بحران آب در کشاورزی؛ برداشت ۸۰ میلیارد مترمکعبی در شرایط خشکسالی
وابستگی شدید کشاورزی ایران به منابع آب زیرزمینی، در کنار تداوم خشکسالی‌های چند سال اخیر، فشار بی‌سابقه‌ای بر سفره‌های آب زیرزمینی وارد کرده است. این شرایط در حالی است که برنامه‌های سازگاری با کم‌آبی به کندی پیش می‌روند.
به گزارش اقتصادآنلاین، عبدالله فاضلی فارسانی، معاون حفاظت، بهره‌برداری و امور اجتماعی حوضه آبریز فلات مرکزی با اشاره به شدت خشکسالی در چهار سال گذشته، اعلام کرد: در حال حاضر حدود ۸۰ میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود؛ عددی معادل نزدیک به ۹۰ درصد مصرف کل کشور که بسیار فراتر از ظرفیت منابع آب تجدیدپذیر است.
وی افزود: در شرایطی که بارش‌ها به شدت کاهش یافته و بیشتر آن نیز تبخیر می‌شود، بسیاری از کشاورزان زودتر از موعد قانونی، برداشت آب از چاه‌ها را آغاز کرده‌اند. این اقدام فشار مضاعفی بر منابع آب زیرزمینی وارد کرده و تعادل آنها را بر هم زده است.
فاضلی با اشاره به قوانین موجود، یادآور شد: بر اساس بند "ز" ماده ۲۹ قانون توزیع عادلانه آب و آیین‌نامه‌های مربوط، وزارت‌خانه‌های نیرو و جهاد کشاورزی موظف به اعمال محدودیت در برداشت آب متناسب با شرایط اقلیمی هستند، اما در عمل نظارت کافی وجود ندارد.
وی هشدار داد که در بسیاری از دشت‌ها، کشت تابستانه با وجود شرایط بحرانی ادامه دارد که به دلیل تبخیر بالا، مصرف آب را به شدت افزایش می‌دهد. به گفته او، این روند در کنار برداشت‌های غیرمجاز و توسعه بی‌رویه اراضی کشاورزی به افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی، خشک شدن تالاب‌ها و دریاچه‌هایی مانند ارومیه انجامیده است.
همچنین فاضلی به پدیده روبه‌گسترش فرونشست زمین نیز اشاره کرد و گفت: این پدیده در حال حاضر در ۹۰ درصد دشت‌های کشور دیده می‌شود و در تهران نیز به دلیل حفر بی‌رویه چاه، تشدید شده است.
او تاکید کرد: تنها راه نجات منابع آب کشور، اجرای جدی برنامه‌های تعادل‌بخشی، ارتقای فناوری‌های آبیاری و حرکت به سوی کشاورزی گلخانه‌ای با مصرف بهینه آب است.
