اگرچه زیرساختها، فناوری، سرمایهگذاری و برنامهریزی بهعنوان عوامل کلیدی توسعۀ اقتصادی شناخته میشوند، اما آنچه این اجزا را به حرکت درمیآورد و به خروجی اقتصادی تبدیل میکند، نیروی کارِ انسانی است؛ انسانی که اغلب در تحلیلها و آمارها نادیده گرفته میشود، در حالیکه باید او را مهمترین دارایی کشور دانست.
شهرستان اردکان یکی از قطبهای صنعتی و معدنی کشور است و امروز میزبان ترکیبی از نیروهای بومی و هموطنان غیراردکانی از اقصینقاط ایران در این شهرستان هستیم؛ کارگرانی که در کارخانههای فولاد، کاشی و سرامیک، نساجی، معادن بزرگ و صنایع پاییندستی مشغولاند و با وجود زیست در شرایط سخت اقلیمی، چرخ تولید را در این منطقۀ صنعتی به حرکت درمیآورند و امیدوارند تا کارگزاران نظام، سیاستها و ساختارهای حوزۀ کار و اشتغال را بازنگری کنند.
بازار کار کشور با مجموعهای از مشکلات ساختاری روبهروست که ریشه در نظام تصمیمسازی، ضعف قوانین حمایتی، عدم تناسب نظام آموزشی با نیاز بازار و فقدان نگاه انسانی و راهبردی به مسئلۀ کار دارد و این مشکلات را میتوان در چند محور کلان ازجمله ناترازی دستمزد و معیشت، بیثباتی و مهاجرت صورتبندی کرد.
گسترش قراردادهای موقت و کوتاهمدت و خلأهای موجود در قانون کار موجب شده تا بخش بزرگی از کارگران، بهویژه در بخش خصوصی و صنایع کوچک و متوسط، از امنیت شغلی محروم باشند، بهعلاوه افزایشهای سالانۀ حقوق، شکاف میان دستمزد واقعی و هزینههای زندگی را روزافزون کرده است و نبود سیاستهای مکمل نظیر مسکن کارگری و سبدهای حمایتی باعث شده تا معیشت کارگران دچار فرسایش تدریجی شود.
حضور گستردۀ کارگران مهاجر در مناطقی چون اردکان، عسلویه، سیرجان و برخی شهرهای دیگر بدون برنامهریزی برای اسکان، آموزش، حملونقل و خدمات اجتماعی، منجر به بروز مسائل چندلایۀ اجتماعی، امنیتی، محیطزیستی و فرهنگی شده که این مسئله همچنان فاقد پاسخ روشن از سوی سیاستگذاران است.
آنچه بیش از همه اهمیت دارد، حرکت بهسوی سیاستهای «اشتغال هوشمند» است؛ یعنی ترکیب ظرفیتهای فناوری، سیاستگذاری پویا، آموزش مهارتمحور و حمایت هدفمند. باید بپذیریم که دوران اتکای صرف به صنایع سنتی و روابط کار کلاسیک به سر آمده است، اکنون زمان آن است که نظام کار ایران با تحولات جهانی در عرصۀ اشتغال، ایمنی، عدالت و سرمایۀ انسانی همراستا شود.
از جمعیت یک میلیون و ۲۸۹ هزار نفری استان یزد، یک میلیون و ۶۸ هزار نفر آن زیرپوشش تامین اجتماعی است و یزد به لحاظ ضریب پوشش بیمهای مقام نخست کشور را دارد.
براساس آخرین آمار موجود حدود ۴۰ درصد بیمهشدگان تامین اجتماعی استان یزد افراد غیربومی هستند که این رقم در شهرستانهای استان متفاوت و در برخی از شهرستانها حدود ۵۰ درصد است.
* نماینده مردم شهرستان اردکان در مجلس شورای اسلامی، نایب رییس فراکسیون محیط زیست و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس