ایده‌هایی که جان می‌گیرند، روایت آریانا قلم از چالش اسکیل‌پذیری در ایران
به گزارش اقتصادآنلاین، در پنلی که به همت انتشارات آریانا قلم و با محوریت کتاب «ایده‌های پرتوان» برگزار شد، چهره‌هایی، چون دکتر فرهاد نیلی، دکتر جعفر خیرخواهان، دکتر حسین جوشقانی، سمیه محمدی و محمود کریمی درباره مسیر تبدیل ایده به اثر سخن گفتند. کتاب جان لیست که با ترجمه دقیق خیرخواهان توسط آریانا قلم منتشر شده است.
وقتی مقیاس‌پذیری به منابع انسانی گره می‌خورد
سمیه محمدی، مدیرعامل آریانا قلم، با اشاره به بخش‌هایی از کتاب که کسبوکارها را به سرآشپز یا مواد اولیه تشبیه می‌کند، تجربه شخصی‌اش از صنعت نشر را به اشتراک گذاشت. او گفت: «ما در آریانا قلم وابسته‌ایم به مؤلفان، مترجمان و ویراستارانی که انگشت‌شمارند. پیدا کردن افرادی مثل دکتر خیرخواهان که با حوصله در تمام مراحل ترجمه همراهی کرده‌اند، ساده نیست.»
محمدی تأکید کرد که با وجود وابستگی شدید به نیروی انسانی متخصص، مسیر اسکیل‌پذیری هنوز بسته نیست: «جان لیست می‌گوید اگر نتوانید در بخشی از زنجیره اسکیل کنید، می‌توانید فرآیند‌های دیگر مثل توضیع یا بازار را هدف بگیرید. این نگاه برای ما الهام‌بخش بود.»
اقتصاددانانی که داده را ندیده می‌گیرند
فرهاد نیلی، اقتصاددان و مدیرعامل شرکت مشاوره مدیریت رهنمان، یکی از نکات کلیدی کتاب را تضاد میان تولید ایده در محیط دانشگاهی و محیط صنعتی دانست. او تجربه گفت‌و‌گو با یکی از همکارانش در گوگل را نقل کرد: «در دانشگاه، محقق باید خودش دنبال سؤال بگردد، ولی در بیزنس سؤال به شما داده می‌شود و اگر آن را خوب جواب دهید، قدردانی می‌شوید. همین باعث شد او گوگل را انتخاب کند.»
نیلی ضمن انتقاد از بی‌توجهی به داده در نهاد‌های دولتی گفت: «ما در کشور بهشت داده داریم ولی جهنم استفاده از داده. نه فقط داده‌ها را در اختیار نمی‌گذارند، بلکه وقتی هم داده هست، کسی بلد نیست آن را تحلیل کند یا اهمیتش را بفهمد.»
او همچنین حضور اقتصاددانان در شرکت‌ها را فرصتی برای ارتقای طراحی بیزنس مدل دانست و اظهار داشت: «مهندسان یا حسابدار‌ها همیشه آن نگاهی که یک اقتصادخوانده دارد را ندارند. این جنس نگاه می‌تواند تفاوت‌های بزرگی در موفقیت کسبوکارها ایجاد کند.»
ایده‌هایی که با افت ولتاژ زمین می‌خورند
محمود کریمی، عضو هیأت مدیره انجمن فناوری و نوآوری ایران، با تأکید بر اهمیت شناخت محدودیت‌های مقیاس‌پذیری گفت: «ما با ایده‌هایی روبه‌رو می‌شویم که در نگاه اول درخشان‌اند، حتی سودآورند، ولی وقتی وارد فاز رشد می‌شوند، افت ولتاژ پیدا می‌کنند. سرعتشان کم می‌شود و ناگهان زمین می‌خورند.»
او به تجربه‌ای از یک استارتاپ ایرانی اشاره کرد که به‌رغم سوددهی ماهانه، در نقطه پیک رشد قرار داشت و در معرض تهدید جدی از سوی ابزار‌های مبتنی بر هوش مصنوعی بود: «ما از بیرون می‌دیدیم که این مدل دیگر قابل دفاع نیست، چون راه‌حل‌های جایگزین سریع‌تر و ارزان‌تر دارند می‌آیند.»
کریمی همچنین خاطره‌ای از سفری به برلین تعریف کرد و از استارتاپ سخت‌افزاری کوچکی گفت که توانسته بود بازار آفریقا را از رقبایی مانند زیمنس برباید: «مسئله فقط تکنولوژی نبود، بلکه طراحی بر اساس نیاز واقعی مشتری بود؛ همان چیزی که جان لیست در کتاب بار‌ها به آن اشاره می‌کند.»
وقتی اقتصاددانان از ایده‌ها محافظت می‌کنند
دکتر حسین جوشقانی، دیگر سخنران نشست، اگرچه بیشتر درباره تجربه دانشگاهی‌اش صحبت کرد، اما در خلال سخنانش به نقش اقتصاددانان در حفاظت از ایده‌ها نیز اشاره کرد. هرچند او ترجیح داد به شکل صریح از تجربه بخش خصوصی خود حرف نزند، اما اشاره شد که اکنون در شرکت سابمر فعال است و تلاش دارد با ترکیب دانش اقتصادی و عملیاتی در حوزه ساختمان و تأمین مالی، چالش‌های مقیاس‌پذیری را حل کند.
جمع‌بندی این نشست، اما نه در یک پاسخ قاطع، بلکه در طرح دوباره پرسش‌هایی بود، آیا ایده‌های بزرگ الزاماً مقیاس‌پذیرند؟ یا آنچه مقیاس‌پذیر است، الزاماً بزرگ نیست؟ آنچه این جلسه از زبان اقتصاددان، ناشر، سرمایه‌گذار و پژوهشگر بیرون کشید، نوعی هشیاری بود، اسکیل‌پذیری یک ایده فقط به جذابیت آن بستگی ندارد، بلکه به توان طراحی، داده، تیم، سرمایه و انعطاف نیز گره خورده است.
