در این که تعداد آزمایشگاه‌های پاتولوژی در اکثر شهرهای کشورمان کم نیست، شکی وجود ندارد اما خیلی از مردم در انتخاب آزمایشگاه برای انجام چکاپ‌های خود، وسواس به خرج می‌دهند و سراغ هر آزمایشگاهی نمی‌روند که دلایل متعددی دارد. یک سر این موضوع به پزشکان مربوط است که به بیماران خود تاکید می‌کنند حتما به آزمایشگاه شناخته‌شده و مورد تایید آنها مراجعه کنند. موضوعی که باعث شده خیلی از افراد تصور کنند کیفیت کار برخی آزمایشگاه‌ها بالاتر است.
اما آیا واقعا آزمایشگاه خوب و بد داریم؟ آیا کیفیت آزمایشگاه‌های واقع در حومه شهر یا شهرهای کوچک یا شهرهای دورافتاده پایین‌تر از آزمایشگاه‌های فعال در شهرهای بزرگ است؟ یا همه اینها صرفا تصور ما است؟
مهم است کدام آزمایشگاه برویم؟
در پاسخ به این سوال که آیا مهم است برای انجام چکاپ‌های خود به کدام آزمایشگاه مراجعه کنیم، می‌گوید: از حدود ۱۵ سال قبل که دستگاه‌های هایتک وارد سیستم کشور شد و اکثر آزمایشگاه‌ها به سمت خرید این دستگاه‌ها رفتند، کیفیت کار آزمایشگاه‌ها استاندارد شده است. این دستگاه‌ها سیستمی هستند که به صورت بسته کار می‌کنند. مثلا سرم بیمار در یک چرخه‌ای به دستگاه داده می‌شود و دست پرسنل دیگر در آن دخالتی ندارد که مثلا یک نمونه کم کشیده شود یا اتفاق دیگری بیفتد.
به گفته دکتر قهرمانی، الان ارائه خدمات در همه آزمایشگاه‌های کشور بسیار شبیه هم است. حتی آزمایشگاه‌های کوچک در مقایسه با از آزمایشگاه‌های بزرگ، با دقت بیشتری کار می‌کنند. دیگر نمی‌توانیم بگوییم آزمایشگاهی هست که به دلیل امکانات کم، آزمایش‌ها را خوب انجام نمی‌دهد. یا خیلی کم هستند آزمایشگاه‌هایی که استانداردها را رعایت نمی‌کنند. تعدادشان خیلی محدود است. چون این آزمایشگاه‌ها در بازرسی‌ها شناسایی می‌شوند و با آنها برخورد می‌شود و درنهایت یا اصلاح می‌شوند یا تعطیل می‌شوند. کمیسیون‌های ماده ۲۰ دانشگاه‌ها هیچ تعارفی با آزمایشگاه‌های بی‌کیفیت ندارد. اگر آزمایشگاهی فعال است، یعنی دارد درست کار می‌کند. 
همه آزمایشگاه‌ها زیر ذره‌بین بازرسان
به گفته دبیر انجمن پاتولوژی ایران،حتی یک آزمایشگاه در حومه شهر یا شهرستان‌های کوچک و دور هم با کیفیت کار می‌کنند. چون در حومه شهر هم شبکه‌های بهداشت و درمان داریم و همه شبکه‌ها هم زیر نظر دانشگاه‌های بزرگ هستند. چندین مدل بازرسی از آزمایشگاه‌ها وجود دارد؛ درباره کیت‌ها، جنس کیت‌ها، تاریخ مصرف و ... . علاوه بر این، سازمان‌های بیمه‌گر هم مدام بازدید می‌کنند و بازرسی‌شان بیشتر، حمایت از حقوق مصرف‌کننده است.
قهرمانی ادامه می‌دهد: غیر از اینها هر آزمایشگاه، یک مسئول فنی دارد که بر همه کارها نظارت دارد. مسئول فنی حتی گاهی تشخیص می‌دهد که آزمایش یک فرد باید دوباره تکرار شود و این کار بدون دریافت هیچ هزینه‌ای از بیمار مجددا تکرار می‌شود. لازم است که به همه آزمایشگاه‌ها اعتماد کنیم. چه آزمایشگاهی در خارج از شهر باشد، چه در یک شهر کوچک باشد و چه در یک شهر بزرگ.
این متخصص پاتولوژی اضافه می‌کند: البته ما یک سری آزمایش‌های متعدد تخصصی و فوق تخصصی داریم که یک آزمایشگاه معمولی در طول ماه ممکن است فقط ۵ – ۶ مورد در این زمینه مراجعه داشته باشد و طبیعتا نمی‌ارزد که برای چند مورد محدود، کیت تهیه کند که بعد از مدتی منقضی شود. چنین آزمایشگاهی، نمونه‌های تخصصی و فوق تخصصی را با رعایت زنجیره سرد و با ارسال صحیح در کلدباکس‌های مخصوص به آزمایشگاه‌های بزرگ ارسال می‌کند تا آزمایش در آزمایشگاه‌های بزرگ بررسی شود. بعضی آزمایشگاه‌ها حتی آنها را هوایی می‌فرستند. این کار به معنی کیفیت پایین آن آزمایشگاه نیست. ما سیستم آزمایشگاهی بسیار خوب و پیشرفته‌ای داریم و حیف است که قدر ندانیم.
