عراقچی: سرپیچی از فتوای رهبری درباره حرام بودن سلاح هسته‌ای، غیرممکن است / برنامه هسته‌ای ما هیچ تهدیدی علیه هیچ طرف یا کشوری به شمار نمی‌آید / اگر نگرانی‌هایی هم وجود داشته باشد، ما می‌توانیم از طریق اعتمادسازی به آن‌ها پاسخ دهیم
وزیر خارجه ایران در این گفت‌وگو با تاکید بر اینکه ایران هیچ‌گونه تمایلی به دستیابی به سلاح هسته‌ای ندارد، گفت: این مسئله ریشه در باورهای ما دارد و به فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بازمی‌گردد که تصریح کرده‌اند داشتن چنین سلاحی حرام است و از آنجا که ما یک کشور دینی هستیم، عدول از این فتوا برای ما غیرممکن است.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
وزیر خارجه ایران در این گفت‌وگو با تاکید بر اینکه ایران هیچ‌گونه تمایلی به دستیابی به سلاح هسته‌ای ندارد، گفت: این مسئله ریشه در باورهای ما دارد و به فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بازمی‌گردد که تصریح کرده‌اند داشتن چنین سلاحی حرام است و از آنجا که ما یک کشور دینی هستیم، عدول از این فتوا برای ما غیرممکن است.
به گزارش «انتخاب»، «سیدعباس عراقچی» وزیر خارجه کشورمان در جریان سفر هفته گذشته ( ۱۱ خردادماه) به مصر، علیرغم دیدار با مقام‌های سیاسی و حضور در جمع برخی نخبگان این کشور با چند رسانه فعال در مصر نیز گفت و گو گرد.
«شبکه النیل للأخبار» به عنوان یکی از این رسانه‌ها، تمرکز پرسش‌های خود از وزیر خارجه ایران را بر چند و چون نقشه راه توسعه رابطه تهران و قاهره قرار داده است. مشروح این گفت و گو به شرح زیر است:
همکاری تهران و قاهره می‌تواند به برقراری ثبات در این منطقه کمک کند
اجازه بدهید گفت‌وگو را با اهمیت این سفر و نیز اهمیت هماهنگی و رایزنی میان دو کشور بزرگ، مصر و ایران آغاز کنیم. مهم‌ترین موضوعاتی که در دستور کار این دیدار قرار دارد چیست؟
جمهوری اسلامی ایران و مصر، دو کشور بزرگ و تأثیرگذار در منطقه غرب آسیا هستند. همکاری میان این دو کشور در موضوعات مختلف منطقه‌ای می‌تواند به برقراری ثبات در این منطقه و کاهش تنش‌ها کمک کند؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حساس کنونی که منطقه با آن روبه‌رو است و بحران‌های گوناگونی که در این منطقه جریان دارد.
بی‌تردید، روابط دوجانبه میان دو کشور و نیز مشارکت هر دو کشور در سطح منطقه‌ای، امری بسیار مهم است. این مشارکت همچنین در سطح بین‌المللی نیز اهمیت دارد؛ و همکاری ما در زمینه خلع سلاح و نیز در موضوعات جهانی دیگر نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. رایزنی و مشورت در این حوزه‌ها بسیار سودمند و مهم است.
ایران نگرانی‌های مصر درباره وضعیت در دریای سرخ را درک می‌کند
مهم‌ترین حوزه‌هایی که می‌تواند شاهد گسترش بیشتر همکاری‌ها باشد، کدام است؟
در میان موضوعات مهم میان دو کشور، بدون تردید یکی از محوری‌ترین مسائل مورد بحث ما، وضعیت کنونی در غزه بود؛ و ضرورت برقراری آتش‌بس فوری و پایدار، و نیز ورود کمک‌های انسان‌دوستانه به نوار غزه.
همچنین امروز درباره مسائل مختلف منطقه‌ای نیز گفت‌وگو کردیم، از جمله موضوع یمن و موضوع دریای سرخ. ما کاملاً نگرانی‌های دوستان‌مان در مصر را درباره وضعیت دریای سرخ درک می‌کنیم و به‌خوبی از آن آگاهیم.
ما همچنین به‌صورت مفصل درباره مذاکرات میان ایران و ایالات متحده آمریکا گفت‌وگو کردیم. من برای برادرم جناب آقای بدر، آخرین تحولات مربوط به این مذاکرات، اهداف جمهوری اسلامی ایران از این مذاکرات، و نیز پیشرفت‌ها و تحولاتی که در جریان آن‌ها حاصل شده را تشریح کردم.
