به گزارش ایرنا، کودکی و نوجوانی بهترین زمان برای نهادینه کردن فرهنگ درست مطالعه و مهارت کتابخوانی است.
بر این اساس کتابهای کودکان و نوجوان باید متفاوت از دیگر اقشار و افراد جامعه، علاوه بر سرگرم‌کننده بودن، حاوی پیام‌های مثبت، آموزنده و الهام‌بخش باشد.
انتخاب کتاب‌هایی با شخصیت‌های جذاب، موضوعات قابل ارتباط و زبان صمیمی، به رشد فکری و تقویت مهارت‌های فردی کودکان و نوجوانان کمک بسیاری می‌کند.
باید شرایط مطلوبی برای کودکان و نوجوانان ایجاد کرد تا آنها با مطالعه کتاب علاوه بر لذت، به شناخت بهتر از خود و دنیای اطراف‌شان نیز دست یابند.
ارتقای سواد علمی و گسترش دایره لغات کودکان با کتاب
کتاب خواندن و مطالعه داستان‌ها و موضوعات متفاوت در کودکی به باز کردن ذهن کودکان و نوجوانان و ارتقای سواد علمی و گسترش دایره لغات در آنها نیز منجر می‌شود.
بنا به گفته بسیاری از صاحب نظران عرصه کتاب، کتابهای نوجوانان، دسته‌ای مهم و خاص در دنیای نشر و ادبیات هستند و انتخاب کتاب مناسب برای این گروه سنی می‌تواند تاثیر بزرگی بر شکل‌گیری شخصیت، تقویت مهارت‌های اجتماعی و رشد فکری آنها بگذارد.
آنها معتقدند که شخصیت‌های کتابهای کودکان و نوجوانان باید قابل ارتباط و واقعی و دارای ویژگی‌هایی باشند که نوجوانان بتوانند در آنها خود را ببینند. این شخصیت‌ها باید با چالش‌های زندگی روزمره از جمله روابط خانوادگی، مشکلات درسی و اجتماعی مواجه تا برای نوجوانان ملموس و واقعی شوند.
جذب کودکان با کتابهای چالش برانگیز
یک کارشناس حوزه کتابداری و کتابخوانی در اصفهان به خبرنگار ایرنا گفت: کتابهای کودکان و نوجوانان باید چالش برانگیز اما متناسب سن آنها باشد تا بتوانند به راحتی با آن ارتباط برقرار کنند و به وادی کتابخوانی کشیده شوند.
مریم معین‌فر افزود: زبان در کتابهای نوجوانان نباید بیش از حد پیچیده یا تخصصی بلکه باید ساده و صمیمی باشد زیرا استفاده از زبان بیش از حد رسمی یا پیچیده ممکن است خواننده را از کتاب دور کند.
این کارشناس عرصه کتابخوانی افزود: یکی از جنبه‌های مهم کتابهای نوجوان، داشتن داستان‌هایی خلاقانه و پر از تخیل است، زیرا این داستان‌ها می‌توانند ذهن آنها را تحریک و خلاقیت‌شان را تقویت و در عین حال آنها را به یادگیری تجربه‌های جدید ترغیب کند.
وی تاکید کرد: کتابهای نوجوان نباید تنها سرگرم‌کننده باشند، بلکه باید عناصر آموزشی نیز داشته باشند زیرا این محتواها می‌توانند به نوجوانان در یادگیری مهارت‌های زندگی مثل حل مساله، مدیریت احساسات، تصمیم‌گیری درست و حتی مهارت‌های عملی کمک کنند.
وی همچنین بر جذاب بودن ریتم داستان و سبک نوشتاری کتاب تاکید کرد و گفت: بسیاری از نوجوانان ترجیح می‌دهند کتاب‌هایی را بخوانند که پر از دیالوگ و لحظات هیجانی باشند و سریع به اصل داستان پرداخته شود.
معین‌فر، گرافیک زیبا، رنگ‌های جذاب، و طراحی‌هایی که با موضوع کتاب همخوانی دارند را نیز از عواملی برشمرد که باعث جلب مخاطب کودک و نوجوان به کتابخوانی می‌شود.
ایجاد قفسه‌های کوچک کتاب در مقابل دید کودکان
مربی یکی از مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در اصفهان نیز بر ایجاد قفسه‌های کوچک کتاب در کلاس‌های محل آموزش تاکید کرد و گفت: اگر کودکان با چشم خود کتاب را روزانه ببینند به سمت آن گرایش می‌یابند.
آذین کرمی افزود: برای جذب کودک به هر سمتی ابتدا باید آن جسم را در مقابلش قرار داد تا با آن مانوس شود و سپس اختیار انتخاب داشته باشد.
