آرامگاه خواجه مراد کجاست؟ یکی از امکان زیارتی کمتر شناخته شده اطراف مشهد
استان خراسان رضوی و به ویژه شهر مشهد به علت وجود حرم امام رضا(ع) یکی از مقصدهای گردشگری محبوب میان ایرانیان و توریست‌‌ها به شمار می‌رود. در اطراف این شهر نیز زیارتگاه و مراکز زیارتی مختلفی از جمله آرامگاه خواجه مراد وجود دارد. امروزه این آرامگاه مورد توجه بسیاری از زائرین داخلی و زواری از کشورهایی همچون پاکستان، عراق، جمهوری آذربایجان و سایر کشورها بوده و در سالهای اخیر به عنوان یکی از مراکز پربازدید زیارتی و مقدس شناخته می‌شود. در این مطلب سعی داریم ضمن معرفی این شخصیت تاریخی به شرح اطلاعاتی در خصوص آرامگاه وی پرداخته و اطلاعات مفیدی برای سفر و زیارت از این آرامگاه در اختیار شما بگذاریم.
خواجه مراد کیست؟
ابوحبیب هرثمه بن اعین ملقب به خواجه مراد، یکی از مقامات شاخص دوره امام رضا و از سپاه مامون بوده‌است. برخی مردم باور داشتند که وی مقام شفاعت در نزد خدا دارد و میتوان به واسطه شفاعت ایشان به مراد دل رسید، بنابراین به او لقب خواجه مراد داده شده‌است. در خصوص هویت اصلی خواجه مراد شبهاتی وجود دارد و اسناد و اطلاعات تاریخی دقیقی موجود نیست. برخی از منابع از جمله کتاب عیون اخبار الرضا معتقدند وی به عنوان یکی از سرداران مامون بوده که امام رضا (ع) را از بغداد تا مشهد مشایعت نموده و در طول مسیر جزو اصحاب و یاران ایشان گردیده است. پس از شهادت امام رضا به دست مامون خلیفه عباسی اقدام به افشاگری علیه مامون پرداخته و به دستور مامون به قتل رسیده‌است.
از طرفی دیگر برخی معتقدند، خواجه مراد به توصیه فضل بن سهل که از وزیران ایرانی مامون بود از بغداد دور شده و به عنوان حاکم به خراسان فرستاده شد. به نظر می‌رسد آنان از قدرت و نفوذ خواجه مراد به عنوان یکی از سرداران بزرگ هارون الرشید وحشت داشته و سعی داشتند وی را از مرکز حکومت دور کنند. سپس در سال 210 هجری قمری در خراسان خواجه مراد را زندانی کرده و به قتل رسانده‌اند.
علیرغم اختلاف نظرات و شبهاتی که در خصوص این شخص وجود دارد، اما با توجه به آنکه وی به عنوان یکی از یاران امام رضا(ع) و شخصیت قابل احترام در میان مردم شناخته شده و به همین خاطر آرامگاه او به یک مکان زیارتی تبدیل گردیده و از اهمیت خاصی در منطقه برخوردار است.
آرامگاه خواجه مراد کجاست؟
اگر قصد زیارت از آرامگاه خواجه مراد را دارید، می‌توانید با تهیه بلیط هواپیما مشهد خود را به مشهد برسانید و به ۱۴ کیلومتری جنوب شرقی مشهد و جنوب جاده فریمان در دامنه رشته کوه بینالود و روبه‌روی منطقه «بهشت رضا» سفر کنید. در 3 کیلومتری این زیارتگاه نیز، آرامگاه خواجه اباصلت واقع شده است.
آنطور که از اسناد و اطلاعات تاریخی پیداست، مزار خواجه مراد تا سالها پس از مرگ وی وضعیت خوبی نداشته‌است. در سالهای معاصر این بنا توسط حاج محمد علی درویش مشهور به نورعلیشاه یکی از دراویش بزرگ خراسان، احداث شده و تا سالها توسط خود ایشان نگهداری و رسیدگی می‌شد. اکنون متولی نگهداری و اداره این زیارتگاه، اداره اوقاف و امور خیریه استان خراسان می‌باشد.
مرقد خواجه مراد اتاقی به ابعاد ۴ ×۴.۵ بوده که در مرکز خود مقبره‌ای با ضریح کوچک آیینه کاری شده قرار داده و سقف آن با آیینه کاری‌هایی به نام ائمه اطهار مزیین شده است. گنبد آن به شکل هرمی و پنج ضلعی پوشیده شده با شیروانی می‌باشد. این مزار دارای صحنی زیبا و ایوانی با آینه کاری و گلدسته‌های کوتاه و کاشی کاری هفت رنگ و چند ستون زیبا می‌باشد. این ایوان با تلاش خواجه باصلت آیینه‌کاری شده و بر روی آن «مقبره شریفه هرثمه بن اعین مشهور به خواجه مراد» نقش بسته است.
