ساخته شود و برنامه‌ای مدون و شکلی استاندارد برای خود بگیرد، تا سال‌های آینده شاهد آن باشیم.
