پژوهشگران تأیید کردهاند که سارهای آفریقایی پیوندهای همکاری بلندمدت، حتی با افراد غیرخویشاوند، تشکیل میدهند؛ ویژگیای که پیشتر تصور میشد مختص انسانها است.
اینکه انسانها اغلب به یکدیگر کمک میکنند، حتی وقتی خویشاوند نیستند، تعجبآور نیست. کافی است به حمایت متقابلی فکر کنید که قدیمیترین دوستیهای شما را قوی نگه داشته است.
اما اثبات اینکه این نوع همکاری در میان حیوانات نیز رخ میدهد، بسیار دشوارتر بوده است.
اکنون، یک مطالعه جدید درباره سارهای آفریقایی شواهد قدرتمندی ارائه میدهد که نشان میدهد چنین همکاریای وجود دارد. این پژوهش که توسط الکسیس ارل، دانشجوی سابق دکتری در آزمایشگاه پروفسور داستین روبنشتاین، هدایت شد، بیش از ۲۰ سال به مشاهده این پرندگان اختصاص یافت. یافتههای آنها نشان میدهد که سارها درگیر «رفتار متقابل» میشوند. به یکدیگر کمک میکنند با این درک که در آینده این لطف جبران خواهد شد.
روبنشتاین گفت: «جوامع سارها فقط خانوادههای ساده نیستند، بلکه بسیار پیچیدهترند و شامل ترکیبی از افراد خویشاوند و غیرخویشاوند هستند که با هم زندگی میکنند، تقریباً به همان شکلی که انسانها زندگی میکنند.»
کمکرسانی فراتر از پیوندهای خانوادگی
اینکه حیوانات به خویشاوندان مستقیم خود کمک میکنند تا تناسب ژنتیکی خود را افزایش دهند و ژنهایشان را ماندگار کنند، از مدتها پیش در جامعه علمی شناخته شده است. سارها به طور ترجیحی به خویشاوندان خود کمک میکنند، اما بسیاری از پرندگان به غیرخویشاوندان نیز کمک میکنند. ارل و همکارانش کشف کردند که این کمکرسانی به غیرخویشاوندان از طریق تشکیل روابط کمکرسانی متقابل رخ میدهد، که گاهی اوقات سالها طول میکشد.
اثبات اینکه این نوع رفتار متقابل به حیواناتی غیر از خویشاوندان مستقیم گسترش مییابد، دشوار است، زیرا نیازمند حجم زیادی از دادههایی است که در بازههای زمانی طولانی جمعآوری شدهاند. مقاله جدید، که این هفته در مجله Nature منتشر شد، از ۲۰ سال پژوهش که روبنشتاین و همکارانش روی سارهای آفریقایی ساکن در آبوهوای سخت ساوانای شرق آفریقا انجام دادهاند، بهره میبرد.
از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۱، پژوهشگران هزاران تعامل بین صدها پرنده را مطالعه کردند و از افراد جمعیت نمونههای DNA جمعآوری کردند تا روابط ژنتیکی را بررسی کنند. با ترکیب دادههای رفتاری و ژنتیکی ۴۰ فصل تولیدمثل، تیم توانست سؤالاتی مانند اینها را مطرح کند: آیا پرندگان به طور ترجیحی به خویشاوندان کمک میکردند؟ آیا آنها به غیرخویشاوندان کمک میکردند حتی وقتی خویشاوندان برای کمک در دسترس بودند؟ و آیا آنها در طول سالها با افراد خاصی به طور متقابل کمک میکردند؟
دوستیها در جهان حیوانات
در نهایت، پژوهشگران دریافتند که کمککنندگان به طور ترجیحی به خویشاوندان کمک میکردند، اما همچنین به طور مکرر و مداوم به پرندگان غیرخویشاوند خاصی کمک میکردند، حتی وقتی خویشاوندانی برای کمک در دسترس بودند. روبنشتاین گفت: «بسیاری از این پرندگان در واقع با گذشت زمان دوستیهایی تشکیل میدهند. گام بعدی ما این است که بررسی کنیم این روابط چگونه شکل میگیرند، چه مدت طول میکشند، چرا برخی روابط قوی باقی میمانند، در حالی که برخی دیگر از هم میپاشند.»
این دادهها بر پایه دههها پژوهش جمعآوریشده توسط روبنشتاین و همکاران و دانشجویانش درباره چگونگی و چرایی اجتماعی شدن حیوانات بنا شده است. آنها جوامع حیوانی را نه تنها در پرندگان، بلکه در گونههای متنوعی در سراسر جهان بررسی کردهاند، از جمله میگوهای تپانچهای در کارائیب، زنبورها در آفریقا، سوسکها در آسیا و موشها و مارمولکها در استرالیا.
روبنشتاین گفت: «من فکر میکنم این نوع رفتار کمکرسانی متقابل احتمالاً در بسیاری از جوامع حیوانی در جریان است، و مردم فقط به اندازه کافی طولانی آنها را مطالعه نکردهاند تا بتوانند آن را تشخیص دهند.»
منبع: فرارو