همشهری آنلاین – مجید جباری: تولد نخستین جوجه میشمرغ در مرکز تکثیر در اسارت بوکان، امیدها برای نجات بزرگترین پرنده قادر به پرواز ایران را از خطر انقراض زنده کرد.بهممن ماه سال گذشته، سازمان محیطزیست از راهاندازی مرکز تکثیر در اسارت و خرید محصول سرپای کشاورزان برای نجات اینگونه در حال انقراض خبر داده بود. تکثیر در اسارت یکی از راههای حفاظت از پرندهای است که در فهرست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت قرار دارد و جمعیت تقریبی آن در زیستگاههای ایران کمتر از 30 فرد تخمین زده میشود.اما آنچه این موفقیت را متمایز کرده، همراهی کمنظیر مردم محلی و کشاورزانی است که چند سالی است آگاهانه بخشی از مزارع گندم خود را درو نمیکنند تا لانههای میشمرغ آسیب نبیند.
غلامرضا ابدالی مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان محیطزیست زمستان سال گذشته از برنامهریزی برای ایجاد مرکز و برنامه تکثیر در اسارت میشمرغ خبرداده و به همشهریآنلاین گفته بود:«با کارشناسان داخلی و نهادهای مرتبط در برخی کشورهای همسایه برای تأمین مولدهای مورد نیاز رایزنی کردیم.»
ابدالی حالا با اشاره به برنامههای اجرا شده برای حفاظت از میش مرغ در زیستگاههای طبیعی این پرنده ارزشمند در ایران به همشهری آنلاین میگوید:« پایش مستمر زیستگاه و جمعیت این پرنده ارزشمند انجام شده و اقداماتی مانند ساماندهی محل دفن زباله و انتقال آن به مکانی دور از زیستگاه، همچنین کنترل جمعیت سگهای پرسهزن در اطراف زیستگاه در دستور کار قرار گرفته است.»
این مسئول سازمان حفاظت محیط زیست ایران می گوید:«خرید محصول سرپای کشاورزان منطقه با هدف جلوگیری از آسیب به آشیانهها یا جوجهها در پایان فصل تولیدمثل، همکاری با جوامع محلی و ارتقای آگاهی کشاورزان و بومیان اطراف زیستگاههای طبیعی از دیگر گامهای مؤثر برای حفاظت از میش مرغ بوده است. برهمین اساس معتقدم اجرای موفق این طرحها میتواند به افزایش تنوع ژنتیکی جمعیت میشمرغ در ایران کمک کند.»
به گزارش همشهری آنلاین، با وجود بحرانی بودن شرایط و جمعیت میش مرغ در طبیعت ایران،تکثیر در اسارت در کنار تلاش مردم محلی برای حفاظت از این پرنده در خطر انقراض، به ویژه در سالهای گذشته میتواند نقطه عطفی برای فرار میش مرغ از لبه پرتگاه انقراض باشد.
میشمرغ یکی از بزرگ ترین پرندگان بومی ایران و از گونههای در خطر انقراض است که به دلیل جثه بزرگ، پرواز سنگین و رفتار کمتحرکش شناخته میشود. این پرنده در زیستگاههای دشتی، علفزارها و مزارع وسیع و کمتردد زندگی میکند و بهویژه نسبت به حضور انسان بسیار حساس است.در ایران، زیستگاههای اصلی میشمرغ در دشت سوتاو حمامیان در بوکان (آذربایجان غربی) و بخش هایی از شمال کردستان و دشت های شهرستانهای بوکان، نقده، و بخشهایی از استانهای ایلام و همدان قرار دارند. این پرنده برای زادآوری به پوشش گیاهی کوتاه نیاز دارد و از محصولات کشاورزی مانند گندم و جو نیز تغذیه میکند.بر اساس آخرین برآوردها، جمعیت میشمرغ در ایران کمتر از ۳۰ فرد است. تخریب زیستگاه، شخم زدن مزارع در فصل تولیدمثل، سگهای ولگرد ، دفن زباله در نزدیکی زیستگاهها و البته صید و شکار مهمترین عوامل کاهش جمعیت میش مرغ در طبیعت ایران است.