به گزارش همشهری آنلاین، آمارها نشان می‌دهد که سطح آب خزر با سرعتی هشداردهنده در حال کاهش است به‌طوری که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ تا ۱۸ متر دیگر از عمق آن کاسته شود. در نشست تخصصی «تغییرات اقلیمی، بحران خزر و همبستگی منطقه‌ای» که در سن‌پترزبورگ روسیه برگزار شد، شینا انصاری، خواستار همگرایی و همکاری کشورهای حاشیه دریای خزر برای حراست از این پهنه آبی شد.
رئیس سازمان محیط زیست در ادامه سه پیشنهاد برای برون رفت از این وضعیت را ارائه داد. نخستین پیشنهاد تشکیل یک کارگروه ویژه منطقه ای با مشارکت تمام کشورهای ساحلی است تا برنامه‌ای عملی برای مدیریت کاهش سطح آب خزر تدوین کند. چناننکه این کارگروه می تواند هماهنگی لازم برای اجرای پروژه های مشترک را فراهم آورد.
پیشنهاد دوم، ایجاد یک سامانه پایش یکپارچه برای رصد مستمر تغییرات آب و خاک دریای خزر است. بازنگری در طرح های سدسازی و تخصیص حق آبه زیست محیطی خزر از طریق مذاکرات فنی و دیپلماتیک با کشورهای بالادست، پیشنهاد سوم رئیس سازمان حفاظت محیط زیست است.
براساس مطالعات صورت گرفته، افزایش دما و کاهش بارندگی مهمترین عوامل کاهش سطح آب دریای خزر محسوب می شوند. میزان جمعیت ساکن در سواحل دریای خزر به دلیل رشد جمعیت و همچنین مهاجرت های صورت گرفته به این منطقه افزایش زیادی پیدا کرده و سبب افزایش مصرف آب به خصوص از منابع زیرزمینی که ارتباط مستقیم با خزر دارد، شده است.
کارشناسان، این موضوع را فاجعه محیط‌زیستی قلمداد می کنند و معتقدند تا ۷۵سال دیگر یک سوم وسعت این دریاچه خشک می شود و خشکی بخش‌هایی از خزر تأثیر منفی بر تالاب‌های ساحلی به‌ویژه تالاب انزلی و حتی خلیج گرگان خواهد داشت. بهره‌برداری بی رویه و تامین نشدن حقابه تالاب‌ها، کاهش ورودی آب از رودخانه‌ها به‌ویژه رود ولگا که ۸۵درصد آب ورودی خزر را تامین می کند در کنار افزایش دما و تبخیر بالا از عوامل کاهش تراز آب خزر در سال‌های اخیر است. طوری که خشکیدگی یک سوم مساحت دریاچه خزر برخلیج گرگان، تالاب انزلی، تالاب گمیشان، تالاب میانکاله، تالاب کیاشهر، تالاب زیباکنار و پارک ملی بوچاق تاثیر جدی برجا می گذارد. وقتی تراز دریاچه خزر پایین می‌آید، فاصله بین دهانه ورودی تالاب تا ساحل، می تواند تخلیه تالاب های ساحلی شمال کشور را سرعت ببخشد. درصورت ادامه شرایط حاضر، احتمال اینکه خلیج گرگان تا ۱۰ سال آینده شرایط بسیار خشکی را تجربه کند، یا تالاب انزلی در شرایط بدتری نسبت به امروز قرار گیرد، زیاد است.
در ۲۰ سال گذشته تراز آب خزر ۲ متر کاهش داشته است. مساحت دریاچه خزر ۶۰۰ هزار کیلومتر مربع است و عمیق ترین نقطه خرز با ۹۸۰ متر در نزدیکی سواحل ایران قرار دارد. تعداد رودخانه هایی که به خزر می ریزند، ۱۳۰ دهنه است. ۱۱ رودخانه مهم کشور نیز به خزر می ریزند.