اما در زمینه‌ی مسائل دوجانبه، به‌نظر من، گفت‌وگوهای مهمی داشتیم؛ از جمله درباره‌ی تقویت تبادلات تجاری، همکاری‌های اقتصادی و توسعه‌ی گردشگری میان دو کشور. مهم‌تر از همه، درباره آغاز نشست‌هایی برای گفت‌وگوی سیاسی در سطح معاونان وزرای امور خارجه دو کشور صحبت کردیم.
من فکر می‌کنم این سفر، موفقیت‌آمیز بود. در مورد غزه، می‌خواهم به‌روشنی بر این نکته تأکید کنم که جمهوری اسلامی ایران به‌طور کامل از تلاش‌هایی که مصر برای برقراری آتش‌بس و ارسال کمک‌های انسانی به غزه انجام می‌دهد، حمایت می‌کند و طبیعتاً اگر این توافق به نتیجه‌ای منتهی شود، ما بدون تردید از هرگونه آتش‌بسی که مورد حمایت مردم غزه باشد، حمایت خواهیم کرد.
ریشه همه مشکلات موجود در منطقه، رژیم صهیونیستی است
در ارتباط با موضوع امنیت دریای سرخ، آیا می‌توان گفت که ایران و مصر در حال پیشبرد مجموعه‌ای از اقدامات مشترک برای برقراری امنیت در منطقه دریای سرخ هستند؟
آنچه در دریای سرخ در حال وقوع است، در واقع حمایت ملت یمن از مردم غزه است. بر اساس اطلاعاتی که در اختیار داریم، کشتی‌هایی که در دریای سرخ هدف قرار گرفته‌اند، یا متعلق به رژیم صهیونیستی هستند، یا در مسیر حرکت به‌سوی آن قرار داشته‌اند. همچنین، طبق دانسته‌های ما، در این دوره اخیر، کشتیرانی در این منطقه با برخی مشکلات مواجه شده و شماری از کشورها، از جمله مصر، از این وضعیت آسیب دیده‌اند. با این حال، امیدواریم که با تحقق آتش‌بس در غزه، شاهد برقراری آتش‌بس در دریای سرخ نیز باشیم.
در حال حاضر، میان انصارالله و ایالات متحده آمریکا یک آتش‌بس برقرار شده و ما شاهد ثبات بیشتری در این منطقه بوده‌ایم. بی‌تردید، منشأ و ریشه همه مشکلات موجود در منطقه، رژیم صهیونیستی است؛ آنچه در دریای سرخ در جریان است، یکی از پیامدهای جنایاتی است که این رژیم علیه ملت فلسطین مرتکب می‌شود.
حمایت ایران از تلاش های دولت مصر برای تحقق آتش‌بس در غزه
درباره غزه، ماهیت اقدامات هماهنگ و مشترک میان ایران و مصر برای اهمیت توقف جنگ، برقراری آتش‌بس و تسهیل ورود کمک‌های انسانی به نوار غزه که با بحران انسانی شدیدی روبه‌رو است، چگونه است؟
ما از تلاش‌هایی که دولت‌های مصر و قطر برای تحقق آتش‌بس در غزه انجام می‌دهند، حمایت می‌کنیم. طبیعتاً آمادگی کامل خود را برای همکاری در جهت موفقیت این تلاش‌ها اعلام می‌کنیم. بی‌تردید، این تلاش‌ها زمانی موفق خواهد بود که مردم فلسطین و ساکنان غزه با این آتش‌بس موافق باشند.
من در جریان دیدارهای خود، بر این موضوع تأکید کردم که جمهوری اسلامی ایران از تمامی تلاش‌هایی که در این مسیر صورت می‌گیرد، پشتیبانی می‌کند. ما در جمهوری اسلامی ایران آمادگی کامل داریم که این جنگ را به شیوه‌ای عادلانه و در راستای منافع ملت فلسطین در غزه به پایان برسانیم و آماده‌ایم با همه کشورها برای دستیابی به این هدف همکاری کنیم.
اعتماد میان ایران و کشورهای همسایه افزایش یافته است
در خصوص روابط ایران با کشورهای عربی به‌طور کلی، ایران چگونه در این مسیر حرکت می‌کند؟ اصول و مبانی که برای توسعه روابط و تحقق ثبات در منطقه بر آن تکیه دارد، چیست؟
ما کشورهای عربی را کشورهای دوست و همسایه خود می‌دانیم، و مهم‌تر از همه، آن‌ها را کشورهای مسلمان و برادر خود تلقی می‌کنیم. سیاست خارجی دولت چهاردهم جمهوری اسلامی ایران بر پایه حسن هم‌جواری و تقویت روابط با کشورهای همسایه و کشورهای این منطقه استوار است.