در سالهای اخیر نیز یک شبستان به مساحت ۸۰۰۰ متر مربع در مجاورت این مقبره احداث گردیده‌است.
امکانات و خدمات آرامگاه خواجه مراد
به دلیل استقبال مردم در سالهای اخیر از این آستان، امکانات و خدمات رفاهی مناسبی در اطراف آن ایجاد شده است. وجود بازارچه‌ای بزرگ در ورودی آرامگاه به جذابیت این مکان افزوده است. در این بازارچه تنوع محصولات بسیاری وجود داشته و غرفه‌های فروش سوغاتی و صنایع دستی وجود دارد و به واسطه حضور کسبه‌های مردمی و خوش اخلاق تجربه‌‌ی خریدی دلنشین برای زائرین و مسافرین رقم میخورد.
در اطراف آرامگاه خواجه مراد، اتاق‌هایی به عنوان زائرسرا برای اقامت نیز در نظر گرفته شده است. همچنین میتوان از امکانات رستوران‌ها، سرویس بهداشتی، پارکینگ عمومی مجاور مجموعه استفاده کرد.
البته توجه داشته باشید پارکینگ در ابتدای مسیر بوده به علت قرارگیری این مزار در دل کوه‌های استوار خراسان، شیب نسبتا ملایمی تا رسیدن به آرامگاه وجود دارد که ممکن است تردد برخی از افراد از جمله افراد سالخورده و دارای معلولیت را با چالش مواجه سازد.
با توجه به آنکه ایرانیان و شیعیان جهان چنان احترام و ارادت خاصی برای امام رضا (ع) و یاران وی قائل هستند که از راه‌های دور و نزدیک به روش‌های مختلف از جمله پرواز، قطار یا ماشین شخصی خستگی مسیر با به جان خریده و خود را به مشهد میرسانند بنابراین شایسته و سزاوار بهترین امکانات و خدمات رفاهی هستند و باید در این راستا گامهای محکمی برداشته شود.
آب و هوای اطراف آرامگاه خواجه مراد
همانطور که اشاره شد، این زیارتگاه در دامنه رشته کوه بینالود قرار گرفته‌است و به واسطه همین مجاورت، از آب‌وهوای دلچسب و مطلوبی برخورداراست. قرارگیری این مزار در دل منطقه کوهستانی سرسبز با چشم اندازی صخره‌ها و کوه‌های منطقه و هوای تمیز و فضای روحانی و معنوی مقصد بسیاری از مسافرین و زائرین به خصوص در فصل تابستان و گرما می‌باشد. همچنین در نزدیکی مقبره خواجه مراد در دل کوه‌های سرسخت چشمه آب زلالی وجود دارد که میزبان زائران و بازدیدکنندگان می‌باشد. این آب و هوا می‌تواند برای ساکنان مناطق گرمسیری از جمله شهرهای جنوبی مانند ابادان، بوشهر، اهواز و سایر شهرها بسیار خوشایند باشد. اگر شما ساکن خوزستان و اهواز هستید می‌توانید با خرید بلیط هواپیما اهواز مشهد در کمترین زمان خود را به مشهد برسانید و از آب و هوای خنک و دلپذیر مشهد و لذت ببرید.
مکانهای تفریحی نزدیک آرامگاه خواجه مراد
با فاصله چند کیلومتری از این آرامگاه، قله شاهین یا همان وینگ کلاغ وجود دارد. همچنین شما می‌توانید از منطقه باصفا و گردشگری هفت حوض در دل تپه‌های خلج که در نزدیکی ارامگاه خواجه مراد قرار دارد بازدید داشته باشید. مزار یکی از دراویش بزرگ دوران معاصر، حاج محمد علی سرابی، آرامگاه وزیر بیگم بربری، کاروانسرای رباط خاکستری، سنگ نگاره‌های شلگرد نیز از دیگر مکانهای تفریحی در نزدیکی آرامگاه خواجه مراد محسوب می‌شوند.
کلام آخر
آرامگاه خواجه مراد از جمله آرامگاه‌های مهم مذهبی در کشور می‌باشد. فضای معنوی و روحانی این مکان مذهبی به همراه طبیعت و منظره چشم نواز آن، این آرامگاه را به یکی از جاذبه‌های زیارتی و سیاحتی اطراف مشهد تبدیل کرده است. بازدید از این مقبره علاوه بر آنکه به بار معنوی میفزایید به ایجاد دیدگاهی از منطقه و چشم انداز آن کمک می‌کند و می‌تواند به عنوان یکی از مکانهای مورد علاقه دوستداران کوهنوردی و طبیعت نیز محسوب شود.
