تابستان مشاوران املاک داغ شد
یکی از اصلی‌ترین کارکردهای مشاوران املاک، تسهیل دسترسی به اطلاعات بازار برای طرفین معامله است. آنها به واسطه حضور در منطقه و تعامل دائمی با عرضه‌کنندگان و متقاضیان، دیدی نسبتاً دقیق از قیمت‌ها، نوسانات بازار، و مشخصات فنی و حقوقی ملک‌ها دارند. این اطلاعات، اگر به شکل منصفانه و شفاف منتقل شود، می‌تواند به کاهش ریسک و هزینه‌های مبادله کمک کند. اما در بسیاری از موارد، همین جایگاه اطلاعاتی به ابزار فشار یا سوءاستفاده تبدیل شده و به تورم انتظاری، قیمت‌سازی‌های مصنوعی، یا شکل‌گیری حباب در بازار دامن می‌زند.
مشاوران املاک همچنین در نبود نظارت رسمی کافی بر نوع و محتوای قراردادها، عملاً در جایگاه تنظیم‌کننده توافقات حقوقی میان طرفین قرار می‌گیرند. این مسئله، هم امکان سوءاستفاده را افزایش می‌دهد و هم در بسیاری موارد، به بروز دعاوی حقوقی در آینده منجر می‌شود، زیرا قراردادها نه با رویکرد حقوقی دقیق بلکه با فرمت‌های عرفی و گاه ناقص تنظیم می‌شوند. بنابراین، نقش این صنف در شکل‌دهی به کیفیت روابط حقوقی در معاملات مسکن نیز غیرقابل انکار است.
در شرایطی که بازار مسکن با بحران‌هایی نظیر رشد نامتوازن قیمت‌ها، کمبود عرضه، و کاهش توان خرید خانوارها مواجه است، حضور مشاوران املاک می‌تواند هم نقش مثبت ایفا کند و هم نقش منفی. اگر فرآیندهای صنفی و نظارتی اصلاح شود، این گروه می‌توانند به ابزاری کارآمد در ایجاد شفافیت، نظم‌بخشی و کاهش تنش در بازار تبدیل شوند. در مقابل، در غیاب چارچوب‌های شفاف و ضمانت‌های قانونی، ادامه روند فعلی ممکن است به بازتولید بی‌ثباتی و نابرابری در دسترسی به مسکن منجر شود.
در نهایت، اصلاح نقش و جایگاه مشاوران املاک، نیازمند ورود نظام‌مند دولت، تدوین مقررات مشخص، راه‌اندازی سامانه‌های الکترونیکی هوشمند، و ارتقاء دانش حقوقی و حرفه‌ای فعالان این صنف است. این تحول می‌تواند یکی از گام‌های اساسی در مسیر بازآفرینی یک بازار مسکن کارآمد، عادلانه و شفاف در ایران باشد.
مشاوران املاک رتبه‌بندی می‌شوند
معاون امور اسناد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از آغاز فرآیند رتبه‌بندی و تقدیر از مشاوران املاک فعال در اجرای قانون ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول خبر داد.
سیدصادق سعادتیان روز جمعه به آغاز مرحله جدیدی از همکاری با مشاوران املاک در راستای اجرای دقیق‌تر و گسترده‌تر قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول اشاره کرد و افزود: مشاوران املاک به‌عنوان صف اول اجرای این قانون، نقش کلیدی در فرهنگ‌سازی، هدایت و اجرای فرآیند تنظیم قراردادها ایفا می‌کنند.
وی به تبصره ۲ ماده ۳ این قانون پرداخت و گفت: تاکنون ۱۴ نمونه قرارداد یکسان و استاندارد در سامانه مربوطه بارگذاری شده و مشاوران املاک سراسر کشور به این نمونه‌ها دسترسی دارند و آنها را در فرآیند معاملات به کار می‌گیرند.
سعادتیان اضافه کرد: اگرچه قانون‌گذار این امکان را برای مردم در نظر گرفته که مستقیم از طریق دفاتر اسناد رسمی اقدام به ثبت معاملات کنند اما آنچه در واقعیت جاری است، آغاز فرآیند بسیاری از معاملات در دفاتر مشاوران املاک است. به همین دلیل، نقش مشاوران املاک در اجرای این قانون، نقشی محوری و بی‌بدیل تلقی می‌شود.
معاون سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با بیان اینکه مشاوران املاک یکی از بازوان اصلی اجرای قانون هستند، افزود: فرآیند رتبه‌بندی مشاوران املاک براساس میزان همکاری و فعالیت در تنظیم قراردادهای یکسان در سامانه آغاز شده است. این رتبه‌بندی تنها در چارچوب اجرای قانون ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول صورت می‌گیرد و دخالتی در وظایف نهادهای دیگر ندارد.