وی اظهار داشت: بسیاری از کودکانی که به این مرکز مراجعه می کنند پس از مدت کوتاهی درخواست کتابهای داستانی که هر روز در قفسه‌ها می بینند داشته و با اشتیاق به مطالعه آن می‌پردازند.
این مربی کودک و نوجوان افزود: ناگفته نماند که باید محتوای کتاب‌ها ساده و قابل هضم و متناسب با سن کودکان باشد تا مبادا به دلیل ابهام در فهم آن را کنار بگذارند.
وی طراحی جلد کتاب‌ها و عناوین انتخابی را نیز عامل دیگر جذب کودکان به سمت کتاب دانست و گفت: باید در این زمینه نیز توجه خاص شود.
معرفی کتابهای متناسب با سن کودکان
معاون توسعه کتابخانهها و کتابخوانی اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی اصفهان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، بهترین راه برای تشویق نوجوانان و کودکان به کتاب خواندن را معرفی چندین کتاب متناسب سن آنها آنها ولی دادن اجازه انتخاب به آنها عنوان کرد.
امیر هلاکویی افزود: راهکار دیگر برای ایجاد فرهنگ مطالعه در خانه و تشویق نوجوانان به کتاب خواندن، الگو گیری از والدین مطالعه کننده است.
وی خاطرنشان کرد: گروه سنی نوجوان، وقتی در مقابل دستورات یا الزامات قرار می گیرند، مقابله می‌کنند و آن را نمی پذیرند ولی اگر مشاهده کنند که والدین آنها بخشی از وقت روزانه خود را صرف کتاب خواندن می کنند، تمایل به پیروی از این رفتار دارند.
این کارشناس فرهنگی افزود: از فرزندان باید درباره محتوای کتابهای مورد علاقه پرس و جو شود تا علاوه بر احترام به سلیقه آنها، راه درست و اساسی برای جذبشان به مطالعه را برگزید.
وی با اشاره به وجود ۲۹۳ کتابخانه نهادی و عمومی در استان اصفهان گفت: از این تعداد، ۲۱۴ کتابخانه نهادی( زیرمجموعه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ) و همچنین ۷۹ باب کتابخانه مشارکتی و مستقل است.
هلاکویی افزود: در مجموع بالغ بر یکهزار فعالیت فرهنگی در ۲۱۴ کتابخانه عمومی نهادی استان اصفهان با هدف جذب کتابخوان و ترویج فرهنگ مطالعه اجرا می‌شود.
وی یادآور شد: حدود ۷۰۰ هزار نفر عضو کتابخانه‌های استان هستند که ۱۵۴ هزار نفر آنها عضو فعال کتابخانه‌های نهادی و ۲۰ هزار نفر عضو فعال کتابخانه‌های مشارکتی هستند.
هلاکوئی با بیان اینکه بالغ بر چهار میلیون و ۵۰۰ هزار نسخه کتاب در کتابخانه‌های عمومی نهادی و مشارکتی در اســتان اصفهان وجود دارد گفت: آمار امانت کتابخانه‌های استان اصفهان در سال بالغ بر ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار جلد کتاب است.
معاون توسعه کتابخانه‌های عمومی اصفهان افزود: در راستای اهمیت جذب کودکان و نوجوانان به کتابخوانی، از مجموع ۱۰ هزار فعالیت فرهنگی در کتابخانه‌های زیر پوشش این نهاد، بیش از چهار هزار فعالیت مربوط به بخش کودک است.
وی، معرفی کتاب، مشاوره کتاب و نشست کتابخوانان با حضور اعضای کودک و نوجوان را از جمله برنامه‌های کتابخانه های عمومی اصفهان عنوان کرد و گفت: در بخش تخصصی کودک و نوجوان در برخی کتابخانه‌های عمومی اصفهان، زیر ساخت های لازم شامل تهیه کتاب و تجهیرات، اسباب بازی و فضای فیزیکی وجود دارد.
این کارشناس فرهنگی، همچنین به تربیت نیروی انسانی متخصص در حوزه کتاب کودک و نوجوان در کتابخانه های عمومی اشاره کرد و گفت: تعدادی نیروی کارآزموده وارد این عرصه شدند و آموزش های لازم را با موفقیت پشت سر گذاشتند.
هلاکویی تصریح کرد: اداره کل کتابخانه های عمومی استان، به بخش کودک و نوجوان، نگاه ویژه ای دارد زیرا تربیت کودک و نوجوان کتابخوان می تواند ضامن تربیت نسلی آگاه، فهیم و بافرهنگ باشد.