تنها ۱ درصد آزمایشگاه متخلف داریم
دکتر قهرمانی در این زمینه می‌گوید: اگر چنین چیزی باشد، اشتباه است. من فکر نمی‌کنم آزمایشگاهی باشد که چنین تخلفی را انجام دهد. وگرنه سیستم انتقالی اکثر آزمایشگاه‌ها بسیار دقیق است و من سال‌ها است در این سیستم دارم کار می‌کنم و شاهدم. به هر حال در میان ۸ هزار آزمایشگاهی که در کشور داریم، نمی‌توانیم منکر شویم که آزمایشگاه متخلف وجود ندارد، اما موضوع این است که بالای ۹۸ درصد آزمایشگاه‌ها دارند استانداردها را رعایت می‌کنند. درضمن سختگیری روی آزمایشگاه‌ها بالا است. ما چک‌لیست‌هایی برای ارزیابی داریم که اداره آزمایشگاه دانشگاه‌ها به ما می‌دهد و طبق آن، باید بالاترین استانداردها را رعایت کنیم. همه آزمایشگاه‌ها یک چک‌لیست ۱۶۴ آیتمی دارند که موقع بازرسی، هر ۱۶۴ آیتم چک می‌شود و هر موردی که رعایت نشود، امتیازی از آزمایشگاه کم می‌شود و اگر امتیاز یک آزمایشگاه زیر ۹۰ (۹۰ از ۱۰۰) شود، امتیاز و پروانه آن تمدید نمی‌شود.
خدمات آزمایشگاهی ما در کشورهای توسعه‌یافته پیدا نمی‌شود
به گفته دبیر انجمن پاتولوژی ایران، خدمات آزمایشگاهی ایران در کشورهای توسعه‌یافته هم پیدا نمی‌شود و به این شکل عالی در دسترس نیست. در آمریکای شمالی اگر فردی بخواهد آزمایش انجام دهد یا خدمات پزشکی بگیرد، ممکن است کارش چند ماه طول بکشد. اما در ایران شما هروقت بخواهید، می‌توانید به راحتی از پزشک متخصص نوبت بگیرید. پزشک هم برایتان آزمایش می‌نویسد و شما بدون فوت وقت برای انجام آزمایش مراجعه می‌کنید. این خدمات نه فقط در تهران، بلکه در محروم‌ترین شهرهای کشور هم در دسترس است.
پزشکانی که بیمار را به آزمایشگاه خاص ارجاع می‌دهند
قهرمانی می‌گوید: قبول داریم که بعضی از همکاران پزشک، بیمار را به آزمایشگاه‌های خاصی ارجاع می‌دهند. اما نگاه خوشبینانه این است که خیلی از پزشکان در طول مدت فعالیت خود به یک سری مراکز آزمایشگاهی و ... اعتماد بیشتری کرده‌اند و می‌دانند که مثلا این جواب نمونه بافتی بیمار برای پاتولوژی، یا آزمایش خون یا آزمایش مولوکلی بیمار در این آزمایشگاه با کیت‌ها و روشی که انجام می‌شود، جوابش مطمئن‌تر است. این را انکار نمی‌کنیم اما نمی‌توانیم بگوییم همه این پزشکان قرارداد دارند و به خاطر منافع شخصی خود این کار را می‌کنند. البته افرادی هم هستند که برای کسب منافع این کار را می‌کنند که تعدادشان خیلی کم است و به خاطر این چند نفر نمی‌توان کل سیستم سلامت را زیر سوال برد. موضوع این است که اکثریت دارند خوب و سالم کار می‌کنند و در فضای سالم هم هر پزشکی حق دارد هر آزمایشگاهی را که مد نظرش است، به بیمارش معرفی کند.
بعضی آزمایشگاه‌ها از جیب خرج می‌کنند
دبیر انجمن پاتولوژی ایران در ادامه با اشاره به این که آزمایشگاه‌ها الان واقعا تحت فشارند، می‌گوید: هزینه‌ها به شدت بالا رفته و درآمدها پایین آمده است. شرایط مردم هم برای پرداخت هزینه‌های آزمایشگاهی خیلی سخت شده است. از آن طرف هم بیمه‌ها توان پرداخت‌شان بسیار پایین آمده است. اما با این احوال، آزمایشگاه‌ها دارند تلاش می‌کنند تا از جیب هم شده، کیفیت کار را حفظ کنند.
دکتر قهرمانی می‌گوید: ما فقط نیاز داریم که برای آزمایشگاه‌ها شرایطی فراهم شود که دچار ناترازی درآمد و هزینه نشوند و یک سود متعارف و معقولی داشته باشند که بتوانند کیت‌های باکیفیت و با استاندارد و سایر ملزومات را تهیه کنند.