طبیعتاً ما در این مسیر تلاش‌های جدی و گسترده‌ای انجام داده‌ایم و روابط ما با کشورهای منطقه در وضعیت خوبی قرار دارد. در حال حاضر شاهد افزایش سطح اعتماد میان ما هستیم. برای نمونه، رابطه میان ایران و مصر با وجود قطع روابط رسمی دیپلماتیک اما سطح اعتماد و همچنین میزان همکاری میان دو کشور در مقایسه با گذشته، قابل مقایسه نیست و بسیار افزایش یافته است.
من در دیدارم با جناب رئیس‌جمهور عبدالفتاح السیسی به ایشان یادآوری کردم که طی ده ماه گذشته، چهار بار با جناب رئیس‌جمهور مصر دیدار کرده‌ام. دو دیدار از این چهار دیدار، در جریان نشست مشترک میان رؤسای جمهور ایران و مصر صورت گرفته است.
به‌نظر من، روابطی که اکنون میان ایران و مصر برقرار است، حتی با وجود نبود روابط رسمی دیپلماتیک، از بسیاری از روابط ما با کشورهایی که با آن‌ها روابط دیپلماتیک داریم نیز گسترده‌تر و بهتر است.
ایران و کشورهای عربی منطقه یک تصمیم راهبردی مهم اتخاذ کردند
معنای این سخنان آن است که در سال‌های اخیر تحولات راهبردی مشخصی در سیاست ایران نسبت به کشورهای عربی رخ داده است؟
ما همواره خواهان روابط خوب با کشورهای همسایه و منطقه، به‌ویژه با کشورهای عربی بوده‌ایم. اما یک واقعیت نیز وجود دارد و آن تأثیرات تبلیغات و سیاست‌های رژیم صهیونیستی است که ما شاهد آن هستیم. سیاست‌هایی که رژیم صهیونیستی از طریق آن‌ها تلاش می‌کند ایران را به‌عنوان تهدیدی برای منطقه معرفی کند، نه خودش را. در حالی که در واقع، این رژیم صهیونیستی است که تهدیدی برای کل منطقه به‌شمار می‌آید.
البته این واقعیت را هم باید پذیرفت که در گذشته، هر دو طرف دچار برخی اشتباهاتی شدند، که در نتیجه آن، ما شاهد روابط قوی و مستحکمی میانمان نبودیم. اما در سال‌های اخیر، هر دو طرف تصمیمی راهبردی اتخاذ کرده‌اند، مبنی بر اینکه موانع موجود در روابط را برطرف کرده و این روابط را تقویت کنند و نگذارند که رژیم صهیونیستی ـ که بی‌تردید تهدیدی برای جهان عرب، جهان اسلام و کل منطقه است ـ خود را پشت ادعاهای واهی و دروغینی که مطرح می‌کند، پنهان کند.
ایران هیچ‌گونه تمایلی به دستیابی به سلاح هسته‌ای ندارد
آیا می‌توان گفت که دستیابی به توافقی شفاف از طریق مذاکرات هسته‌ای می‌تواند به‌طور کامل درِ هرگونه تهدیدی را ببندد؟
این مسئله یکی از مهم‌ترین ادعاهایی را که رژیم صهیونیستی مطرح می‌کند، باطل خواهد کرد. ما کاملاً آگاهیم که رژیم صهیونیستی ده‌ها کلاهک هسته‌ای در اختیار دارد، اما با این حال، ایران را متهم می‌کند که به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای است. اما موضع ما کاملاً روشن و شفاف است؛ برنامه هسته‌ای ما، برنامه‌ای صلح‌آمیز است و هیچ تهدیدی علیه هیچ طرف یا کشوری به شمار نمی‌آید.
این به‌خاطر آن است که برنامه ما یک برنامه علمی است، مطابق با قوانین بین‌المللی و با اهدافی صرفاً صلح‌آمیز است.
طبیعتاً ما هیچ‌گونه تمایلی به دستیابی به سلاح هسته‌ای نداریم، چراکه این مسئله ریشه در باورهای ما دارد و به فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بازمی‌گردد که تصریح کرده‌اند داشتن چنین سلاحی حرام است و از آنجا که ما یک کشور دینی هستیم، عدول از این فتوا برای ما غیرممکن است.
با این حال، ما از طریق گفت‌وگو و مذاکرات هسته‌ای تلاش می‌کنیم تا اثبات کنیم برنامه‌ی ما صرفاً صلح‌آمیز است. و اگر سؤالات یا نگرانی‌هایی هم وجود داشته باشد، ما می‌توانیم از طریق اعتمادسازی به آن‌ها پاسخ دهیم و توطئه‌های صهیونیستی را خنثی کنیم.
