«ابراهیم جلیلی» روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد:با توجه به مطرح شدن ثبت جهانی معابد دوران ماد، مکاتباتی از سوی استاندار همدان و نمایندگان مردم ملایر در مجلس برای ثبت جهانی نوشیجان انجام شده است.
این مسوول اظهار کرد: در همین راستا پرونده ثبت جهانی ارگ باستانی "نوشیجان" تشکیل شده و این اثر تمام شاخص‌های لازم برای ثبت جهانی را دارد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر ادامه داد: جمع‌آوری، مستندسازی و مطالعه سفال‌های تاریخی پایگاه ملی نوشیجان به‌عنوان یکی از محوطه‌های شاخص عصر ماد مورد بررسی قرار گرفته و در همین راستا، «کتاب سفال نوشیجان» تهیه تدوین خواهد شد.
جلیلی ادامه داد: رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور نیز اخیرا با تأکید بر جایگاه ویژه نوشیجان در پژوهش‌های باستان‌شناسی کشور، آمادگی کامل پژوهشگاه را برای پشتیبانی علمی و فنی از پروژه تدوین کتاب تخصصی سفال‌های نوشیجان اعلام کرد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر بیان کرد: با توجه به اهمیت منحصربه‌فرد ارگ باستانی نوشیجان در ساختار استقراری و فرهنگی مادها، ضرورت بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی پژوهشگاه و ساماندهی کامل اطلاعات مربوط به سفال‌ها مورد تاکید است.
وی همچنین به سم‌پاشی فضاهای معماری اثر دژ معبد نوشیجان اشاره کرد و گفت: هدف از این اقدام جلوگیری از سبز شدن و رشد علف‌های هرز و صدمه زدن به به این اثر تاریخی و همچنین جلوگیری از احتمال آتش‌سوزی در فضاهای معماری اثر نوشیجان صورت گرفت.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر یادآور شد: نوشیجان در یک فضای بیابانی با محوطه بسیار بزرگ و خشک و سوزان و بادهای شدید قرار گرفته و در صورت عدم کنترل این موارد احتمال آتش‌سوزی وجود دارد.
جلیلی ضمن تاکید بر حفظ این اثر منحصر به فرد در ایران و جهان، بیان کرد: سم‌پاشی مجموعه برای فضای معماری اثر در قسمت‌های مختلف به وسعت حدود چهار هزار مترمربع انجام شد.
به گزارش ایرنا؛ ارگ باستانی نوشیجان یکی از بزرگترین آثار تاریخی ملایر است که در ۱۵ کیلومتری شمال غرب ملایر و روبروی روستا شوشاب قرار دارد و سوم اسفند سال ۱۳۴۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
حفاری علمی این بنای باستانی در سال ۱۳۴۱ به سرپرستی «استروباخ» آغاز و در نتیجه این حفاری‌ها سه طبقه فرهنگی که علامت آن در سه قسمت توسط کارشناسان شناسایی شده است، شناخته شد.
از این سه طبقه، طبقه‌ای مربوط به استقرار مادها بوده است که با توجه به آثار تاریخی و معماری و دیگر یافته‌های باستانی، روشن می‌شود مادها از نیمه قرن هشتم تا نیمه قرن ششم قبل از میلاد در این طبقه استقرار داشته‌اند.
بقیه آثاری که از طبقه اول تپه نوشیجان به دست آمده در برگیرنده معماری مادها است و شامل ۹ بنای قدیمی جبهه غربی تپه که نخستین آتشکده است، تالار ستون دار آپادانا، تالار مرکزی که دومین نیایشگاه است و اتاق‌ها، انبارها تونل‌ها و حصار دژ نوشیجان است.
ارگ نوشیجان مهمترین نیایشگاه مادها بوده و عناصر این مجموعه به عنوان نخستین الگوهای معماری ایرانی در فلات قاره ایران از منحصر به فردترین و ارزشمندترین آثار تاریخی کشور محسوب می‌شود.
این بنای عظیم و تاریخی هفت هزار سال قدمت دارد و طبق اسناد موجود در میراث فرهنگی ملایر، روی تپه واقع شدن این بنا حاکی از آن است که در حدود چهار هزار سال پیش این منطقه زیر آب قرار داشته و تنها این قلعه از آب بیرون بوده است.
