مصرف چه مقدار نمک در روز خطرناک است؟

عبدالرضا نوروزی، با بیان اینکه نمک یکی از مواد غذایی بسیار مهمی است که به‌طور روزانه دریافت می‌شود، اظهار کرد: نمک در عین داشتن آثار فیزیولوژیکی مفید، در صورت مصرف زیاد می‌تواند موجب بروز مشکلات جدی شود و مهم‌ترین مشکلی که نمک ایجاد می‌کند، در دسته بیماری‌های غیرواگیر قرار می‌گیرد.

وی افزود: علاوه بر نمک، اختلالات وزن نیز از عوامل مهم در بروز این بیماری‌ها هستند اما نمک در این زمینه اهمیت بیشتری دارد. مصرف زیاد نمک می‌تواند باعث ایجاد مشکلات استخوانی از جمله پوکی استخوان شود، به‌ویژه در افرادی که به‌دلیل بیماری‌های زمینه‌ای یا مصرف برخی داروها، در معرض این مشکل قرار دارند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به نقش مستقیم مصرف بالای نمک در افزایش فشار خون، تأکید کرد: مصرف روزانه بیش از 10 گرم نمک می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌های قلبی و عروقی، پوکی استخوان و حتی برخی سرطان‌ها شود.

این متخصص تغذیه خاطرنشان کرد: مصرف زیاد نمک روند پوکی استخوان را در این افراد تسریع می‌کند. در چند سال اخیر، مشخص شده که مصرف زیاد نمک با برخی سرطان‌ها، از جمله سرطان معده، مرتبط است بنابراین کاهش مصرف نمک یکی از راهکارهای موثر در پیشگیری از این نوع سرطان‌ها محسوب می‌شود.

نوروزی با اشاره به منابع مصرف نمک، تصریح کرد: نمکی که دریافت می‌کنیم از دو منبع عمده تأمین می‌شود. بخش عمده آن به‌صورت نمک پنهان و از طریق غذاهای فرآوری‌شده وارد بدن می‌شود. یک فرد تهرانی به‌طور متوسط حدود 4 گرم نمک از طریق نان مصرف می‌کند که این مقدار در صورت شور بودن نان تا 7 گرم در روز افزایش می‌یابد.

وی در ادامه گفت: استاندارد میزان نمک در دوغ حدود یک گرم در هر 100 میلی‌لیتر تعیین شده و به همین ترتیب یک بطری 300 میلی‌لیتری حدود 3 گرم نمک دارد. میزان توصیه‌شده مصرف نمک در حال حاضر حدود 5 گرم در روز است و فقط از طریق نان و دوغ، سه گرم از این مقدار تأمین می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران یادآور شد: مطالعات تاریخی نشان می‌دهد که تا حدود 100 سال پیش، مصرف نمک به‌مراتب کمتر بوده است. بررسی اسکلت افرادی که 2500 تا 3000 سال پیش زندگی می‌کردند نشان می‌دهد که مصرف نمک آن‌ها کمتر از 2 گرم در روز بوده و حتی در 100 سال گذشته، میانگین مصرف حدود 3 تا 3.5 گرم در روز گزارش شده است.

نوروزی با رد تأثیر مفید نمک‌های خاص از جمله نمک دریایی، صورتی و آبی گفت: مهم‌ترین عامل آسیب‌زا در نمک، سدیم است و سدیم موجود در این نمک‌ها تفاوتی با نمک‌های معمولی ندارد. این نمک‌ها با قیمت‌های گزاف فروخته می‌شوند اما از نظر تأثیر بر سلامت، هیچ گونه برتری‌ ندارند.

وی با بیان اینکه تغییرات سبک زندگی و مصرف غذاهای فرآوری‌شده باعث افزایش چشمگیر مصرف نمک شده است، افزود: مصرف نمک سفره باید حذف شود و غذاهایی که نمک بالایی دارند، مانند نان، از مراکزی تهیه شوند که نمک کمتری استفاده می‌کنند. در نان‌هایی با کیفیت پایین معمولاً برای بهبود کیفیت، نمک بیشتری افزوده می‌شود.

این متخصص تغذیه با اشاره به پژوهشی انجام‌شده در یکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، گفت: مصرف نمک در کارکنان این دانشگاه 20 درصد بیشتر از میانگین مصرف نمک در میان مردم تهران بود. از آنجا که غذای کارکنان و بخش عمده‌ای از بیماران به‌صورت متمرکز در یک محل تهیه می‌شود، امکان کنترل میزان نمک مصرفی در این مراکز بسیار زیاد است.