ما در این موضوع کاملاً جدی هستیم. پیش‌تر نیز با کشورهای ۱+۵ وارد مذاکره شدیم و به توافق هسته‌ای دست یافتیم. تمام جهان از این دستاورد دیپلماتیک استقبال کرد، اما آمریکا از این توافق خارج شد و آن را ترک کرد. اما ایران بار دیگر می‌تواند حسن نیت خود را اثبات کند و آماده است تا در مسیر اعتمادسازی گام بردارد.
گزارش گروسی را منصفانه نمی‌دانم
آیا جنابعالی نشستی با وزیر امور خارجه، دکتر بدر عبدالعاطی، و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشتید؟ آیا می‌توان گفت که این نشست دستاوردهای امیدوارکننده‌ای داشته است؟ آیا پاسخ تهران به گزارش اخیر آژانس امروز ارائه شد؟
با آقای رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در مصر دیدار کردم. البته ایشان با هدف دیگری به قاهره آمده بودند. از حضور ایشان در قاهره بهره بردیم و نشستی سه‌جانبه برگزار کردیم. هدف این دیدار این بود که در شرایط فعلی چگونه می‌توان از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های فنی آژانس برای پیشبرد مذاکرات و برداشتن گام‌های دیپلماتیک بهره گرفت. این نشست، نشستی خوب بود و ما دیدگاه‌های خود را مطرح کردیم، اما باید بگویم که از گزارش اخیر منتشر شده از سوی آقای گروسی رضایت نداشتیم و از نظر ما، این گزارش منصفانه نبود و نقاط ضعف متعددی داشت.
من، آقای گروسی را نسبت به این موضوع آگاه کردم و به او گفتم که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نباید از مسیر فنی و تخصصی خود منحرف شود و نباید به نهادی سیاسی یا ابزاری در دست برخی کشورها و قدرت‌ها تبدیل گردد. این نهاد باید نقش بی‌طرفانه خود را ایفا کند و نباید اجازه دهد که گزارش‌هایش به ابزار سیاسی در دست برخی کشورها بدل شود.
آقای رافائل گروسی به من اطمینان داد که آژانس بر مسائل فنی و تخصصی متمرکز است و اجازه نمی‌دهد خواسته‌های سیاسی برخی کشورها در گزارش‌هایش وارد شود. اما با این حال، هنوز برخی پرسش‌ها در این زمینه باقی است.
اجازه دهید نکته‌ای دیگر را اضافه کنم: ما کاملاً از حمایت مصر نسبت به مذاکرات هسته‌ای میان ایران و ایالات متحده، که به‌طور غیرمستقیم در حال انجام است، خرسندیم. ما از این حمایت مصر بسیار خوشحال هستیم و من صمیمانه از جناب وزیر امور خارجه، آقای بدر عبدالعاطی، تشکر کردم. و هرگونه کمک یا حمایت مصر در این زمینه را بسیار ارج می‌نهیم.
ایران و مصر در زمینه سلاح هسته‌ای مواضعی کاملاً مشابه دارند. ما در سال ۱۹۷۴ ابتکار خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای را مطرح کردیم و طی پنجاه سال گذشته همواره از این طرح حمایت کرده‌ایم. در این زمینه مواضع مشترک و همکاری متقابل داریم.
مذاکرات میان ایران و ایالات متحده آمریکا به‌طور غیرمستقیم در حال انجام است و ما از حمایت مصر در این خصوص بسیار خوشحال هستیم. بی‌تردید، ما هر نوع حمایت یا مساعدت مصر در این مسیر را بسیار ارزشمند می‌دانیم.
در حال حاضر زمان دقیق دور بعدی مذاکرات هسته‌ای میان ایران و ایالات متحده آمریکا مشخص نشده است. سلطنت عمان همچنان به‌عنوان کشور میانجی، نقش فعالی در تنظیم و تسهیل این مذاکرات ایفا می‌کند. اخیراً پیشنهادی از سوی ایالات متحده آمریکا به ما ارائه شده که طی روزهای آینده، ما پاسخ مقتضی خود را به آن ارائه خواهیم داد. این پاسخ بر اساس اصول بنیادین جمهوری اسلامی ایران و در راستای منافع ملت ایران تنظیم خواهد شد. پس از آن، وزیر امور خارجه عمان زمان و مکان دور بعدی مذاکرات را تعیین خواهد کرد.
